Pieczyska (powiat grójecki)
| wieś | |
 Kościół w Pieczyskach (przed remontem) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2018) | 118[1] |
| Strefa numeracyjna | 48 |
| Kod pocztowy | 05-651[2] |
| Tablice rejestracyjne | WGR |
| SIMC | 0616793[3] |
Położenie na mapie gminy Chynów _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Chynów") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu grójeckiego  | |
 51°55′18″N 21°01′13″E/51,921667 21,020278 | |
Pieczyska – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie grójeckim, w gminie Chynów[3][4].
_Lasek_Grove_Landscape%2c_ca_1880-1890.jpg)
%2c_Witosek_-_Village_Administrator%2c_drawing_on_paper%2c_1880.jpg)
Historia
Wieś notowana w roku 1452, kiedy to bracia Tryczowie herbu Prus z Pieczysk, Barcic i Niegowa (Mikołaj - kanonik płocki, Piotr - proboszcz sochaczewski, oraz syn Wawrzyńca - Adam, ich bratanek) - wystawili i uposażyli kościół pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP i św. Marii Magdaleny. Była to parafia rodowa, ponieważ do niej włączono wsie odłączone od parafii prażmowskiej: Pieczyska, Wola Pieczyska, Barcie, później Drwalewiec (Drwalewice ?)
W roku 1478 - patronem parafii był Adam Trycz. Wieś ta w XVI i XVII w. należała do Mniszewskich. W roku 1566 właścicielem wsi był Wawrzyniec Mniszewski. Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie grójeckim ziemi czerskiej województwa mazowieckiego[7]. Około roku 1603 Adam Mniszewski przeprowadził naprawę drewnianego kościoła. Obecna murowana świątynia zbudowana według projektu architekta Wacława Zaremby z Warszawy składa się z połączonych ze sobą dwóch części. Starsza - gotycka pochodzi z 1603 r., zaś nowa - neogotycka pochodzi z lat 1904-1908. W części gotyckiej zachowane zostało prezbiterium, zaś w części neogotyckiej pomieszczenie dla wiernych w formie halowej. Nawy boczne są nieco niższe od nawy głównej. Stropy w prezbiterium i w pomieszczeniu dla wiernych są krzyżowo-żebrowe.
W trakcie przebudowy powstała nowa zakrystia, a poprzednią zamieniono na kaplicę. Świątynię wieńczy widoczna z daleka wysoka wieża. Całość jest otynkowana i pomalowana na jasny kremowy kolor. Kościół jest otoczony ceglanym murem. Poza ogrodzeniem znajduje się nowa murowana plebania.
Parafia należała do dekanatu wareckiego, leżała w powiecie grójeckim w Ziemi Czerskiej. Kościół był pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Był uposażony w trzy łany roli w Pieczyskach oraz dziesięciny folwarczne z Pieczysk i Woli Pieczyskiej. Dla wikariusza były przeznaczone dziesięciny kmiece z Barczyc.
W roku 1836 drewniany kościół po pożarze przebudowała rodzina Potockich. Nowy kościół wystawiono w roku 1904-1908 w stylu gotyku nadwiślańskiego. Architektem był Wacław Zaremba.
Plebani: do roku 1478 - Wojciech, w roku 1542 - pleban grabowski Jan Grabowski, do śmierci w roku 1566 Piotr z Radwankowa, od 1566 pleban chynowski Andrzej Dąbrowski, do roku 1600 Mikołaj z Płońska, od 1600 roku Stanisław z Garwolina, w roku 1603 plebanem był Piotr.
Ciekawostki
W Pieczyskach w 1862 roku urodził się znany malarz oraz konstruktor lotniczy i wynalazca Czesław Tański[8], który w latach 1896-1897 w miejscowości Wygoda koło Janowa Podlaskiego przeprowadzał pierwsze próby szybowcowe w Polsce[8]. Za pomocą lotni Tańskiego po raz pierwszy w Polsce uniósł się szybowcem w powietrze[9].
W latach 1880-ych Czesława Tańskiego odwiedzał w Pieczyskach jego kolega, artysta-malarz Stanisław Masłowski (1853-1926), autor akwareli zatytułowanej "Lasek" namalowanej - jak to napisał jego syn, historyk sztuki Maciej Masłowski (1901-1976) w okolicach Pieczysk w latach 1880-1890[10]
Kościół znajduje się na wyznaczonym szlaku turystycznym Perły Mazowsza na jego Pętli Południowej.
Religia
Parafia pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, należy do dekanatu czerskiego, archidiecezji warszawskiej.
Edukacja
We wsi znajduje się szkoła podstawowa.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa radomskiego.
Zobacz też
- Pieczyska, Pieczyska Iłowskie, Pieczyska Łowickie
Przypisy
- ↑ Raport o stanie gminy za rok 2018. Stan ludności 31.12.2018 [dostęp 2021-04-10]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 916 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Akwarela została namalowana w pobliżu wsi Pieczyska w okolicach Grójca w okresie, kiedy artysta bywał tam często z wizytą u swego kolegi Czesława Tańskiego – zob.: Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, Ossolineum, Wrocław 1957, ss. 112-113 (przypisy 25 i 34), a także: Halina Cękalska-Zborowska: Wieś w malarstwie i rysunku naszych artystów, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1969, s. 272. Tutaj zamieszczono kopię reprodukcji z albumu „Sztuka Polska – malarstwo w reprodukcjach kolorowych”, H.Altenberg, Lwów [1904] (oryginał wówczas należał do Bohdana Wydżgi). Tamże we wstępie do tej reprodukcji (s. 49) pisał Feliks Jasieński: […] >>patrzę na odbitkę „lasku” Masłowskiego, naszego, po naszemu przetrzebionego lasku, z taką przedziwną finezyą i prawdą, przez wielki indywidualny talent oddanego lasku, który wraz z innymi klejnocikami, krył się długo w skromnym, brudnym, maleńkim notatniku artysty, w jego „Mandze”. Bo się zachwycam mistrzowskiem oddaniem charakteru tej mikroskopijnej, cichej gruszy „co na miedzy siedzi”, za laskiem na lewo<<[…]
- ↑ zob.: Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, Ossolineum, Wrocław 1957, s. 60 (przypis.70)
- ↑ Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
- ↑ a b Lucyna Smoleńska, Mieczysław Sroka: Wielcy znani i nieznani, rozdz. "Polski Ikar (1863-1942)". Warszawa: Wydawnictwo Radia i Telewizji, 1988, s. 166-172.
- ↑ Bolesław Orłowski: Nie tylko szablą i piórem. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1985, s. 212-213. ISBN 83-206-0509-1.
- ↑ Maciej Masłowski - syn autora - na temat tej akwareli pisał (1957):>>[...] Lasek powstał gdzieś pod Pieczyskami w Grójeckiem u Tańskich [...]<< - i dalej: >>Lasek dawniej znajdował się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie nr inw. 154011, ze zbiorów F.Jasieńskiego, dotąd nie odnaleziony. Zdaje się zresztą, że "Lasek" ten, dekorujący dział F. Jasieńskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie, był tylko kopią wykonaną na zamówienie Jasieńskiego przez artystę-malarza Grotta. Autentyk został przez właściciela najwidoczniej gdzieś sprzedany. W "Albumie sztuki polskiej" (Lwów 1903, wyd. Altenberga) ukazała się barwna reprodukcja obrazu ze wstępem Feliksa Jasieńskiego, gdzie jako właściciel figuruje B. Wydżga w Warszawie. Obraz ten reprodukowany także w Niewiadomskiego "Malarstwie polskim"..., Warszawa 1926, s.212.Zob.: Masłowski M. [oprac.]: Stanisław Masłowski – Materiały do życiorysu i twórczości, Ossolineum, Wrocław 1957, s. 113 i przypis 25 - s.112.<<
Linki zewnętrzne
- Pieczyska (2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 74.
- Siedziba gminy: Chynów
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Chynów, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.55N
- S: 50.95 N
- W: 19.15 E
- E: 23.25 E
Autor:
Mapa powiatu grójeckiego, Polska
Herb gminy Chynów
Autor: Jedrzej1224, Licencja: CC BY-SA 4.0
Landscape watercolour painting with grove in horizon. It's difficult to establish precise date of creation, however it's evident, that it was painted between 1880 and 1890 near Pieczyska village (Poland) - where artist frequently visited his friend Czesław Tański. The picture is a copy from publication " Sztuka Polska - Malarstwo w reprodukcjach kolorowych", ed. H.Altenberg, Lwów, 2nd ed. [1904].
Autor: Jedrzej1224, Licencja: CC BY-SA 4.0
It's my own faithful copy of the reproduction of Stanisław Masłowski (1853-1926) picture "Witosek - Village Administrator", drawing on paper, date of drawing 1880.