Piele

Piele

osada
Budynek dawnego dworu w Pielach
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	braniewski
Gmina	Lelkowo
Strefa numeracyjna	55
Tablice rejestracyjne	NBR
SIMC	0151555
Położenie na mapie gminy Lelkowo Piele
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Piele
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Piele
Położenie na mapie powiatu braniewskiego Piele
54°23′07″N 20°12′01″E/54,385278 20,200278

Piele (niem. Pellen) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Lelkowo.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Historia

Przed rokiem 1525 była tu kaplica, która w wykazie parafii archiprezbiteratów warmińskich ujęta była jako kościół filialny Piotrowca.

Kościół wybudowany w latach 1740-1742 z fragmentami wcześniejszej budowli został zniszczony w roku 1945.

W XVIII wieku majątek ziemski w Pielach był w posiadaniu rodu von der Groeben. W Majątek ten od drugiej połowy XIX i w pierwszej połowie XX wieku należał do rodziny von Brandt. Na początku XX wieku majątek wraz z dwoma folwarkami miał powierzchnię 950 ha. Funkcjonowała też tu gorzelnia.

Po II wojnie światowej w Pielach zorganizowany był PGR.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[1]:

• zespół pałacowy:
  • Pałac, wybudowany został tu w drugiej połowie XVIII wieku. Budowla zrealizowana została na miejscu starszego obiektu, być może pochodzącego z czasów krzyżackich. Dwór wzniesiono na rzucie prostokąta z wielosiowymi ryzalitami pośrodku elewacji wzdłużnych. Jednokondygnacyjne skrzydła boczne i dwukondygnacyjna część korpusu głównego dworu przykryte dachami mansardowymi w swojej kompozycji architektonicznej przypominały pałac w Bęsi. Po II wojnie światowej pałac wykorzystywany był przez miejscowy PGR na biura i mieszkania pracownicze. Po likwidacji PGR AWRSP przejęła pozostałość po dworze: zachowane skrzydło zachodnie dawnego dworu wraz zamieszkującymi je rodzinami.
  • budynek gospodarczy, XIX/XX
  • park krajobrazowy, XVIII-XIX; w zarośniętym parku zachowały się okazy dawnego starodrzewu.park,
  • grota romantyczna w parku.

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1978. (str. 8)
• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, (Wydanie III poszerzone i uzupełnione) Studio ARTA, Olsztyn, 2001, ISBN 83-912840-2-6 (str. 328-329 dwór).