Pioglitazon
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C19H20N2O3S | ||||||||||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 356,44 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 111025-46-8 | ||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | 4829 | ||||||||||||||||||||||||||||||
DrugBank | DB01132 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||||||
Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||||||
ATC | A10BG03 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Stosowanie w ciąży | kategoria C[4] | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pioglitazon (łac. pioglitazonum) – organiczny związek chemiczny z grupy tiazolidynodionów. Stosowany jako lek w leczeniu cukrzycy typu 2. Podstawą jego działania jest aktywacja receptorów aktywowanych przez proliferatory peroksysomów (PPAR-γ).
Aktywność biologiczna
Pioglitazon aktywuje receptory aktywowane przez proliferatory peroksysomów (PPAR-γ) i powoduje zmniejszenie oporności na insulinę tkanki mięśniowej i tkanki tłuszczowej oraz zmniejszenie glukoneogenezy w wątrobie[6]. Efektem działania pioglitazonu jest obniżenie glikemii, insulinemii, stężenia trójglicerydów i zwiększenie frakcji HDL cholesterolu we krwi[7]. Pioglitazon nie zwiększa wydzielania insuliny i działa tylko w jej obecności, a także nie wywołuje hipoglikemii[6]. Stan równowagi dynamicznej w organizmie ludzkim pioglitazon osiąga po 4–7 dniach jego podawania[5][8].
Pełne efekty terapeutycznego działania pioglitazonu można ocenić po ok. 4-6 tygodniach[7].
Zastosowanie
Pioglitazon jest stosowany w monoterapii u dorosłych pacjentów, przede wszystkim u osób z insulinoopornością i z niedostateczną kontrolą glikemii za pomocą diety niskowęglowodanowej i aktywności fizycznej, u których nie można stosować metforminy ze względu na przeciwwskazania lub nietolerancję[5][8]. Poza tym pioglitazon może być zastosowany w leczeniu skojarzonym cukrzycy typu 2 wraz z metforminą, pochodnymi sulfonylomocznika i insuliną u dorosłych pacjentów (zwłaszcza u pacjentów z nadwagą), u których glikemia nie jest wystarczająco kontrolowana, pomimo stosowania w monoterapii maksymalnych tolerowanych dawek metforminy[5], a także w leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika, tylko u dorosłych pacjentów u pacjentów, u których glikemia nie jest wystarczająco kontrolowana, pomimo stosowania w monoterapii maksymalnych tolerowanych dawek sulfonylomocznika[5] oraz w leczeniu skojarzonym z metforminą i pochodnymi sulfonylomocznika, u dorosłych pacjentów (zwłaszcza u pacjentów z nadwagą), u których glikemia nie jest wystarczająco kontrolowana, pomimo stosowania tych dwóch leków w połączeniu[5].
Lek generyczny zawierający pioglitazon jest dostępny w Polsce od listopada 2013[7][9], w USA, Japonii i Europie jest stosowany od 2006 roku[7].
Działania niepożądane
Pioglitazon może powodować następujące działania niepożądane, występujące ≥1/1000 (bardzo często, często i niezbyt często)[5][8]:
- zakażenia górnych dróg oddechowych
- zapalenie oskrzeli (w leczeniu skojarzonym z insuliną)
- zapalenie zatok przynosowych
- niedokrwistość (w leczeniu skojarzonym z metforminą)
- hipoglikemia (w leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika, metforminą i pochodnymi sulfonylomocznika, insuliną)
- wzmożone łaknienie (w leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika)
- zaburzenia czucia
- ból głowy (w leczeniu skojarzonym z metforminą, pochodnymi sulfonylomocznika)
- zawroty głowy (w leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika)
- bezsenność
- rak pęcherza moczowego
- duszność (w leczeniu skojarzonym z insuliną)
- wzdęcie (w leczeniu skojarzonym z metforminą, pochodnymi sulfonylomocznika)
- nadmierna potliwość (w leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika)
- zwiększona częstość złamań u kobiet
- artralgia (w leczeniu skojarzonym z metforminą, metforminą i pochodnymi sulfonylomocznika, insuliną)
- ból pleców (w leczeniu skojarzonym z insuliną)
- hematuria (w leczeniu skojarzonym z metforminą)
- cukromocz (w leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika)
- białkomocz (w leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika)
- zaburzenia erekcji (w leczeniu skojarzonym z metforminą)
- obrzęk (w leczeniu skojarzonym z insuliną)
- znużenie (w leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika)
- niewydolność serca (w leczeniu skojarzonym z insuliną)
- zwiększenie masy ciała o 1–3 kg rocznie
- zwiększenie aktywności kinazy kreatynowej (CPK) w surowicy krwi (w leczeniu skojarzonym z metforminą i pochodnymi sulfonylomocznika)
- zwiększenie aktywności dehydrogenazy mleczanowej (LDH) w surowicy krwi (w leczeniu skojarzonym z pochodnymi sulfonylomocznika)
Preparaty
- Pioglitazone Bioton, tabletki 15 mg, 30 mg i 45 mg[9]
Przypisy
- ↑ Pioglitazone, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB01132 (ang.).
- ↑ a b Pioglitazone, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 4829 (ang.).
- ↑ Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej Pioglitazone SC-202289 (ang.). Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2016-10-25].
- ↑ Drugs and Supplements Pioglitazone (Oral Route) (ang.). Mayo Foundation for Medical Education and Research, 2015-12-01. [dostęp 2016-10-25].
- ↑ a b c d e f g h i Pioglitazone Bioton – Charakterystyka Produktu Leczniczego. Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia Rejestr Produktów Leczniczych. [dostęp 2016-10-25].
- ↑ a b c d e f Jan K. Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Leki współczesnej terapii. T. 2. Warszawa: Medical Tribune, 2010, s. 681. ISBN 978-83-60135-95-2.
- ↑ a b c d Leszek Czupryniak , Krzysztof Strojek , Diabetologia 2016, Gdańsk: Via Medica, 2016, ISBN 978-83-65476-13-5 .
- ↑ a b c Pioglitazon – wskazania i przeciwwskazania w terapii cukrzycy typu 2 dostęp online, 10-07-2017
- ↑ a b Pioglitazone Bioton w Bazie Leków serwisu mp.pl, dostęp 09-07-2017
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.Autor: Friend of a friends, Licencja: CC BY-SA 3.0
Chemical structure of the thiazolidinedione derivative pioglitazone (original brand name Actos).
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for hazardous substances
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.