Pierwiastki czwartego okresu

Pierwiastki czwartego okresupierwiastki chemiczne znajdujące się w czwartym okresie układu okresowego pierwiastków, o liczbach atomowych od 19 do 36. 16 pierwiastków jest w temperaturze pokojowej ciałami stałymi, 1 cieczą (brom) i 1 gazem (krypton).

Lista

Pierwiastki czwartego okresu
ZSymbolNazwaWłaściwości metaliczneKonfiguracja elektronowa
19Kpotasmetal alkaliczny[Ar]4s1
20Cawapńmetal ziem alkalicznych[Ar]4s2
21Scskandmetal przejściowy[Ar]3d14s2
22Titytanmetal przejściowy[Ar]3d24s2
23Vwanadmetal przejściowy[Ar]3d34s2
24Crchrommetal przejściowy[Ar]3d54s1
25Mnmanganmetal przejściowy[Ar]3d54s2
26Feżelazometal przejściowy[Ar]3d64s2
27Cokobaltmetal przejściowy[Ar]3d74s2
28Ninikielmetal przejściowy[Ar]3d84s2
29Cumiedźmetal przejściowy[Ar]3d104s1
30Zncynkmetal przejściowy[Ar]3d104s2
31Gagalmetal[Ar]3d104s24p1
32Gegermanpółmetal[Ar]3d104s24p2
33Ararsenpółmetal[Ar]3d104s24p3
34Seselenniemetal[Ar]3d104s24p4
35Brbromniemetal[Ar]3d104s24p5
36Krkryptonniemetal[Ar]3d104s24p6

Pierwiastki znajdujące się w okresie

Potas

Bardzo miękki metal. W kontakcie z wodą i kwasami zapala się i często wybucha. Tworzy wodorki. Musi być przechowywany w nafcie. Odkryty w 1807 r.

Wapń

Srebrzystobiały metal. Podobnie jak potas i sód, musi być przechowywany w nafcie. Odkryty już w starożytności.

Skand

Srebrzystoszary, miękki metal. Na powietrzu łatwo pokrywa się żółtawą warstwą tlenku, Sc2O3. Z kwasami tworzy sole.

Tytan

Srebrzystobiały, lekki i wytrzymały metal. Dodawany jako dodatek stopowy do żelaza, aluminium, wanadu, molibdenu i innych.

Wanad

Lśniący, srebrzysty metal. W stanie czystym jest kowalny i ciągliwy. Staje się kruchy w temp. powyżej 300 °C.

Chrom

Chrom metaliczny jest srebrzystoszarym metalem (z błękitnym połyskiem w świetle); na powietrzu reaguje z tlenem, ulega pasywacji i powstaje tlenek chromu(III), który tworzy powłokę ochronną i zabezpiecza postępowaniu korozji na metalu.

Mangan

Metaliczny mangan jest twardym, srebrzystym i kruchym materiałem o różowym połysku. Jest masowo stosowanym dodatkiem do stali, obniżając jej temperaturę topnienia i poprawiając właściwości mechaniczne. Wykazuje właściwości paramagnetyczne.

Żelazo

Czyste żelazo jest lśniącym, srebrzystym, dość twardym i stosunkowo trudnotopliwym metalem, który ulega pasywacji. Domieszka krzemu bądź węgla, związana z procesem otrzymywania metalu z rud żelaza, zwiększa głębokość i szybkość korozji.

Kobalt

Niebieskawoszary metal. Kobalt jest składnikiem niektórych stopów o wysokich parametrach (tzw. nadstopy). W postaci metalicznej lub jako tlenek jest składnikiem elektrod akumulatorów litowo-jonowych, niklowo-kadmowych i niklowo-metalowo-wodorkowych.

Nikiel

Nikiel metaliczny jest srebrzystobiałym połyskującym metalem, trudno korodującym i odpornym na ścieranie. Stosuje się go do tworzenia błyszczących powłok galwanicznych na powierzchni elementów stalowych. W stopach z miedzią stosowany do wyrobu monet, sztućców itp.

Miedź

Czerwonobrunatny miękki metal. Używana do produkcji kabli.

Cynk

Niebieskawoszary kruchy metal. Na powietrzu ulega podobnej do aluminium pasywacji. Został odkryty w Indiach lub Chinach przed 1500 p.n.e. Do Europy metal ten zawędrował dopiero w XVII wieku.

Gal

Jest łatwo topliwym, srebrzystobiałym, miękkim metalem. Topi się już w temperaturze 29,76 °C i trzymany w dłoni zamienia się w ciecz. Pierwiastkowy gal nie występuje w przyrodzie, ale można go łatwo uzyskać poprzez wytapianie.

German

Srebrzystoszary metal. Jest ważnym półprzewodnikiem, wykorzystywanym do produkcji tranzystorów i inny części elektronicznych.

Arsen

Stalowoszary metal. Do naturalnych źródeł arsenu w przyrodzie zalicza się erupcje wulkanów (około 17 000 ton rocznie) i (w mniejszym stopniu) ługowanie arsenu ze skał osadowych i magmowych.

Selen

Selen jest czarnym lub czerwonym niemetalem. Swoimi właściwościami nieco przypomina siarkę (w układzie okresowym leży pod nią, w grupie tlenowców.

Brom

Czerwonobrunatna ciecz. Jest jednym z dwóch pierwiastków, które w warunkach standardowych znajduje się w tym stanie skupienia.

Krypton

Bezbarwny gaz. Świeci w silnym polu elektrycznym.

Bibliografia