Pierwsza bitwa u brodów na Isenie

Pierwsza bitwa u brodów na Isenie
(First Battle of the Fords of Isen)^[1]

Wojna o Pierścień

Data	25 lutego 3019 roku Trzeciej Ery[2]
Miejsce	brody na Isenie
Wynik	nierozstrzygnięta
Terytorium	Rohan
Walczące strony
Rohan Isengard
Dowódcy
Théodred † nieznany
Siły
ponad 2000 żołnierzy: około 1440 jeźdźców Théodreda i kilkuset piechurów[3], około 480 kawalerzystów Elfhelma[4] zapewne kilka tysięcy
Straty
nieznane, lecz dotkliwe nieznane, lecz znaczne
Portal Śródziemie

Pierwsza bitwa u brodów na Isenie – bitwa ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.

Było to pierwsze, wielkie starcie pomiędzy siłami Rohanu a armią Sarumana, krótko wspomniane w Dwóch wieżach, drugiej części Władcy Pierścieni. Pewne informacje na temat tej bitwy można znaleźć w Dodatkach do trzeciego tomu powieści, natomiast jej dokładny przebieg został przedstawiony w Niedokończonych opowieściach.

Bitwa u brodów na Isenie

Batalia stoczona 25 lutego 3019 roku Trzeciej Ery^[2] pomiędzy wojskami Rohanu a armią Sarumana podczas Wojny o Pierścień.

Siły Rohanu

Książę Théodred, drugi marszałek Marchii i następca tronu, zebrał u brodów na Isenie oddziały głównie z Zachodniej Marchii królestwa. Pod swoją komendą miał dwanaście éoredów konnicy, w tym jeden złożony z samych łuczników (w sumie co najmniej 1440 jeźdźców) i oddział piechurów z Zachodniej Bruzdy (zapewne w sile kilkuset ludzi)^[3]. Książę oczekiwał jeszcze na przybycie z Edoras posiłków, czterech éoredów marszałka Elfhelma, czyli co najmniej 480 żołnierzy^[4].

Rohirrimowie spodziewali się ataku armii Sarumana, liczącej najpewniej kilka tysięcy żołnierzy i mającej przewagę liczebną nad Jeźdźcami Rohanu, lecz i tak doszło do niego bardzo wcześnie. Zwiadowcy donieśli Théodredowi, że większość sił wroga zbiera się na zachodnim brzegu Iseny (z Isengardu bowiem można było wysyłać oddziały na oba brzegi rzeki). Książę zdecydował się uderzyć na te wojska, zanim będą gotowe do walki. Przy brodach pozostawił piechurów oraz trzy éoredy i stado zapasowych koni na wschodnim brzegu. Z resztą wojsk ruszył na przeciwnika.

Pierwsze starcia

W odległości około dwudziestu mil na północ od brodów Rohirrimowie rozbili straż przednią armii Sarumana. Jednak siły główne Czarodzieja okazały się przygotowane do bitwy – zajęły umocnione pozycje i miały w swych szeregach wielu pikinierów. Czołowy éored Théodreda został zatrzymany i nieomal otoczony przez nowe oddziały Sarumana, które wyszły z Isengardu. Uratowała go jednak szarża jeźdźców nadciągających w drugiej linii. Książę, zauważywszy inne siły nieprzyjacielskie, maszerujące ku brodom wschodnim brzegiem, postanowił się wycofać. Żołdacy Sarumana zaczęli ścigać Rohirrimów, lecz straż tylna marszałka Grimbolda, odpierała te ataki.

Śmierć Théodreda

Pod koniec dnia Jeźdźcy Rohanu dotarli z powrotem do brodów. W obliczu maszerujących ich tropem Isengardczyków, Théodred pozostawił na zachodnim brzegu Grimbolda i dołączył do jego podkomendnych jeszcze kilkudziesięciu spieszonych kawalerzystów. Sam, wraz ze swym éoredem, obsadził wyspę na środku Iseny, by w razie potrzeby osłonić odwrót ludzi Grimbolda. Całą resztę jazdy wysłał na drugi brzeg rzeki. Wtedy jednak nastąpiła katastrofa – nagle zaatakowały Rohirrimów siły Sarumana maszerujące wschodnim brzegiem, które poruszały się zaskakująco szybko. W pierwszym rzucie uderzyli konni Dunlendingowie i wilczy jeźdźcy, siejąc postrach wśród rohańskich koni. Za nimi nacierały dwa oddziały ciężkozbrojnych Uruków, które zaczęły spychać Jeźdźców Rohanu wzdłuż Iseny na południe. Jednocześnie na zachodnim brzegu żołdacy Sarumana zaatakowali ludzi Grimbolda. W tej sytuacji, specjalnie przygotowany przez Czarodzieja, oddział toporników (ludzi czy też co bardziej prawdopodobne półorków) natarł na wyspę i otoczył éored Théodreda. Grimbold, wraz z kilkoma ludźmi, rzucił się na pomoc księciu. Przebił się do niego, lecz wtedy Théodred padł pod ciosem topora.

Koniec bitwy

Od całkowitego pogromu ocaliło Rohirrimów przybycie Elfhelma. Nie spodziewał się on tak wcześnie bitwy, ale gdy dotarło do niego paru uciekinierów, pośpieszył ku brodom. W zapadających ciemnościach szarża jego jeźdźców kompletnie zaskoczyła żołdaków Sarumana, którzy poszli w rozsypkę. Większość uciekła na północ ścigana przez Rohirrimów. Elfhelm zaś z częścią swoich ludzi uderzył od tyłu na toporników, którzy zostali wybici do nogi. Atak ten ocalił od śmierci resztę ludzi Théodreda i samego Grimbolda. Okazało się też, iż książę jeszcze żyje. Był jednak śmiertelnie ranny i zdołał wyrzec tylko parę słów:

Ostatecznie bitwa wygasła, gdy wojska Sarumana z zachodniego brzegu wycofały się.

Efekty starcia

W tej batalii Rohirrimowie ponieśli znaczne straty w ludziach i koniach. Jednak, jak się okazało w ciągu następnego dnia (26 lutego), większość kawalerzystów, zepchniętych przez Uruków na południe, przeżyła i powróciła do obozu. Choć Jeźdźcom Rohanu udało się utrzymać pozycje przy brodach, poległ ich dowódca, Théodred. Doprowadzenie do śmierci księcia było zresztą głównym celem Sarumana podczas tej bitwy. Nie zamierzał on od razu zaatakować Zachodniej Bruzdy i Rogatego Grodu, do czego częściowo przyczyniła się mężna obrona Grimbolda i Elfhelma. Był to fatalny błąd Czarodzieja, bowiem gdyby od razu rzucił wszystkie swoje siły do ataku, podbój Rohanu, najprawdopodobniej, skończyłby się jego zwycięstwem.

Ekranizacja Petera Jacksona

W ekranizacji Władcy Pierścieni, w reżyserii Petera Jacksona, przy scenie związanej z pierwszą bitwę u brodów, wprowadzono pewne zmiany w stosunku do powieści.

Nie pokazano samej walki, która w myśl scenariusza nie miała charakteru dużego starcia w otwartej wojnie, lecz raczej potyczki. W filmie widzimy pobojowisko na które przybywa Éomer wraz ze swym oddziałem. W padającym deszczu, Rohirrimowie odnajdują ciężko rannego Théodreda, którego Éomer zabiera do Edoras. Należy dodać, iż scenę tą umieszczono tylko w wersji reżyserskiej filmu Dwie wieże, wydanej na DVD.

Przypisy

Bibliografia

• John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 2: Dwie Wieże. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
• John Ronald Reuel Tolkien: Władca Pierścieni. przeł. Maria Skibniewska. T. 3: Powrót Króla. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza SA, 2002. ISBN 83-7319-172-0.
• Bitwy u brodów na Isenie. W: John Ronald Reuel Tolkien: Niedokończone opowieści. przeł. Radosław Kot. Warszawa: Wydawnictwo Amber, 2005, s. 290-302. ISBN 83-241-2008-4.
• Fran Walsh, Philippa Boyens, Peter Jackson: The Lord of the Rings: The Return of the King. Screenplay based on the novels by J.R.R. Tolkien. 2003.

Linki zewnętrzne

• First Battle of the Fords of Isen (ang.). [dostęp 2011-12-05]. – artykuł w Tolkien Gateway
• Battles of the Fords of Isen (ang.). [dostęp 2011-12-05]. – artykuł w The Thain's Book. An encyclopedia of Middle-earth and Numenor
• First Battle of the Fords of Isen (ang.). [dostęp 2011-12-05]. – artykuł w Encyclopedia of Arda
• The Battles of the Fords of Isen (ang.). [dostęp 2010-08-04]. – uproszczony plan bitwy
• The Battles of the Fords of Isen (ang.). [dostęp 2010-08-04]. – uproszczony plan bitwy