Piec chlebowy

Współczesny, prymitywny piec chlebowy z gliny

Piec chlebowy – piec (często budowany na zewnątrz domostwa lub wolnostojący[1][2]) przeznaczony do wypieku chleba, opalany najczęściej drewnem lub węglem drzewnym[3].

Historia

W początkowej fazie swojej historii chleb miał formę płaskich placków lub kołaczy, a pierwsze piece do jego wypieku pojawiły się w starożytnym Egipcie, a potem (za pośrednictwem Greków[3]) w Rzymie, w okresie panowania Oktawiana Augusta (zamknięte z łukowatymi stropami). Z czasem chleb przybrał kształt bochna i powstawał głównie poprzez pieczenie w popiele, a potem na rozgrzanych kamieniach, rusztach, czy blachach. Egipskie piece miały stożkowaty kształt i były obudowane cegłami. Rozwijany w Europie w kolejnych wiekach był rzymski typ pieca, zamknięty i wyposażony w łukowy strop[4]. Tradycyjne piece chlebowe budowane były w przeszłości przede wszystkim z gliny i słomy. Wykorzystywane były również inne materiały, np. szamot, kamień, a obecnie również beton[5].

Współcześnie piece chlebowe powstają w domach, ogrodach przydomowych, restauracjach i pełnią różne funkcje, także wędzarnicze[4].

Budowa

Centralnym elementem pieca chlebowego jest komora z paleniskiem (tzw. tłem[1]) osadzona, w przypadku obiektu wolnostojącego, na fundamencie. Wnętrze ma najczęściej kształt zbliżony do owalu i jest zwieńczone kopułą zbudowaną na planie łuku, co zapewnia równomierna nagrzewanie wnętrza. Dym odprowadzany jest przez komin usytuowany z boku lub z przodu pieca, choć istnieją konstrukcje bez kominów[5]. Niektóre z pieców chlebowych posiadały konstrukcję dachową (np. drewnianą, krytą dachówkami)[2].

Galeria – świat

1
Piec na terenie Nowego Meksyku (USA)
2
Piec w Algarve (Portugalia)
3
Budynek pieca we francuskim Aubin
4
Wypiek chleba khobz w Maroku
Piece chlebowe na świecie

Galeria – Polska

1
Piece w zbiorach Muzeum Rolnictwa w Szreniawie
2
Piec ceglany in situ w Dakowach Suchych (1961)
3
Rekonstrukcja pieca z końca XIX w. (Skansen w Toruniu)
4
Współczesny piec wolnostojący
Piece chlebowe w Polsce

Przypisy

  1. ↑ a b opis piecy chlebowych, tablica informacyjna w Muzeum Rolnictwa w Szreniawie
  2. ↑ a b Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie, www.muzeum-szreniawa.pl [dostęp 2020-07-08].
  3. ↑ a b Historia pieca | Pompeii [dostęp 2020-07-08] (pol.).
  4. ↑ a b Historia piecy chlebowych - PieceChlebowe.eu, www.piecechlebowe.eu [dostęp 2020-07-08].
  5. ↑ a b Budujemy piec chlebowy, www.obud.pl [dostęp 2020-07-08].

Media użyte na tej stronie

Baking Bread Communal Oven, 2011.jpg
Autor: travelwayoflife, Licencja: CC BY-SA 2.0
A baker slides a piece of flatbread into the oven to bake (in Morocco).
Toruń, Muzeum Etnograficzne, piec chlebowy.jpg
Autor: 1bumer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rekonstrukcją pieca chlebowego z końca XIX w.
Wypiek chleba w Ogrodzie Szeląg, Poznań (piec chlebowy) (6).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wypiek chleba w społecznym Ogrodzie Szeląg w Poznaniu. Wykańczanie pieca chlebowego, i proces wypieku.
Old bread oven in Aubin.jpg
Autor: Krzysztof Golik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Old bread oven in Aubin, Aveyron,France
Piece chlebowe (Szreniawa, muzeum) (1).jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Piece chlebowe - Muzeum Rolnictwa w Szreniawie.
Widno piec chlebowy bok 04.07.10 p.jpg
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0

Zaborski Park Krajobrazowy,

piec chlebowy w miejscowości Widno
Bread oven.jpg
Autor: Lee Russell, Licencja: CC BY-SA 4.0
Détermination de la température du four en terre dans lequel le pain sera cuit en voyant à quelle vitesse la paille sera brûlée, Nouveau-Mexique, (Etats-Unis)
Algarve - Bread oven (13376275853).jpg
Autor: muffinn from Worcester, UK, Licencja: CC BY 2.0
Algarve - Bread oven