Pierre-Jean de Béranger

Pierre-Jean de Béranger

Pierre-Jean de Béranger (ur. 19 sierpnia 1780 w Paryżu, zm. 16 lipca 1857 tamże) – francuski poeta i autor piosenek, zwany klasykiem piosenki.

Życiorys

Był synem przedsiębiorcy, któremu początkowo pomagał, zanim przedsiębiorstwo ojca upadło. Od 1809 pracował jako referent na Uniwersytecie Paryskim. Żył wówczas na marginesie, śpiąc w mansardzie i tworząc w wolnym czasie literacką chałturę. Po upadku Napoleona komponował piosenki i poematy bardzo krytyczne wobec rządu w okresie restauracji Burbonów. Jego twórczość przyniosła mu sławę, jednak przyczyniła się w 1821 do zwolnienia go z pracy i uwięzienia na 3 miesiące. Pisał liryczne, rzewne piosenki wysławiające rewolucję i minioną epokę napoleońską i wyśmiewające monarchię i reakcyjny kler w prostym, czystym, atrakcyjnym stylu; głosił w nich idee liberalne i antyklerykalne^[1][2]. Zarówno piosenki, jak i satyra, uczyniły go znanym zarówno wśród wiejskiego ludu, jak i liberalnych kręgach literackich Paryża, dzięki czemu stał się szanowaną i wpływową osobą. Był w stanie utrzymać się z samej swojej twórczości i odmawiał oficjalnych honorów, nawet przyjęcia do Akademii Francuskiej. Po rewolucji 1848 został członkiem nowo wybranego parlamentu. Był znany z życzliwości i hojności^[3].

Zdaniem Mariana Skrzypka Béranger był jednym z pisarzy, którzy w największym stopniu przyczynili się do idealizacji Napoleona i stworzenia jego legendy^[4].

Twórczość

Jego najbardziej znane poematy to Le Roi d’Yvetot (1813), Le Dieu des pauvres gens, Le Sacre de Charles le Simple, La Grand-Mère i Le Vieux Sergent. Zbiór jego piosenek został wydany w 1834 (wyd. pol. 1859 pt. Piosenki).

Przekłady

Utwory Bérangera tłumaczyli na język polski między innymi Mikołaj Biernacki, Stanisław Budziński, Józef Szczepan Chamiec, Konstanty Gaszyński, Władysław Syrokomla i Cyprian Kamil Norwid. Na angielski przekładał je William Young.

Przypisy

Bibliografia

• Nowa encyklopedia powszechna PWN t. 1, Warszawa 1998.
• Pierre-Jean de Béranger, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-03]  (ang.).
• William Young (tłum.): One hundred songs of Pierre-Jean de Béranger. Archive.org, 1847. [dostęp 2017-08-12]. (ang.).
• Joseph Phelan: The British Reception of Pierre-Jean de Béranger. cairn.info, 2005. [dostęp 2017-08-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Pierre-Jean de Béranger – dzieła w bibliotece Polona