Piaski (Czeladź)

Ten artykuł od 2009-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Piaski

Osiedle / dzielnica Czeladzi
Czeladź. Kamienica w dzielnicy Piaski
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	będziński
Miasto	Czeladź
Położenie na mapie Czeladzi Piaski
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Piaski
Położenie na mapie województwa śląskiego Piaski
Położenie na mapie powiatu będzińskiego Piaski
50°18′22″N 19°05′42″E/50,306111 19,095000
Portal Polska

Piaski – południowa dzielnica Czeladzi.

Osiedle górnicze

Ulica Zwycięstwa w Czeladzi Piaskach, 2007

Czeladź, ul. Sikorskiego 3

Piaski wyrosły jako osada górnicza. Pierwsze, bezskuteczne próby poszukiwania węgla kamiennego podjęto tu w 1860 r. Po 1867 r. Niemcy uruchomili na Piaskach szyb wydobywczy „Ernest” i szyb odwadniający „Michał” (nazwy od imion właścicieli), a kopalnię tę nazywano „Ernest-Michał” lub „Piaski”. W 1879 r. kopalnię kupili Francuzi i nazwali ją „Czeladź”. Wybudowali oni szyb wydobywczy „Julian”, szyby wentylacyjne „Abraham” i „Milowicki” oraz zmienili nazwy szybów: „Ernest” na „Piotr” i „Michał” na „Paweł”. Ponadto Francuzi w latach 1882-1885 wybudowali pierwsze na Piaskach osiedle górnicze. Ilość budynków mieszkalnych szybko wzrastała, szczególnie w okresie międzywojennym, tworząc tzw. starą kolonię, nową kolonię, białe domy i betony. Powstał też pałac zarządcy, kościół w stylu wczesnoromańskim, szkoły (powszechna i gospodarstwa domowego), przedszkole, klub, sokolnia i boisko sportowe. 3 kwietnia 1924 r. doszło na Piaskach do tragedii: podczas tłumienia strajku od kul policjantów zginęło 4 robotników. Podczas I i II wojny światowej kopalnia należała do Niemców. W latach 1942-1945 stanowiła obóz dla angielskich jeńców wojennych. Stalag Arb-Kdo E 587. W 1945 r. kopalnię znacjonalizowano. W 1973 r. połączono ją z kopalnią „Milowice”, odkąd nosiły wspólną nazwę „Milowice-Czeladź”, następnie w 1976 r. połączono je z kopalnią „Saturn”, nadając im wszystkim nazwę „Czerwona Gwardia”. W 1990 r. powrócono do nazwy „Saturn”. W 1996 r. kopalnię zamknięto.

Wschodnia część Piasków do 1 kwietnia 1951 r. należała administracyjnie do Będzina i oznaczana była jako kolonia Małobądz. W jej obszarze istniało osiedle slumsów Brazylia, zamieszkiwane przez najuboższych robotników kopalni „Czeladź” oraz pobliskiej huty „Aleksander” (od 1918 „Milowice”).

Po II wojnie światowej zlokalizowano na Piaskach kilka zakładów przemysłowych, które zakończyły działalność w okresie transformacji, a na bazie ich majątku powstały nowe przedsiębiorstwa. Zbudowano osiedle domków drewnianych podarowanych przez Finów, likwidując jednocześnie Brazylię. Wkrótce potem część tej zabudowy została zniszczona, zastąpiona budownictwem z wielkiej płyty. Zniszczono także niektóre domy murowane wzniesione przez Francuzów. Ponadto wzniesiono pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej, który został wyburzony w 2018 r. po zatwierdzeniu przez sejm ustawy dekomunizacyjnej.