Piotr (imię)

Piotr
Wymowa

[pʲjɔtr̥]

Płeć

męskie

Imieniny

m.in. 29 czerwca

Znaczenie
Języki

grecki

Słowo

gr. Πέτρος

Znaczenie

„kamień, skała”

Alternatywne nazwy
Warianty w języku polskim

dawniej m.in. Piotrosz

Warianty obcojęzyczne

Pedro, Peter, Pierre, Πέτρος, Пётр

Odpowiednik dla płci przeciwnej

Piotra

Formy pochodne

Piotrek, Pietrek

Popularność

1. miejsce wśród imion męskich w Polsce (694 913 osób)[1]

Piotr – imię męskie pochodzenia grecko-łacińskiego; obecnie (stan na styczeń 2022) drugie co do popularności imię w Polsce (po Annie), a pierwsze wśród imion męskich, noszone przez 694 913 osób[1] (są w Polsce także osoby o żeńskim imieniu Piotra). Wśród imion nadawanych nowo narodzonym dzieciom, Piotr w 2021 zajmował 24. miejsce w grupie imion męskich[2].

Wywodzi się od przydomku apostoła Szymona, nadanego mu przez Jezusa Chrystusa: gr. πετρος (petros) – „kamień, głaz”, przejęte do łaciny jako Petrus i do polskiego bezpośrednio z łaciny[3]. W Nowym Testamencie wymieniane w wersetach (J 1,42) oraz (Mt 16,18). Jest to jedno z najwcześniej notowanych w Polsce imion, po raz pierwszy zapisane w 1136 roku[4], w Bulli gnieźnieńskiej.

Było notowane w dawnej Polsce w formach: Piotr, Pioter (do czasów współczesnych na Kaszubach), Piotyr, Pieter, Pietyr i ze zdrobnieniami: Piotrach, Piotrak, Piotral, Piotran, Piotrania (rodz. męski), Piotrań, Piotrasz, Piotraszec, Piotraszek, Piotraszko, Piotrek, Piotrk, Piotrko, Piotro, Piotrosz, Piotruchno, Piotrul, Piotrun, Piotrusz, Piotruszek, Piotruszka (rodz. męski), Piotruszko, Piotryk/a (rodz. męski), Piotrzec, Piotrzech, Piotrzej, Piotrzek, Piotrzę, Piotrzyk, Piotrzyka (rodz. męski); z niemieckim przyrostkiem Piotrman; Piotyra (rodz. męski), Pieterka (rodz. męski), Pietrach, Pietrak, Pietran, Pietrań, Pietrasz, Pietraszek, Pietraszko, Pietrek, Pietrel, Pietresz, Pietrko, Pietroń, Pietrosz, Pietruka, Pietrul, Pietrusz, Pietruszek, Pietruszka (rodz. męski; por. Pietruszka – balet Strawińskiego), Pietruszko, Pietryga, Pietrzanko, Pietrzec, Pietrzech, Pietrzej, Pietrzek, Pietrzel, Pietrzesz, Pietrzę, Pietrzych, Pietrzyczka, Pietrzyk, Pietrzyka (rodz. męski); Pietryło (wschodniosłowiańskie); Piotuch, Piet, Pieta (rodz. męski), Pietka, Pietuch, Pietucha (rodz. męski), Pietusz, Pioch, Piocha (rodz. męski), Piochal, Piochno, Piech, Piechel, Piechnik, Piechno, Piecho, Piechota (rodz. męski), Piechura (rodz. męski), Piechurka (rodz. męski), Piec(z), Piec(z)a (rodz. męski), Piec(z)ak, Piec(z)ek, Piec(z)zk, Piec(z)ka, Piec(z)ko, Piec(z)o, Piec(z)ych, Piec(z)yk, Piec(z)ysz, Piesz, Pieszak, Pieszczk, Pieszek, P(i)eszel, P(i)esz(e)lin, Pieszk, Pieszka (rodz. męski), Pieszko, Pieszo, Pieszyca, Pieszyk, P(i)eszyl, Pac(z)oł, Pac(z)oła[5].

Polska forma Piotr z „o” zamiast „e” jest regularną zmianą spowodowaną przez tzw. przegłos lechicki (por. też np. kościół z łac. castel).

W Martyrologium Rzymskim jest czterdziestu sześciu świętych o tym imieniu, a w szerszych repertoriach niemal stu pięćdziesięciu[6].

Brzmienie w innych językach

Imieniny

Piotr imieniny obchodzi:

Władcy

Królowie Portugalii i cesarze Brazylii

Carowie Rosji

Królowie Aragonii

Pozostali władcy

Święci i błogosławieni

Inne osoby

Identyfikowane po imieniu

Identyfikowane po nazwisku

Toponimy pochodzące od imienia Piotr

Zobacz też

  • inne artykuły i przekierowania do artykułów zaczynające się od imienia Piotr • Peter • Pierre • Pietro • Pedro
  • San Pedro – kaktus

Przypisy

  1. ↑ a b Lista imion męskich w rejestrze PESEL stan na 24.01.2022 - imię pierwsze. dane.gov.pl. [dostęp 2022-02-07].
  2. ↑ Imiona męskie nadane dzieciom w Polsce w 2021 r. - imię pierwsze. dane.gov.pl. [dostęp 2022-02-07].
  3. ↑ Jan Grzenia, Słownik imion, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 2002, ISBN 83-01-13741-X, M. Malec (red.), Słownik etymologiczno–motywacyjny staropolskich nazw osobowych, t. 2, Kraków 1995, ISBN 83-85579-68-0
  4. ↑ W. Taszycki (red.), Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 4 z. 2, (Pawlikowic-Pstrąg), Wrocław•Warszawa•Kraków•Gdańsk 1975
  5. ↑ M. Malec (red.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, t. 2, Kraków 1995, ISBN 83-85579-68-0
  6. ↑ Henryk Fros, Franciszek Sowa, ''[[Księga imion i świętych]]'' t. 4, Kraków: Wydaw. WAM, 2000, ISBN 83-7097-671-9, OCLC 830259526.
  7. ↑ a b Henryk Fros, Franciszek Sowa, Księga imion i świętych, t. 1, Kraków: Wydaw. WAM, 1997, ISBN 83-7097-271-3, OCLC 830132402.
  8. ↑ Katolsk.no
  9. ↑ Katolsk.no
  10. ↑ Den salige Peter Wright (–1651) – Den katolske kirke, katolsk.no [dostęp 2017-11-26] (norw.).
  11. ↑ a b Longnon A., Les noms de lieu de la France; leur origine, leur signification, leurs transformations, Paryż 1973, ISBN 0-8337-2142-9
Imiona
  • alfabetyczna lista imion
Imiennicy
  • inne hasła Wikipedii zaczynające się od imienia Piotr