Pilec

Pilec

wieś
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Reszel
Liczba ludności (2022)	205[1]
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-440[2]
Tablice rejestracyjne	NKE
SIMC	0487137
Położenie na mapie gminy Reszel Pilec
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pilec
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Pilec
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego Pilec
53°59′03″N 21°14′09″E/53,984167 21,235833

Pilec (dawniej: niem. Pülz) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Reszel.

Demografia

W 1818 roku w Pilcu stały 24 domy, wieś liczyła 308 mieszkańców. W wieku XX liczba mieszkańców znacznie wzrosła i wynosiła w 1910 r. – 448, 1933 roku 794 osób, a w 1939 roku – 771 mieszkańców. W 1970 roku wieś liczyła 331 mieszkańców, a w 2007 – 263 mieszkańców.

Historia

Wieś została założona w roku 1326. Posiadała kościół i zamek, który stał jeszcze w XV wieku. Przed zniszczeniem kościoła parafia w Pilcu należała do archiprezbiteratu w Reszlu. W tym czasie do parafii w Pilcu należał kościół filialny w Bezławkach.

Pilec pierwotnie znajdował się na terytorium państwa krzyżackiego, wcześniej zajmowane przez plemię pruskie – Bartów. Po sekularyzacji Zakonu w 1525 roku znalazł się w granicach lennych względem Korony Polskiej Prusach Książęcych, a od 1701 roku w Królestwie Pruskim.

W 1818 roku wieś miała 24 domy i 308 mieszkańców, a majątek 5 budynków i 96 osób.

Do 1945 roku siedziba gminy i okręgu urzędu policyjnego (niem. Amtsbezirk Pülz) składającego się z 4 gmin – Pasterzewo, Pilec, Śpigiel i Widryny (Gemeinden Pastern, Pülz, Spiegels und Widrinnen). Pilec przynależał do rejencji królewieckiej (Regierungsbezirk Königsberg), do powiatu rastemborskiego (Landkreis Rastenburg).

Od 1945 roku

Od 1945 roku w granicach Polski, początkowo w Okręgu mazurskim, w latach 1946–1975 w tzw. dużym województwie olsztyńskim, a w latach 1975–1998 w tzw. małym województwie olsztyńskim.

Od 1945 roku do 1975 roku, tj. do momentu likwidacji powiatów, Pilec znajdował się w powiecie najpierw rastemborskim, a po zmianie nazwy miasta – w kętrzyńskim.

W 1954 roku w wyniku reformy administracyjnej powstała w Pilcu gromada. Pierwszym przewodniczącym Gromadzkiej Rady Narodowej został Aleksander Gałka. W 1957 gromadę zniesiono. Po roku 1956 w Pilcu powstała rolnicza spółdzielnia produkcyjna „Nowe Życie”.

W 1973 roku w wyniku kolejnej reformy administracyjnej zlikwidowano gromady i powołano do życia gminy. Pilec znalazł się we włączonej wówczas do powiatu kętrzyńskiego gminy Reszel, jednocześnie stał się siedzibą sołectwa, w skład którego weszła tylko ta miejscowość.

W 1973 roku powstała filia biblioteki publicznej.

W budynku dawnej kuźni znajduje się kaplica obsługiwana przez ojców jezuitów z parafii w Świętej Lipce. W budynku dawnego młyna znajduje się hotel. We wsi znajduje się sklep. W części miejscowość ma charakter wsi letniskowej.

Jeziora i rzeki

Przez Pilec przepływa rzeka Dajna, która jest znanym szlakiem kajakowym Mrągowo – Święta Lipka.

W północnej części wsi znajduje się Jezioro Dejnowa, rozciągające się aż do Świętej Lipki.

We wsi znajduje się Pilecki Staw (Pühlzer Muhlenteich) o powierzchni 4 ha.

Na południowy zachód od wsi znajduje się jezioro Kociołek (Kessel Teich) o powierzchni 1,50 ha.

Na południowy zachód od wsi, już na terenie miejscowości Śpigiel znajduje się jezioro Śpigiel.

Przypisy

Bibliografia

• Zofia Licharewa, Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu, Olsztyn 1962.
• Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn 1978.

Gmina Reszel

• Siedziba gminy:Reszel

Miasto	Reszel
Sołectwa	Bezławki Dębnik Klewno Leginy Łężany Mnichowo Pieckowo Pilec Plenowo Ramty Robawy Siemki Święta Lipka Tolniki Małe Widryny Wola Worpławki Zawidy
Miejscowości niesołeckie	Bertyny Bezławecki Dwór Biel Czarnowiec Grodzki Młyn Grzybowo Kępa Tolnicka Kocibórz Lipowa Góra Łabędziewo Mała Bertynówka Mojkowo Niewodnica Pasterzewo Pudwągi Staniewo Stąpławki Śpigiel Śpiglówka Wanguty Wólka Pilecka Wólka Ryńska