Piatigorsk

Piatigorsk
Пятигорск
ilustracja
Flaga
HerbFlaga
Państwo

 Rosja

Kraj

 Stawropolski

Kraj

Stawropolski

Data założenia

1780

Prawa miejskie

1830

Burmistrz

Dmitrij Woroszilow[1]

Powierzchnia

97 km²

Wysokość

500 m n.p.m.

Populacja (2020)
• liczba ludności
• gęstość


147 861[2]
1524,34 os./km²

Nr kierunkowy

+7 8793

Kod pocztowy

357500

Tablice rejestracyjne

26

Położenie na mapie Kraju Stawropolskiego
Mapa konturowa Kraju Stawropolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Piatigorsk”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Piatigorsk”
Ziemia44°02′N 43°03′E/44,033333 43,050000
Strona internetowa
Portal Rosja

Piatigorsk (ros. Пятигорск) – miasto w południowej Rosji, w Kraju Stawropolskim, na Kaukazie Północnym. Stolica Północnokaukaskiego Okręgu Federalnego. Położone na zboczu góry Maszuk, nad rzeką Podkumok (dopływ Kumy), na wysokości ok. 600 metrów nad poziomem morza.

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, spożywczy, lekki oraz chemiczny[3].

Historia

Pomnik Michaiła Lermontowa w miejscu śmiertelnego pojedynku

Pierwsze wzmianki o źródłach mineralnych na tym obszarze pochodzą z zapisków XIV-wiecznego arabskiego podróżnika Muhammada Ibn Battuty. Badania wód mineralnych w Rosji rozpoczęły się w XVIII wieku w okresie panowania Piotra I. W 1717 roku właściwości lecznicze piatigorskich źródeł zostały po raz pierwszy opisane przez carskiego lekarza G. Szobera[4].

Osada została założona w 1780 roku. W 1803 roku dekretem carskim została ona ustanowiona kurortem. Uzdrowisko początkowo nazywane było Gorące Wody (ros. Горячие Воды, Goriaczije Wody), dopiero w 1830 roku ośrodek otrzymał swoją obecną nazwę wraz z prawami miejskimi[4]. Nazwa miasta jest zbitkiem rosyjskich słów пять гор (pięć gór) i pochodzi od nazwy pobliskiej góry Besztau o pięciu szczytach („besz” – 'pięć', „tau” – 'gór' z tur.).

W 1841 roku w Piatigorsku zginął w pojedynku rosyjski poeta Michaił Lermontow[4], a w 1918 został tu rozstrzelany przez bolszewików bułgarski generał Radko Dimitriew. W 1920 roku w mieście powstał Instytut Balneologiczny[4].

W czasie II wojny światowej miasto zostało zajęte przez wojska hitlerowskie. Okupacja trwała od sierpnia 1942 roku do stycznia 1943 roku, kiedy to Piatigorsk został wyzwolony przez wojska Frontu Zakaukaskiego. Działania wojenne spowodowały ogromne szkody w mieście i okolicach[4].

Uzdrowisko

W okolicy znajduje się ponad 40 źródeł wód mineralnych (w tym cieplice do 60 °C), o różnym składzie chemicznym, część radoczynnych. Z pobliskiego jeziora Tambukańskiego wydobywana jest borowina stosowana w kuracjach i leczniczych kąpielach błotnych[4]. Uzdrowisko specjalizuje się w leczeniu chorób układu pokarmowego, nerwowych, dróg moczowych, serca i układu krążenia, reumatycznych, skórnych, chorób kobiecych.

Demografia

Skład narodowościowy i etniczny w latach 1897 i 2010 na podstawie oficjalnych danych rosyjskich:

  1. Rosjanie: 12 788 (69,35%)
  2. Ukraińcy: 2 594 (14,07%)
  3. Ormianie: 589 (3,19%)
  4. Niemcy: 441 (2,39%)
  5. Polacy: 435 (2,36%)
  6. Osetyńcy: 365 (1,98%)
  7. Żydzi: 319 (1,73%)
  8. Grecy: 202 (1,10%)
  • 2010
  1. Rosjanie: 101 857 (71,97%)
  2. Ormianie: 18 972 (13,41%)
  3. Azerowie: 4 346 (3,07%)
  4. Ukraińcy: 2 549 (1,80%)
Kościół Przemienienia Pańskiego w Piatigorsku

Polacy w Piatigorsku

Piatigorsk był jednym z miejsc zesłań Polaków w carskiej Rosji. Zachował się tu zabytkowy kościół Przemienienia Pańskiego z lat 1840-1844. W czasie I wojny światowej tu zamieszkiwał i prowadził prywatną lecznicę chirurgiczną Józef Kazimierz Ziemacki. Ewakuacją Polaków z Piatigorska do odrodzonej Polski kierował Wiktor Czarnocki.

Transport

Kolej

Dworzec kolejowy

Przez Piatigorsk przebiega linia kolei północno-kaukaskiej. W mieście znajduje się dworzec kolejowy Piatigorsk oraz mniejsze stacje: Lermontowskaja, Nowopiatigorsk, Wyścigi, Przemysłowa.

Autobus

Miasto ma rozgałęzioną sieć transportu publicznego. Codziennie na trasy miasta wyjeżdżają setki mini-busów, łączących wszystkie okręgi miasta. Oprócz tego, kursują do miast: Lermontow, Jessentuki, Żeleznowodsk, Mineralne Wody, Kisłowodsk, Gieorgijewsk, Nalczyk, a także łączą miasto Piatigorsk z licznymi podmiejskimi miejscowościami. Ostatnio odradza się niegdyś zapomniany system autobusowego transportu. Każdego roku miasto otrzymuje nowe autobusy średniej i dużej pojemności.

Tramwaj

Liderem wśród przewozów pasażerskich w mieście jest tramwaj. Jego historia zaczęła się w 1903 roku. Pierwsze dwie linie ruszyły 5.05.1904. Na trasy wyjeżdża ponad 40 wagonów produkcji czechosłowackiej: Tatra KTSU, KT4D, T3SU, T4D, i rosyjskiej: ET54, EB54, KTM-15[6]. Cena za przejazd tramwajem to 7 rubli (na 5 września 2008). W mieście działa osiem tras.

Lotnisko

Najbliższe lotnisko znajduje się w Mineralnych Wodach, niecałe 20 km od Piatigorska.

Sport

Stadion Centralny
  • W mieście znajduje się Stadion Centralny, na którym domowe mecze rozgrywa piłkarski klub Maszuk-KMV Piatigorsk.
  • W mieście znajduje się także hipodrom. W 2008 roku przeszedł on znaczący remont.
  • Na zboczach góry Besztau regularnie odbywają się zawody w biegu na orientację i biegach górskich.
  • Na górze Maszuk odbywają się zawody w kolarstwie górskim.

Miasta partnerskie

Przypisy

  1. В Пятигорске дума выбрала нового главу города [dostęp 2021-04-17] (ros.).
  2. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2020 года [dostęp 2021-04-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-22] (ros.).
  3. Piatigorsk, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-09-05].
  4. a b c d e f Пятигорск. megabook.ru. [dostęp 2015-05-09]. (ros.).
  5. Pierwszy Powszechny Spis Imperium Rosyjskiego w 1897 - Пятигорский округ - г. Пятигорск. demoscope.ru. [dostęp 2015-05-06]. (ros.).
  6. Tomasz Gieżyński. Pocztówka z Piatgorska. „Świat kolei”. 9/2007, s. 51-52. Łódź: Emi-Press. ISSN 1234-5962. 
  7. Sister City Relationships. cityofdubuque.org. [dostęp 2015-05-06]. (ang.).
  8. Ставрополье и штат Керала напишут новую страницу в истории российско-индийских отношений. ind.rs.gov.ru, 24 czerwca 2012. [dostęp 2015-05-06]. (ros.).
  9. Twinnings. [w:] Central Union of Municipalities & Communities of Greece [on-line]. [dostęp 2015-05-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (5 sierpnia 2019)]. (gr.).

Media użyte na tej stronie

Russia edcp location map.svg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.

EquiDistantConicProjection : Central parallel :

* N: 54.0° N

Central meridian :

* E: 100.0° E

Standard parallels:

* 1: 49.0° N
* 2: 59.0° N

Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.

Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Flag of India.svg
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Flag of Stavropol Krai.svg
Flag of Stavropol Krai
Герб «Пятигорска».svg
Герб города Пятигорск
Преображенский костел. Центральный вход.JPG
Autor: S Plahutin, Licencja: CC BY-SA 3.0
To fotografia pomnika kulturowego dziedzictwa w Rosji; numer:
9335 вид на Эльбрус.jpg
Autor: V1italii, Licencja: CC BY-SA 4.0
Машук, Пятигорск, Эльбрус
Outline Map of Stavropol Krai.svg
Autor: Виктор В, Licencja: CC BY-SA 2.0
Позиционная карта Ставропольского края
  • Проекция — равноугольная.
  • Стандартная параллель — 45°00′00″с.ш.
  • Параметры шаблона (координаты краёв):
|top    = 46.4
|bottom = 43.5
|left   = 40.6
|right  = 45.9
Flag of Pyatigorsk.svg
Autor: San-San-San, Licencja: CC BY-SA 3.0
Флаг города Пятигорск
Memorial of M. Lermontow Piatigorsk.jpg
Autor: LukaszKatlewa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pomnik Lermontowa w Piatigorsku w miejscu jego śmierci wskutek pojedynku
Железнодорожный вокзал станции Пятигорск.jpg
Autor: Ален Катин, Licencja: CC BY-SA 3.0
Вид со второй пассажирской платформы