Piotr Drzewiecki (prezydent Warszawy)
Data i miejsce urodzenia | 29 maja 1865 Warszawa, Królestwo Polskie |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 8 grudnia 1943 Berlin, III Rzesza |
Prezydent Warszawy | |
Okres | od 7 października 1917 do 28 listopada 1921 |
Poprzednik | Zdzisław Lubomirski |
Następca | Stanisław Nowodworski |
Odznaczenia | |
Piotr Drzewiecki (ur. 29 maja 1865 w Warszawie[1], zm. 8 grudnia 1943 w Berlinie) – polski inżynier, przemysłowiec oraz działacz społeczno-gospodarczy. Pierwszy prezydent Warszawy w II Rzeczypospolitej, Prezes Rady Nadzorczej Polskiego Banku Komunalnego w 1939 r.[2]
Życiorys
Syn Stanisława i Józefy z Hinzów[1]. Absolwent szkoły realnej w Warszawie (w 1883) oraz Wydziału Mechanicznego Petersburskiego Instytutu Technologicznego[3] i Instytutu Inżynierów Cywilnych w Petersburgu (studia w Petersburskim Instytucie Technologicznym ukończył w 1888 r. ze złotym medalem przyznanym za dyplomowy projekt młyna parowego).
W 1889 r. rozpoczął pierwszą pracę jako asystent dyrektora fabryki rur Hulczyńskiego w Sosnowcu, w tym samym roku zaczął pisać artykuły do „Przeglądu Technicznego”.
W 1899 r. został prezesem Warszawskiego Stowarzyszenia Techników[1], które utworzyło Wydział Słownictwa mającego za zadanie normalizację polskiej terminologii technicznej. W 1923 r. zainicjował założenie Komitetu Technicznego dla normalizacji wyrobów przemysłowych oraz ich dostawy przekształconego rok później w Polski Komitet Normalizacyjny (na podstawie uchwały z 9 grudnia 1924 r.). P. Drzewiecki został jego pierwszym prezesem i piastował to stanowisko aż do wybuchu II wojny światowej.
Założyciel i organizator licznych firm, instytucji gospodarczych i społecznych m.in. w 1893 r. współzałożyciel firmy Towarzystwo Budowy Maszyn i Urządzeń Sanitarnych Drzewiecki i Jeziorański Sp. Akc. (firma działała do 1939 r.), w 1913 był współorganizatorem Domu Towarowego Braci Jabłkowskich. Członek zarządu Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Warszawie (1914–1915). W 1919 założył Ligę Pracy, której został prezesem (w latach 1919–1939), w tym samym czasie kierował Polskim Bankiem Komunalnym. W 1920 r. powołał do życia w Chrzanowie pierwszą polską fabrykę lokomotyw. Po wybuchu I wojny światowej został członkiem Centralnego Komitetu Obywatelskiego (do 1915). Ponadto był prezesem m.in. Polskiego Towarzystwa Elektrycznego, Polskiego Związku Przemysłu Metalowego, działaczem Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów. W okresie 1906–1918 kierował jako prezes Zarządu Towarzystwem Kursów Naukowych, które w 1918 przekształciło się w Wolną Wszechnicę Polską[4]. Przyczynił się do reaktywacji po 1918 roku – Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Warszawskiej i SGGW. W 1931 był współzałożycielem klubu Rotary International. Następnie – od 1935 – był prezesem Instytutu Naukowego Organizacji i Kierownictwa (zał. w 1925).
Mocno angażował się w pracę na rzecz stolicy. W latach 1916–1917 był burmistrzem Warszawy (zastępcą prezydenta) i członkiem Rady Miejskiej, a od 22 marca 1918 do 28 listopada 1921 prezydentem Warszawy. W 1920 dodatkowo został zastępcą prezesa Rady Obrony Stolicy. W latach 1930–1937 był przewodniczącym komisji planowania regionalnego Warszawy.
Aresztowany przez Niemców w 1942 r. W 1943 więziony na Pawiaku[5], zmarł w więzieniu Moabit w Berlinie. Prochy Piotra Drzewieckiego zostały w 1949 r. sprowadzone do Polski i złożone w grobowcu na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 65-3-16,17)[6].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (25 stycznia 1939)[7]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)[8]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 lipca 1939)[9]
- Krzyż Komandorski II Klasy Orderu Wazów (Szwecja, 1929)[10]
Przypisy
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 152 .
- ↑ Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 310.
- ↑ Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu: (w rocznicę stulecia uczelni), Warszawa, 1933, s. 88. [dostęp 2018-08-08].
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
- ↑ Leon Wanat, Za murami Pawiaka, Warszawa 1985, s. 364.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: BOHUŚ DRZEWIECKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-10] .
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 23, poz. 38 „za wybitne zasługi na polu pracy zawodowej i społecznej”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 17.
- ↑ M.P. z 1939 r. nr 165, poz. 404 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
- ↑ Sveriges statskalender / 1940. Bihang, s. 182.
Bibliografia
- Andrzej Górecki, Sylwetka pierwszego Prezesa PKN Piotra Drzewieckiego, „Normalizacja. Organ Polskiego Komitetu Normalizacyjnego” R. LXXII: 2004, nr 11, s. 3–8.
Media użyte na tej stronie
Piotr Drzewiecki (1865-1943) – Polish engineer, President of Warsaw (1917-1921)
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Prezydenta Warszawy Piotra Drzewieckiego na Cmentarzu Powązkowskim
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bareteka Komandora KOrderu Wazów