Pieprzowce

Pieprzowce
(c) Aruna z projektu malajalam Wikipedia, CC BY-SA 3.0 Pieprz czarny Piper nigrum
Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	magnoliopodobne
Rząd	pieprzowce
Nazwa systematyczna
Piperales Bercht. & J. Presl Přir. Rostlin: 261. Jan-Apr 1820

© Hans Hillewaert, CC BY-SA 3.0

Piper lanceaefolium

Pieprzowce (Piperales Bercht. & J. Presl) – rząd roślin stanowiący jedną z najstarszych linii rozwojowych roślin okrytonasiennych, zaliczaną do grupy magnoliowych. Stanowi grupę siostrzaną kanellowców Canellales, z którymi łączy je obecność w węzłach trzech luk liściowych^[3]. Obejmuje trzy rodziny (kokornakowate Aristolochiaceae, pieprzowate Piperaceae i saururowate Saururaceae) z 17 rodzajami i 4170 gatunkami^[2]. Rośliny zwykle aromatyczne, często o pieprzowym smaku^[4].

Morfologia

Kokornak powojnikowy

Saruma henryi

Pokrój

Należą tu rośliny głównie zielne^[3], zarówno byliny, jak i rośliny roczne^[4], ale też zimozielone drzewa, krzewy, liany^[4]. Pędy często członowane, często zgrubiałe w węzłach^[4].

Liście

Skrętoległe, zwykle wyrastające w dwóch rzędach, rzadko naprzeciwległe i okółkowe^[4]. Często z pochwiastą nasadą otaczającą pęd^[3] i z rozmaicie wykształconymi przylistkami (wolnymi lub przyrastającymi do ogonków liściowych). Blaszka często gruczołkowato punktowana, zwykle całobrzega i o użyłkowaniu pierzastym lub dłoniastym^[4].

Kwiaty

Zebrane w wyrastające szczytowo, w kątach lub naprzeciw liści kwiatostany w postaci kłosa lub kolby, rzadko grona lub baldachu^[4]. Pod kwiatostanem pojedyncza podsadka^[3], czasem nieobecna^[4]. Kwiaty zwykle grzbieciste, z listkami okwiatu zwykle w jednym, rzadziej dwóch okółkach, czasem nieobecnymi. Pręciki w różnej liczbie, zwykle od 2 do 10, ale czasem też pojedynczy lub pręciki liczne (ponad 40). Nitki pręcików wolne lub zrastające się w grupy, czasem zrastające się ze słupkiem lub przylegające do zalążni. Słupek powstaje z jednego, trzech lub większej liczby (do 6) owocolistków zrastających się całkowicie lub częściowo. Zalążnia górna lub dolna, rzadziej wpół dolna, jedno- lub wielokomorowa. Szyjka słupka pojedyncza lub w liczbie trzech lub sześciu, ze znamionami główkowatymi lub łatkowatymi, zwykle suchymi^[4].

Owoce

Najczęściej jagody, pestkowce lub torebki, rzadko orzechy, mieszki i rozłupnie. Nasiona z dużą ilością oleistego bielma i drobnym zarodkiem^[4].

Systematyka

Pozycja systematyczna i podział według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Podział na rodziny i powiązania filogenetyczne według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

W systemie APG II (2003) i APG III z 2009 wyróżniane były dodatkowo rodziny Lactoridaceae (obejmująca endemiczny dla wysp Juan Fernández rodzaj Lactoris) oraz piestrzennikowate Hydnoraceae. Ponieważ okazały się one być zagnieżdżone w obrębie rodziny kokornakowatych – począwszy od systemu APG IV z 2016 nie są one wyodrębniane^[2].

Podział na rodziny według systemu Reveala (1999)

• Piperaceae C. Agardh, Aphor. Bot. (14): 201 nom. cons. 1824 – pieprzowate
• Saururaceae Rich. ex E. Meyer, Houttuynia: 20 1827 – saururowate, wątlikłoskowate, jaszczurzowate

Podział na rodziny według systemu Cronquista (1981)

• Chloranthaceae – zieleńcowate
• Saururaceae – saururowate
• Piperaceae – pieprzowate

Przypisy