Piaseczno (gmina Banie)

Piaseczno
wieś
Ilustracja
Kościół Matki Boskiej Królowej Różańca Świętego w Piasecznie
Państwo Polska
Województwo zachodniopomorskie
Powiatgryfiński
GminaBanie
Liczba ludności (2003)375
Strefa numeracyjna91
Kod pocztowy74-110
Tablice rejestracyjneZGR
SIMC0772731
Położenie na mapie gminy Banie
Mapa konturowa gminy Banie, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Piaseczno”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Piaseczno”
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego
Mapa konturowa powiatu gryfińskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Piaseczno”
Ziemia53°03′38″N 14°42′03″E/53,060556 14,700833
Strona internetowa

Piaseczno (dawniej: niem. Neuendorf) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Banie, przy drodze wojewódzkiej nr 121 łączącej Gryfino i Myślibórz.

W 2003 r. wieś miała 375 mieszkańców[1].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Historia

Duża wieś kolonizacyjna z czasów templariuszy o czytelnym średniowiecznym układzie owalnicowym, (obecnie ulicowym). Położona w odległości 6 km na południe od Bań. Pierwsze zapisy o wsi pochodzą z 1281 r., jednak osada była założona wcześniej o czym świadczy istnienie kościoła z pierwszej połowy XIII w.

W roku 1303 wspomina się Heidenreicha (sołtysa, niemiecko wtedy już brzmiącego Niendorp) jako świadka czynności templariuszy dotyczącej Lubanowa. W kolejnych źródłach miejscowość wymienia się pod nazwami: 1370 Nigendorp, 1459 Niendorf, 1487 Neuendorf, 1571 Nigendorf, do 1945 Neuendorf (w znaczeniu Nowa Wieś).

Początkowo wieś należała do bańskich templariuszy, po kasacie zakony weszła w skład domeny swobnickich joannitów. Od 1680 roku we władaniu margrabiów ze Schwedt/Oder.

Według danych z XIX w. istniały we wsi duże gospodarstwa chłopskie, gospodarstwo kościelne, kuźnia, karczma, szkoła i wiatrak. Podczas ostatniej wojny znajdował się we wsi obóz jeniecki. Po wojnie nazwę Nowa Wieś zmieniono na Piaseczno, nawiązując do pobliskiego jeziora Piasecznik[2]. Do dnia dzisiejszego zachowały się murowane budynki mieszkalne i gospodarcze końca XIX i początku XX w. z bogatymi detalami architektonicznymi, XIII-wieczny granitowy kościół przebudowany w XIX w., z przyległym cmentarzem, otoczony kamiennym murem częściowo przymurowanym cegłą. Przy bramce południowej znajduje się pomnik poświęcony mieszkańcom wsi, którzy zginęli w czasie I wojny światowej. Plac kościelny pełnił niegdyś funkcję cmentarza. Nowy cmentarz wyznania ewangelickiego był zlokalizowany w południowo-zachodniej części wsi przy drodze do Swobnicy. Do czasów obecnych pozostała po nim jedynie aleja lipowa[3].

Zabytki

  • Kościół Matki Boskiej Królowej Różańca Świętego w Piasecznie – Architektura kościoła wskazuje, iż powstał on jeszcze przed rokiem 1250. Usytuowana w centrum wsi budowla, reprezentuje przykład orientowanej, salowej świątyni, rozplanowanej na rzucie prostokąta z wyodrębnionym prezbiterium, zakończonym półokrągłą apsydą. Od zachodu wieża tej samej szerokości co nawa. Wszystkie ściany wykonane są z dokładnie obrobionych kwadratów granitowych o zbliżonej wielkości i regularnym wątku. Kościół obiega ukośnie fazowany cokół, który nie zachodzi jednak na ościeża portali[4]. W 1851 roku część chórową poszerzono do szerokości nawy, przemurowano szczyt wschodni i nieco powiększono pierwotny wykrój okien[5]. Na wieży kościoła znajduje się dzwon z 1620 roku wykonany przez stargardzkiego ludwisarza Joahima Karstede[6] Świątynię poświęcono i przywrócono do kultu w 1946 roku jako kościół filialny pw. Matki Bożej Królowej Różańca Świętego. Obiekt zabytkowy wpisany do Rejestru zabytków pod nr rej. 144 z 31.07.1956 r.[7]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Program Ochrony Środowiska dla gminy Banie. Abrys Technika Sp. z o.o., 2004, s. 17. (Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XX/182/04 Rady Gminy Banie z dnia 30 listopada 2004 r.)
  2. ↑ Gmina Banie, Turystyka. [dostęp 2007-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-27)].
  3. ↑ Architektura Sakralna Pomorza Zachodniego. [dostęp 2012-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-19)].
  4. ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 161, ISBN 978-83-7495-133-3.
  5. ↑ tamże.. [dostęp 2012-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-19)].
  6. ↑ M. Majewski Ludwisarstwo stargardzkie XVI-XVII wieku. Przyczynek do "Corpusu Campanorum Pomeranorum" [w:] Mała Ojczyzna – Wczoraj i Dziś. Materiały z sesji, Stargard 1999, s. 79
  7. ↑ Westernpomerania, Neuendorf
Gmina Banie
Sołectwa
Miejscowości niesołeckie

Herb gminy Banie

Media użyte na tej stronie

Banie (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Banie, Polska
West Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.65 N
  • S: 52.58 N
  • W: 13.95 E
  • E: 17.10 E
Powiat gryfiński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu gryfińskiego, Polska
POL gmina Banie COA.svg
Herb wsi oraz gminy Banie
Piaseczno (gmina Banie) - kosciol.JPG
Autor: Adrian.s6, Licencja: CC BY-SA 3.0
Piaseczno - rzymskokatolicki kościół filialny p.w. Matki Boskiej Królowej Polski, XIII, XV/XVI, 1851
Distinctive emblem for cultural property.svg Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków województwa zachodniopomorskiego pod numerem 144 z 31.07.1956.