Pietrzykowice (województwo śląskie)

Pietrzykowice
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	żywiecki
Gmina	Łodygowice
Wysokość	od 340 do 440 m n.p.m.
Liczba ludności (2016-02-25)	4525
Strefa numeracyjna	33
Kod pocztowy	34-326
Tablice rejestracyjne	SZY
SIMC	0059826
	Położenie na mapie gminy Łodygowice Pietrzykowice
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pietrzykowice
	Położenie na mapie województwa śląskiego Pietrzykowice
	Położenie na mapie powiatu żywieckiego Pietrzykowice
	49°41′44″N 19°09′37″E/49,695556 19,160278

Artykuł	49°41′44″N 19°09′37″E
- błąd	39 m
WD	49°41'N, 19°9'E, 49°43'N, 19°10'E
- błąd	2332 m
Odległość	1635 m

Pietrzykowice (niem. Petersdorf^[2]) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie żywieckim, w gminie Łodygowice. Powierzchnia sołectwa wynosi 1091,3 ha^[3], a liczba ludności 4525, co daje gęstość zaludnienia równą 414,6 os./km².

Położenie

Wieś położona jest w Kotlinie Żywieckiej, na bezleśnych wyniesieniach pomiędzy dolinami potoków Żarnówka i Kalonka.

Na zachód od miejscowości biegnie droga ekspresowa S1.

Części wsi

Integralne części wsi Pietrzykowice^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0059832	Brzezinka	część wsi
0059849	Dział	część wsi
0059855	Kalonka	część wsi
1003354	Kąty	część wsi
0059861	Na Żarnówce	część wsi
0059878	Podkota	część wsi
0059884	Puścina	część wsi
0059890	W Czarnym Groniu	część wsi
1003390	Zadolne	część wsi
0059909	Za Kalną	część wsi

Historia

Pietrzykowice prawdopodobnie założone zostały przez cystersów z Rud k. Raciborza. Po raz pierwszy wzmiankowane zostały w łacińskim liście z 22 kwietnia 1364 jako Petrisvilla, który wymienia również dwie inne sąsiednie posiadłości cystersów, mianowicie Łodygowice (Ludovicivilla) i Wilkowice (Abbatisvilla)^[6]. List ten był związany z zatargiem między cystersami a księciem oświęcimskim Janem Scholastykiem, w wyniku którego doszło do najazdu księcia na te miejscowości i ich złupienia. Miejscowość została siedzibą parafii, wzmiankowanej po raz pierwszy w 1373 jako Villa Petri^[7]. Wieś występowała w XV wieku również pod nazwą Petersdorf, co sugeruje że cystersi osadzili tu przybyszów niemieckojęzycznych^[7], jeszcze przed końcem średniowiecza nazwa i mieszkańcy spolonizowały się. Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Pyetrzykowycze wymienia w latach 1470–1480 Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis^[8].

Historycznie miejscowość jest częścią księstwa oświęcimskiego^[9]. W 1564 roku wraz z całym księstwem oświęcimskim i zatorskim leżała w granicach Korony Królestwa Polskiego, znajdowała się w województwie krakowskim w powiecie śląskim. Po unii lubelskiej w 1569 księstwo Oświęcimia i Zatora stało się częścią Rzeczypospolitej Obojga Narodów w granicach, której pozostawało do I rozbioru Polski w 1772^[9]. W 1595 roku wieś położona w powiecie śląskim była własnością kasztelana sądeckiego Krzysztofa Komorowskiego^[10]. Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze austriackim i leżała w granicach Austrii, wchodząc w skład Królestwa Galicji i Lodomerii.

W 1882 we wsi powstała szkoła, początkowo dwuklasowa, następnie przekształcona w czteroklasową. Jej siedziba została przeniesiona w dwudziestoleciu międzywojennym do nowego budynku (mieszczącego współcześnie Przedszkole nr 1), a ostateczną jej lokalizacją został w 1962 nowo wybudowany gmach szkoły tysiąclecia. W 1999 uruchomiono w nim również gimnazjum, z którym szkoła podstawowa w 2008 utworzyła Zespół Szkół w Pietrzykowicach^[11]^[12]^[13]. Na skutek reformy systemu oświaty z 2017 gimnazjum zostało wygaszone, a w budynku z dotychczas działających tam oddziałów przedszkolnych powstało Przedszkole Publiczne nr 2, które wraz ze szkołą podstawową połączono w Zespół Szkolno-Przedszkolny w Pietrzykowicach^[14]^[13].

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.

Religia

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa).

Galeria

Kaplica przy ul. Żywieckiej z XIX wieku.
Pietrzykowice – Bunkier – Linia b2 z lat 1944–1945
Kaplica na „Midorowym Polu” w Pietrzykowicach z 1848 roku

Przypisy

↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 925 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ J. Kachel, 2017, s. 86.
↑ UG Łodygowice: Statut Sołectwa Pietrzykowice. [w:] uglodygowice.bip.org.p [on-line]. 2006. [dostęp 2010-12-07].
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Codex Diplomaticus Silesiae T.2 Urkunden der Klöster Rauden und Himmelwitz, der Dominicaner und der Dominicanerinnen in der Stadt Ratibor. W. Wattenbach (red.). Breslau: Josef Max & Comp., 1859, s. 33. (łac.).
↑ ^a ^b Jan Leszek Ryś. Trzechsetna rocznica założenia na Podbeskidziu wsi Meszna. Ciąg dalszy. „Głos Gminy Wilkowice”. VI (4 (63)), s. 5–6, kwiecień 2012. ISSN 1897-3566.
↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 290.
↑ ^a ^b Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867.
↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 110.
↑ Historia. zspietrzykowice.szkolnastrona.pl. [dostęp 2022-04-25].
↑ Czy wiecie że? Rok 1962. nsik.com.pl. [dostęp 2022-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu].
↑ ^a ^b Zespół Szkół w Pietrzykowicach. lodygowice.pl. [dostęp 2022-04-25].
↑ Uchwała nr XXIV/272/2017 Rady Gminy Łodygowice w sprawie przekształcenia oddziałów przedszkolnych w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Pietrzykowicach w Przedszkole Publiczne Nr 2 w Pietrzykowicach .

Bibliografia

Jacek Kachel: Pietrzykowice. Siedem wieków Pietrzykowic. Gmina Łodygowice, 2017. ISBN 978-83-948222-1-7.

[poczta-1] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 925 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[2] J. Kachel, 2017, s. 86.

[3] UG Łodygowice: Statut Sołectwa Pietrzykowice. [w:] uglodygowice.bip.org.p [on-line]. 2006. [dostęp 2010-12-07].

[Dz.U._29/2013-4] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].

[teryt-5] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[6] Codex Diplomaticus Silesiae T.2 Urkunden der Klöster Rauden und Himmelwitz, der Dominicaner und der Dominicanerinnen in der Stadt Ratibor. W. Wattenbach (red.). Breslau: Josef Max & Comp., 1859, s. 33. (łac.).

[rys-7] Jan Leszek Ryś. Trzechsetna rocznica założenia na Podbeskidziu wsi Meszna. Ciąg dalszy. „Głos Gminy Wilkowice”. VI (4 (63)), s. 5–6, kwiecień 2012. ISSN 1897-3566.

[8] Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, „Liber Beneficiorum”, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 290.

[Jan_Nepomucen_Gątkowski_1867-9] Jan Nepomucen Gątkowski: Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego. Lwów: nakład autora, 1867.

[10] Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 110.

[11] Historia. zspietrzykowice.szkolnastrona.pl. [dostęp 2022-04-25].

[12] Czy wiecie że? Rok 1962. nsik.com.pl. [dostęp 2022-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu].

[zsp-13] Zespół Szkół w Pietrzykowicach. lodygowice.pl. [dostęp 2022-04-25].

[14] Uchwała nr XXIV/272/2017 Rady Gminy Łodygowice w sprawie przekształcenia oddziałów przedszkolnych w Szkole Podstawowej im. Jana Pawła II w Pietrzykowicach w Przedszkole Publiczne Nr 2 w Pietrzykowicach .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne