Piłka nożna na Litwie

Stadion LFF, arena domowa reprezentacji narodowej

Piłka nożna (lit. Futbolas ˈfutbɔlas) jest najpopularniejszym sportem na Litwie^[1]. Jej głównym organizatorem na terenie Litwie pozostaje Lietuvos futbolo federacija (LFF)^[2].

Według stanu na 17 listopada 2021 roku Saulius Mikoliūnas i Andrius Skerla mają odpowiednio 96 i 84 występów reprezentacyjnych, a Tomas Danilevičius strzelił 19 bramek w barwach reprezentacji Litwy.

W litewskiej A lyga grają takie utytułowane kluby, jak Žalgiris Wilno, Ekranas Poniewież i Sūduva Mariampol.

Historia

Piłka nożna zaczęła zyskiwać popularność na Litwie na początku XX wieku. Do I wojny światowej Litwa była pod panowaniem Cesarstwa Niemieckiego (Kłajpeda) oraz Imperium Rosyjskiego (Szawle, Kowno i Wilno). 25 kwietnia 1907 roku w Tylży powstał pierwszy litewski klub piłkarski Lituania Tilsit, w 1909 w Kłajpedzie pruski SC Preußen Memel, potem następne. W 1908 w Prusach został założony Baltischen Rasensport Verband, który organizował Bałtyckie Mistrzostwa w sezonie 1908 (do 1910 uczestniczyły jedynie mistrzowie miast Danzig, Königsberg i Elbing). W sezonie 1910/11 również dołączyły kluby z innych miast, m.in. Lituania Tilsit i MTV Tilsit z Tylży, MTV Memel z Kłajpedy, VfB Königsberg, SV Prussia-Samland Königsberg, ASC Königsberg i FC Germania Königsberg z Królewca, Preußen Insterburg i SV Insterburg z Įsrūtisa, Preußen Gumbinnen z Gąbina. Po sezonie 1913/14 rozgrywki zostały zawieszone przez rozpoczęcie I wojny światowej. 2 listopada 1918 Litwa proklamowała niepodległość.

Po założeniu litewskiej federacji piłkarskiej – LFF w 1922 roku, rozpoczął się proces zorganizowania pierwszych rozgrywek o mistrzostwo Litwy. Pierwsza edycja mistrzostw Litwy startowała w sezonie 1922. Pierwszym mistrzem został LFLS Kowno, który powtórzył ten sukces i w następnym sezonie. Mistrzostwa Litwy w sezonie 1939/40 zostały zawieszone, tak jak 15 czerwca 1940 wojska radzieckie wkraczają do Litwy, a w lipcu została utworzona Litewska SRR w składzie ZSRR. W sezonie 1941 mistrzostwa Litewskiej SRR po 5 kolejkach zostały przerwane tak jak w końcu czerwca nastąpiła okupacja niemiecka. W sezonach 1942 i 1942/43 rozgrywki o mistrzostwo Litwy zostały wznowione, ale w 1943/44 znów zawieszone z powodu ataku Armii Radzieckiej, w wyniku którego ZSRR ponownie okupują Litwę. W 1945 ponownie startują mistrzostwa Litewskiej SRR. To nie były pełnowartościowe mistrzostwa tak jak najlepsze kluby kraju uczestniczyły w mistrzostwach ZSRR.

11 marca 1990 Litwa deklaruje niepodległość. W 1990 organizowano rozgrywki Baltic League, w których razem z najlepszymi klubami Estońskiej SRR, Łotewskiej SRR oraz rosyjskim Progress Czerniachowsk brały udział najlepsze drużyny Litwy - Žalgiris Wilno, Sirijus Kłajpeda, Ekranas Poniewież, Jovaras Możejki, ASMM Inkaras Kowno, Banga Kowno, Sakalas Szawle, Neris Wilno i Sūduva Mariampol. Reszta 16 zespołów walczyły w najwyższej litewskiej lidze zwanej Aukščiausioji lyga. Następnie po 4 najlepsze zespoły z obu lig systemem pucharowym wyłaniały mistrza kraju. Pierwszym mistrzem po odzyskaniu niepodległości został Sirijus Kłajpeda.

Rozgrywki najwyższej ligi zwanej Lietuvos lyga zainaugurowano w sezonie 1991. W sezonie 1991/92 liga przyjęła obecną nazwę A lyga, a rozgrywki odbywały się systemem jesień-wiosna. Od roku 1999 odbywają się zgodnie z systemem wiosna-jesień w 4 rundy^[3].

Format rozgrywek ligowych

W obowiązującym systemie ligowym trzy najwyższe klasy rozgrywkowe są ogólnokrajowe (A lyga, I lyga i II lyga). Dopiero na czwartym poziomie pojawiają się grupy regionalne.

Puchary

Rozgrywki pucharowe rozgrywane na Litwie to:

• Puchar Litwy (Lietuvos futbolo taurė),
• Superpuchar Litwy (LFF Supertaurė) - mecz między mistrzem kraju i zdobywcą Pucharu.

Reprezentacja narodowa

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Piłka nożna na stronie almis.sritis.lt (ang.)
• Piłka nożna na stronie Lietuvos Futbolas (lit.)
• Piłka nożna na stronie Sportas.lt (lit.)
• Oficjalna strona LFF (lit.)
• Oficjalna strona A lygi (lit.)