Piotr Drzewiecki (prezydent Warszawy)

Piotr Drzewiecki
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia29 maja 1865
Warszawa, Królestwo Polskie
Data i miejsce śmierci8 grudnia 1943
Berlin, III Rzesza
Prezydent Warszawy
Okresod 7 października 1917
do 28 listopada 1921
PoprzednikZdzisław Lubomirski
NastępcaStanisław Nowodworski
Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Komandor Orderu Wazów (Szwecja)
Grób Prezydenta Warszawy Piotra Drzewieckiego na cmentarzu Stare Powązki

Piotr Drzewiecki (ur. 29 maja 1865 w Warszawie[1], zm. 8 grudnia 1943 w Berlinie) – polski inżynier, przemysłowiec oraz działacz społeczno-gospodarczy. Pierwszy prezydent Warszawy w II Rzeczypospolitej, Prezes Rady Nadzorczej Polskiego Banku Komunalnego w 1939 r.[2]

Życiorys

Syn Stanisława i Józefy z Hinzów[1]. Absolwent szkoły realnej w Warszawie (w 1883) oraz Wydziału Mechanicznego Petersburskiego Instytutu Technologicznego[3] i Instytutu Inżynierów Cywilnych w Petersburgu (studia w Petersburskim Instytucie Technologicznym ukończył w 1888 r. ze złotym medalem przyznanym za dyplomowy projekt młyna parowego).

W 1889 r. rozpoczął pierwszą pracę jako asystent dyrektora fabryki rur Hulczyńskiego w Sosnowcu, w tym samym roku zaczął pisać artykuły do „Przeglądu Technicznego”.

W 1899 r. został prezesem Warszawskiego Stowarzyszenia Techników[1], które utworzyło Wydział Słownictwa mającego za zadanie normalizację polskiej terminologii technicznej. W 1923 r. zainicjował założenie Komitetu Technicznego dla normalizacji wyrobów przemysłowych oraz ich dostawy przekształconego rok później w Polski Komitet Normalizacyjny (na podstawie uchwały z 9 grudnia 1924 r.). P. Drzewiecki został jego pierwszym prezesem i piastował to stanowisko aż do wybuchu II wojny światowej.

Założyciel i organizator licznych firm, instytucji gospodarczych i społecznych m.in. w 1893 r. współzałożyciel firmy Towarzystwo Budowy Maszyn i Urządzeń Sanitarnych Drzewiecki i Jeziorański Sp. Akc. (firma działała do 1939 r.), w 1913 był współorganizatorem Domu Towarowego Braci Jabłkowskich. Członek zarządu Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Warszawie (1914–1915). W 1919 założył Ligę Pracy, której został prezesem (w latach 1919–1939), w tym samym czasie kierował Polskim Bankiem Komunalnym. W 1920 r. powołał do życia w Chrzanowie pierwszą polską fabrykę lokomotyw. Po wybuchu I wojny światowej został członkiem Centralnego Komitetu Obywatelskiego (do 1915). Ponadto był prezesem m.in. Polskiego Towarzystwa Elektrycznego, Polskiego Związku Przemysłu Metalowego, działaczem Centralnego Związku Polskiego Przemysłu, Górnictwa, Handlu i Finansów. W okresie 1906–1918 kierował jako prezes Zarządu Towarzystwem Kursów Naukowych, które w 1918 przekształciło się w Wolną Wszechnicę Polską[4]. Przyczynił się do reaktywacji po 1918 roku – Uniwersytetu Warszawskiego, Politechniki Warszawskiej i SGGW. W 1931 był współzałożycielem klubu Rotary International. Następnie – od 1935 – był prezesem Instytutu Naukowego Organizacji i Kierownictwa (zał. w 1925).

Mocno angażował się w pracę na rzecz stolicy. W latach 1916–1917 był burmistrzem Warszawy (zastępcą prezydenta) i członkiem Rady Miejskiej, a od 22 marca 1918 do 28 listopada 1921 prezydentem Warszawy. W 1920 dodatkowo został zastępcą prezesa Rady Obrony Stolicy. W latach 1930–1937 był przewodniczącym komisji planowania regionalnego Warszawy.

Aresztowany przez Niemców w 1942 r. W 1943 więziony na Pawiaku[5], zmarł w więzieniu Moabit w Berlinie. Prochy Piotra Drzewieckiego zostały w 1949 r. sprowadzone do Polski i złożone w grobowcu na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 65-3-16,17)[6].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. a b c Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 152.
  2. Rocznik Polityczny i Gospodarczy 1939, Warszawa 1939, s. 310.
  3. Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu: (w rocznicę stulecia uczelni), Warszawa, 1933, s. 88. [dostęp 2018-08-08].
  4. Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
  5. Leon Wanat, Za murami Pawiaka, Warszawa 1985, s. 364.
  6. Cmentarz Stare Powązki: BOHUŚ DRZEWIECKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-10].
  7. M.P. z 1939 r. nr 23, poz. 38 „za wybitne zasługi na polu pracy zawodowej i społecznej”.
  8. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 17.
  9. M.P. z 1939 r. nr 165, poz. 404 „za zasługi na polu pracy zawodowej”.
  10. Sveriges statskalender / 1940. Bihang, s. 182.

Bibliografia

  • Andrzej Górecki, Sylwetka pierwszego Prezesa PKN Piotra Drzewieckiego, „Normalizacja. Organ Polskiego Komitetu Normalizacyjnego” R. LXXII: 2004, nr 11, s. 3–8.

Media użyte na tej stronie

Piotr Drzewiecki 1.jpg
Piotr Drzewiecki (1865-1943) – Polish engineer, President of Warsaw (1917-1921)
Piotr Drzewiecki grób.JPG
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Prezydenta Warszawy Piotra Drzewieckiego na Cmentarzu Powązkowskim
SWE Order of Vasa - Commander BAR.png
Autor: Wiki Romi, Licencja: CC0
Bareteka Komandora KOrderu Wazów