Pienik szpilkowiec

Pienik szpilkowiec
Aphrophora corticea
Germar, 1821
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

cykadokształtne

Nadrodzina

Cercopoidea

Rodzina

pienikowate

Podrodzina

Aphrophorinae

Plemię

Aphrophorini

Rodzaj

Aphrophora

Gatunek

pienik szpilkowiec

Synonimy
  • Cercopis corticea (Germar, 1821)

Pienik szpilkowiec[1] (Aphrophora corticea) – gatunek pluskwiaka z podrzędu cykadokształtnych i rodziny pienikowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję i Alaskę.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1821 roku przez Ernsta Friedricha Germara[2].

Morfologia

Pluskwiak o ciele długości od 5,5 do 11 mm[3][1]. Ubarwienie ma zmienne[1], typowo przypominające barwę kory sosny[3]. Zwykle tło jest brązowe, a na nim występują liczne poprzeczne, nieregularne w kształcie rozjaśnienia o odcieniu białym lub kremowym, ale spotyka się także osobniki o ubarwieniu jednolitym[1]. Śródplecze ma środkową część wklęśniętą, a brzegi wyniesione[3]. Brzegi boczne tarczki zazwyczaj są białe[1]. Pokrywy różnią się od tych u pienika olchowca brakiem dwóch wyraźnych jasnych, rozległych plam przy przedniej krawędzi[3][1]. Wierzch pokryw jest nagi, pozbawiony owłosienia[3].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla lasy i ich skraje, polany leśne i zarośla. Bytuje na drzewach, krzewach, krzewinkach i wysokich roślinach zielnych. Aktywny jest od maja do października[1], przy czym postacie dorosłe obserwuje się od czerwca do października[4]. Zarówno postacie dorosłe, jak i larwalnefitofagami ssącymi soki roślin. Larwy żerują na siewkach drzew iglastych i krzewinkach[3]. Postacie dorosłe żerują na igłach sosny zwyczajnej, sosny czarnej i świerka pospolitego, chętnie w piętrze koron[3][1]. Jaja składane są wśród niskiej roślinności[3] i są stadium zimującym[4].

Gatunek holarktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Belgii, Holandii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Czarnogóry, Serbii, Albanii, Grecji oraz europejskiej części Rosji[5][6]. W Azji występuje w Turcji, na Syberii i Ałtaju[3]. W Nearktyce znany jest z Alaski[6].

Przypisy

  1. a b c d e f g h Aphrophora corticea – Pienik szpilkowiec. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2022-05-16].
  2. E.F. Germar. Bemerkungen über einige Gattungen der Cicadarien. „Magazin der Entomologie. Halle”. 4, s. 1-106, 1821. 
  3. a b c d e f g h i Werner E. Holzinger, Ingrid Kammelander, Herbert Nickel: The Auchenorrhyncha of Central Europe / Die Zikaden Mitteleuropas. Vol. 1: Fulgoromorpha, Cicadomorpha excl. Cicadellidae. Leiden, Boston: Brill, 2003, s. 493-495. ISBN 90-04-12895-6.
  4. a b Aphrophora corticea (Germar 1821) (Family Aphrophoridae). [w:] Commanster.eu [on-line]. [dostęp 2022-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  5. Aphrophora corticea (Germar, 1821). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2022-05-16].
  6. a b Z.P. Metcalf: General Catalogue of the Homoptera. Fascicule VII. Raleigh: North Carolina State College,, 1963.

Media użyte na tej stronie

Aphrophora corticea (10.3897-BDJ.9.e65314) Figure 1 a.jpeg
Autor: [Photo: Rui Andrade] Sousa P, Grosso-Silva JM, Andrade R, Chaves C, Pinto J, Paupério J, Beja P, Ferreira S (2021) The InBIO Barcoding Initiative Database: DNA barcodes of Portuguese Hemiptera 01. Biodiversity Data Journal 9: e65314., Licencja: CC BY 4.0
Figure 1 a; Aphrophora corticea