Pinus patula

	Pinus patula
	Pinus patula
	(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	sosnowce
Rodzina	sosnowate
Rodzaj	sosna
Gatunek	Pinus patula
	Nazwa systematyczna
	Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham.; Linnaea 6: 354. 1831
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski

Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. – gatunek drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Sosna ta występuje w Meksyku (Tamaulipas, Querétaro, Hidalgo, México, Distrito Federal, Morelos, Tlaxcala, Puebla, Veracruz, Oaxaca, Chiapas)^[5].

Morfologia

(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0

Młoda szyszka żeńska

(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0

Igły

Pokrój: Korona drzewa stożkowata lub zaokrąglona.
Pień: Osiąga wysokość 40 m i 100 cm średnicy. Kora młodych drzew jest cienka, łuskowata, czerwono-brązowa, z wiekiem staje się gruba, ciemno szaro-brązowa, z dużymi podłużnymi płatami.
Liście: Igły wyrastają po 3–4 na krótkopędach, rzadko po 5. Dorastają do (11)15–25(30) cm długości i 0,7–0,9 mm grubości.
Szyszki: Szyszki męskie podłużnie jajowate do cylindrycznych, długości 15–20 mm, różowo-żółte, z czasem żółto-brązowe. Szyszki żeńskie, purpurowe, dojrzewając stają się jasnobrązowe. Dojrzałe szyszki wąsko jajowate, lekko wygięte, po otwarciu o długości 5–10 cm i szerokości 4–6,5 cm. Nasiona ciemnoszare, o długości 4–6 mm, szerokości 2–4 mm, opatrzone skrzydełkiem o długości 12–18 mm.

Biologia i ekologia

Igły o trójkątnym przekroju poprzecznym, pozostają na drzewie przez 2–3 lata. Dwie wiązki przewodzące w liściu i 2–3 kanały żywiczne, rzadko 1 lub 4.

Blisko spokrewnione sosny to: P. greggii, P. jaliscana, P. oocarpa, P. praetermissa, P. pringlei, P. tecunumanii.

Sosna ta jest gospodarzem roślin pasożytniczych: Arceuthobium aureum subsp. petersonii, Arceuthobium globosum subsp. grandicaule, Arceuthobium nigrum, Arceuthobium vaginatum subsp. vaginatum (pasożyty pędowe)^[6].

Systematyka i zmienność

Pozycja gatunku w obrębie rodzaju Pinus^[7]:

podrodzaj Pinus
- sekcja Trifoliae
  - podsekcja Australes
    - gatunek P. patula

Wyróżnia się dwie odmiany:

Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. var. patula – szyszki nasienne osadzone na bardzo krótkich szypułkach, pozornie siedzące, żywiczne, o długości (5)7–10(12) cm, wąsko jajowate gdy zamknięte, szeroko jajowate po otwarciu.
Pinus patula Schiede ex Schltdl. & Cham. var. longipedunculata Loock ex Martínez – szyszki nasienne osadzone na wyraźnych, zakrzywionych szypułkach, osiągają 5–8 cm długości.

Zagrożenia

Międzynarodowa organizacja IUCN przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia LC (least concern), czyli jest gatunkiem o niskim ryzyku wyginięcia^[4].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19, 2011, s. 55–70 [dostęp 2021-03-26] .
↑ ^a ^b A.A. Farjon A.A., Pinus patula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2009-10-11] (ang.).
↑ Christopher J. Earle: Pinus patula (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-11].
↑ F.G. Hawksworth, D. Wiens. Dwarf mistletoes: Biology, pathology and systematics. „Agriculture Handbook”. 709, 1996. Washington, DC: U.S.D.A. Forest Service. [dostęp 2009-10-11].
↑ Christopher J. Earle: Pinus (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-11].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Pinales : Pinaceae, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-28] (ang.).

[christenhusz2011-3] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19, 2011, s. 55–70 [dostęp 2021-03-26] .

[iucn-4] A.A. Farjon A.A., Pinus patula, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2009-10-11] (ang.).

[Gymn2-5] Christopher J. Earle: Pinus patula (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-11].

[6] F.G. Hawksworth, D. Wiens. Dwarf mistletoes: Biology, pathology and systematics. „Agriculture Handbook”. 709, 1996. Washington, DC: U.S.D.A. Forest Service. [dostęp 2009-10-11].

[Gymn-7] Christopher J. Earle: Pinus (ang.). W: Gymnosperm Database [on-line]. [dostęp 2009-10-11].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne