Pioneer 10
 | |
| Inne nazwy | Pioneer F |
|---|---|
| Zaangażowani |  NASA Ames Research Center |
| Indeks COSPAR | 1972-012A |
| Indeks NORAD | 05860 |
| Rakieta nośna | Atlas/Centaur/TE364-4 |
| Miejsce startu | Cape Canaveral Air Force Station, Stany Zjednoczone |
| Cel misji | Jowisz |
| Orbita (docelowa, początkowa) | |
| Czas trwania | |
| Początek misji | 3 marca 1972 (01:49:04 UTC) |
| Koniec misji | 23 stycznia 2003 |
| Wymiary | |
| Masa całkowita | 258 kg |
| Masa aparatury naukowej | 30 kg |
Pioneer 10 – bezzałogowa sonda kosmiczna NASA, wyniesiona z przylądka Canaveral na Florydzie z zespołu startowego nr 36, 3 marca 1972 roku przy użyciu rakiety nośnej Atlas Centaur. Pierwszy próbnik badający Jowisza i pierwszy, który miał przebyć pas planetoid (wszedł w pas planetoid 15 lipca 1972). 3 grudnia 1973 roku przeleciała w odległości 130 354 km od Jowisza. Pioneer 10 przekazał na Ziemię 300 zdjęć planety, odkrył pasy radiacyjne i przekazał szczegóły na temat magnetosfery Jowisza. Sondę wykorzystano także do dokładniejszego wyznaczenia masy Jowisza i jego czterech księżyców galileuszowych. Pioneer 10 był pierwszą sondą, która przeleciała przez pas planetoid, udowadniając, że jest to bezpieczne. Wyniki badań magnetosfery Jowisza spowodowały przeprojektowanie sond Voyager 1 i 2, tak by pasy radiacyjne planety nie uszkodziły aparatury obu sond. Pioneer 10 stał się też pierwszą sondą, która osiągnęła prędkość ucieczki z Układu Słonecznego (tzw. trzecią prędkość kosmiczną).
Cele misji
Do celów misji należało zbadanie międzyplanetarnych i planetarnych pól magnetycznych, parametrów wiatru słonecznego, obszarów heliosfery, obszarów neutralnego wodoru, właściwości pyłu kosmicznego, promieniowania kosmicznego, zorzy polarnej Jowisza, fal radiowych, atmosfery Jowisza i niektórych jego satelitów, a także wykonanie zdjęć Jowisza i jego satelitów.
Konstrukcja sondy
Sondy Pioneer 10 i 11, których misje zostały w 1969 roku zaakceptowane do realizacji, były pierwszymi próbnikami, które miały przejść przez pas planetoid i zbadać otoczenie Jowisza. Zdobyte doświadczenia zostały wykorzystane przy budowie sond programu Voyager[1]. Konstrukcja była stosunkowo lekka – sonda miała masę zaledwie 260 kg, wliczając w to 30 kg instrumentów naukowych i 27 kg paliwa. Energii elektrycznej dostarczały 4 radioizotopowe generatory termoelektryczne typu SNAP-19 (RTG) (zawierające pluton-238) o całkowitej mocy przy starcie 155 W. Łączność zapewniała paraboliczna antena główna o średnicy 2,74 m oraz anteny pomocnicze.
Instrumenty naukowe
Na pokładzie sondy zostało zainstalowanych 11 instrumentów naukowych:
- Helium Vector Magnetometer – magnetometr
- Plasma Analyser – analizator plazmy
- Charged Particle Composition Instrument – detektor cząstek naładowanych
- Cosmic Ray Telescope – teleskop promieniowania kosmicznego
- Geiger Tube Telescopes – zestaw siedmiu liczników Geigera-Müllera
- Trapped Radiation Detector – detektor cząstek promieniowania uwięzionego
- Asteroid/ Meteoroid Detector (Sisyphus) – detektor planetoid i meteoroidów
- Meteoroid Detector – detektor meteoroidów
- Ultraviolet Photometer – fotometr ultrafioletu
- Imaging Photopolarimeter – fotopolarymetr obrazujący
- Infrared Radiometer – radiometr podczerwieni
Zakończenie misji
Po 25 latach od startu, 31 marca 1997 roku misja została oficjalnie zakończona. Pioneer 10 znajdował się wtedy w odległości 10 mld km od Słońca. Po raz ostatni dane telemetryczne z sondy odebrano 27 kwietnia 2002 roku. Ostatnie bardzo słabe sygnały zdołano odebrać 23 stycznia 2003 roku.
W dniu 21 stycznia 2010 roku Pioneer 10 osiągnął odległość 100,0 au od Słońca (czyli 14,96 mld km), znajdując się poza pasem Kuipera, oddalając się z prędkością 12,082 km/s (2,549 au rocznie)[2].
Obecny status
1 stycznia 2016 roku Pioneer 10 znajdował się około 114,068 au od Ziemi (około 16 mld kilometrów). Jego prędkość względem Słońca wynosiła 12,037 km/s, pokonując średnio 2,539 AU rocznie. Obserwowana wielkość gwiazdowa Słońca, widzianego z pokładu sondy, wynosi −16,6 magnitudo. Światło słoneczne potrzebowało wtedy 14,79 godzin, by dotrzeć do sondy[3]. Voyager 2 „wyprzedzi” sondę Pioneer 10 pod względem odległości od Słońca w 2022 roku.
Pioneer 10 jest pierwszym obiektem ziemskim, który dotarł do zewnętrznych obszarów Układu Słonecznego i kiedyś, jeśli nie wystąpią żadne niespodziewane czynniki w rodzaju kolizji z jakąś materią, opuści go zupełnie. Wciąż nie dotarł jeszcze do heliopauzy ani do obłoku Oorta. Za ponad 2 miliony lat sonda przeleci w pobliżu gwiazdy Aldebaran w gwiazdozbiorze Byka[4], odległej o 68 lat świetlnych (przy założeniu, że gwiazda ta będzie miała zerową prędkość).
Zobacz też
Przypisy
- ↑ William E. Burrows, Exploring Space, (New York: Random House, 1990), p. 266–8.
- ↑ Spacecraft escaping the Solar System; Heavens-Above GmbH
- ↑ Pojazdy kosmiczne opuszczające Układ Słoneczny, www.heavens-above.com [dostęp 2016-01-02].
- ↑ NASA - The Pioneer Missions (ang.). [dostęp 2009-12-29].
Linki zewnętrzne
- Pojazdy kosmiczne opuszczające Układ Słoneczny – strona podająca aktualną pozycję sondy w czasie rzeczywistym
- NSSDC Master Catalog (ang.)
- Encyclopedia Astronautica (ang.)
- Pogrubieniem oznaczono misje aktualnie prowadzone.
- Księżyc
- Eksploracja Księżyca
- Lista lotów księżycowych
- Lista sztucznych obiektów na Księżycu
- Załogowa eksploracja Księżyca
- Program Apollo
- Radziecki program podboju Księżyca
- Kolonizacja Księżyca
| Przeloty | |
|---|---|
| Orbitery | |
| Wejście w atmosferę | |
| Przyszłe misje |
|
| Misje planowane | |
| Misje anulowane |
|
.jpg)
- Pogrubieniem zaznaczono misje aktualnie prowadzone.
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Launched on March 2, 1972, Pioneer 10 was the first spacecraft to travel through the asteroid belt, and the first spacecraft to make direct observations and obtain close-up images of Jupiter. Pioneer 10, now more than 7.5 billion miles from Earth, is the farthest spacecraft in the solar system.
Artist's Concept of Jupiter Encounter
La Pioneer 10 durant la seva construcció.
NASA image of Pioneer 10's famed Pioneer plaque features a design engraved into a gold-anodized aluminum plate, 152 by 229 millimeters (6 by 9 inches), attached to the spacecraft's antenna support struts to help shield it from erosion by interstellar dust.
This artist's rendering shows the Galileo orbiter arriving at Jupiter on Dec. 7, 1995. A few hours before arrival, the orbiter will have flown within about 1,000 kilometers (600 miles) of Jupiter's moon lo, shown as the crescent to the left of the spacecraft. The sun is visible between Io and the spacecraft, near the spacecraft's long magnetometer. Jupiter is to the right. A faint white streak above the planet's clouds shows the atmospheric probe beginning to decelerate before it deploys a parachute for its scientific mission to collect data. About an hour after the probe mission, Galileo fired its rockets and entered orbit around Jupiter. The mission ended on Sept. 21, 2003, when the orbiter was deliberately destroyed in Jupiter's crushing atmosphere.