Pierwomrówka żwirowa

Pierwomrówka żwirowa

Formica cinerea[1]
(Mayr, 1853)
(c) The photographer and www.AntWeb.org, CC BY 4.0 Robotnica pierwomrówki żwirowej
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	błonkoskrzydłe
Podrząd	trzonkówki
Infrarząd	żądłówki
Nadrodzina	osy
Rodzina	mrówkowate
Podrodzina	Formicinae
Plemię	Formicini
Rodzaj	Formica
Podrodzaj	Serviformica
Gatunek	pierwomrówka żwirowa

Pierwomrówka żwirowa (Formica cinerea) – gatunek mrówki z podrodziny Formicinae.

Pierwomrówka żwirowa jest drapieżną, szybko poruszającą się mrówką zamieszkującą całą Polskę i występującą w niemal całej Europie. Podziemne gniazda budowane są na suchych, odsłoniętych i nasłonecznionych terenach piaszczystych porośniętych skąpą roślinnością. Jest dobrze przystosowana do zmieniających się warunków, potrafi budować gniazda w skarpach rzek. Występuje również na wysokościach 1800–2500 m w Pirenejach, Alpach, na Bałkanach i na Kaukazie. W północnej Europie spotykana w odosobnionych stanowiskach na piaszczystych plażach jezior i morza.

Wykazuje dużą zmienność ze względu na liczbę królowych w gnieździe. Zakłada kolonie zarówno monogoniczne jak i poliginiczne. Często występuje w ogrodach.

Morfologia

Królowa osiąga wielkość 8–11 mm, ma barwę czarnobrunatną lub czarnopopielatą i ciało pokryte drobnymi włoskami.

Robotnice mają wielkość 4–7 mm, kolor ciała czarny lub czarnopopielaty. Odwłok jaśniejszy, matowy. Wyraźnie widoczne tergity o różnych odcieniach zmieniających się w zależności od kąta padania światła. Nogi jaśniejsze od reszty ciała o odcieniu brunatnym. Duże oczy, widoczne przyoczka. Stylik jednoczłonowy. Czułki 11 segmentowe. Podobnie jak mrówki rudnice wykazuje współpracę podczas transportu większych owadów do gniazda.

Samiec osiąga wielkość 7–8 mm, jest koloru czarnobrunatnego.

Loty godowe odbywają się od początku lipca do połowy sierpnia.

Podgatunki

U pierwomrówki żwirowej wyodrębniono 7 podgatunków:

• Formica cinerea armenica Ruzsky, 1905
• Formica cinerea cinerea Mayr, 1853
• Formica cinerea cinereoimitans Ruzsky, 1905
• Formica cinerea fuscocinerea Forel, 1874
• Formica cinerea iberica Finzi, 1928
• Formica cinerea italica Finzi, 1928
• Formica cinerea novaki Kratochvil, 1941

Zobacz też

• Błonkoskrzydłe Polski

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Species: Formica cinerea - AntWeb. [dostęp 2009-12-19].