Piotr Dunin Borkowski (1890–1949)

Piotr Dunin Borkowski

Data i miejsce urodzenia	26 czerwca 1890 Lwów, Austro-Węgry
Data i miejsce śmierci	19 maja 1949 Rzym, Włochy
Wojewoda lwowski
Okres	od 29 lipca 1927 do 30 kwietnia 1928
Poprzednik	Paweł Garapich
Następca	Wojciech Agenor Gołuchowski
Wojewoda poznański
Okres	od 9 maja 1928 do 11 października 1929
Poprzednik	Adolf Rafał Bniński
Następca	Roger Adam Raczyński
Odznaczenia

Piotr Paweł Maria Józef Ignacy Jerzy Dunin Borkowski^[1] (ur. 26 czerwca 1890 we Lwowie, zm. 19 maja 1949 w Rzymie) – hrabia, polski polityk konserwatywny, działacz państwowy, pisarz polityczny, wojewoda lwowski i poznański.

Życiorys

Syn heraldyka, działacza społecznego, polityka, ziemianina hr. Jerzego Sewera Dunina Borkowskiego i Elżbiety hr. Łoś herbu Dąbrowa (1864–1929)^[2]. W 1909 jako prywatysta ukończył C.K. IV Gimnazjum we Lwowie^[3]. W latach 1909–1914 studiował historię i prawo na Uniwersytecie Lwowskim i Uniwersytecie Wiedeńskim. Prawdopodobnie pracował w dyplomacji austro-węgierskiej. W 1920 wstąpił do Wojska Polskiego, został przez Stanisława Vincenza zaangażowany do redagowania pisma Dziennik VI Armii. Należał do grupy konserwatystów lwowskich, którzy w II połowie lat 20. poparli politykę Józefa Piłsudskiego. Był prezesem lwowskiego oddziału Związku Ziemiańskiego, a w styczniu 1927 stanął na czele Klubu Zachowawczej Pracy Państwowej we Lwowie. Działał także w ramach tzw. Lwowskiej Grupy Konserwatystów. Od 29 lipca 1927^[4] do 30 kwietnia 1928 był wojewodą lwowskim. W czasie urzędowania poszukiwał porozumienia z działaczami ukraińskimi. W maju 1928 został mianowany wojewodą poznańskim. Został z tej funkcji odwołany we wrześniu 1929.

Już od lat 20. był czynnym publicystą, m.in. na łamach redagowanej przez Adama Skwarczyńskiego, Stanisława Vincenza i Wilama Horzycę Drogi (1925–1932), następnie Państwa Pracy (1933–1934). W latach 30. związał się ze środowiskiem Buntu Młodych i Polityki – pism redagowanych przez Jerzego Giedroycia. Był zwolennikiem współpracy polsko-ukraińskiej wobec wspólnego zagrożenia ze strony ZSRR. Na przełomie 1932 i 1933 uczestniczył w powołaniu pisma Biuletyn Polsko-Ukraiński. Był także formalnym wydawcą pisma Problemy redagowanego przez Ksawerego Pruszyńskiego i Adolfa Bocheńskiego w latach 1934–1935. Zajmował się problematyką ustrojową i narodowościową (szczególnie ukraińską), głosił potrzebę reformy administracyjnej. Ogłosił drukiem broszury Zagadnienie zmiany podziału administracyjnego^[5] (1930) i Tendencje ustrojowe w Polsce^[6] (1931).

W Krakowie w czasie II wojny światowej przyszedł odwiedzić Iwana Kedryna-Rudnyckiego, który poczęstował go zacierką, czemu hrabia bardzo ucieszył się^[7]. Podczas wojny ukrywał się w majątku we wsi Wójcza. Uczestniczył w rozmowach prowadzonych we Lwowie pomiędzy Delegaturą Rządu na Kraj i Armią Krajową a podziemiem ukraińskim (UHWR) w sprawie wzajemnego zawieszenia broni i warunków współpracy politycznej. We wrześniu 1944 zamieszkał w Lublinie, a po zakończeniu II wojny światowej w Krakowie, gdzie pracował w Instytucie Badawczo-Leśnym. W 1946 wyjechał do Rzymu, gdzie od 1947 pełnił funkcję konsula generalnego z ramienia rządu warszawskiego. W maju 1949 został odwołany.

Od 6 czerwca 1918 był mężem Marii hr. Gołuchowskiej h. Leliwa (1895–1966), z którą miał dzieci: Piotra Marię (ur. 1919), Marię Biankę (ur. 1920), Józefę Marię (1921–1986), Annę Marię (ur. 1923), Jerzego Marię (ur. 1924) i Stanisława Marię (1931–2006)^[2].

Zmarł na atak serca tego samego dnia, w którym podpisał protokół zdający konsulat. Został pochowany w Rzymie.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopad 1928)^[8]

Przypisy

Bibliografia

• Paweł Hostowiec (Jerzy Stempowski), Wspomnienie o Piotrze Borkowskim, Kultura, Paryż 1949 nr 4 (21) i 5 (22).
• Teofil Piotrkiewicz, Kwestia ukraińska w Polsce w koncepcjach piłsudczyzny 1926–1930, Warszawa, Wyd. Instytut Historyczny UW 1981, ISBN 83-00-01188-9.
• „Kto był kim w II Rzeczypospolitej”, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd. I.
• Ola Hnatiuk, Piotr Dunin-Borkowski, Zeszyty Historyczne 2006 nr 155, s. 188–225.
• Grzegorz Mazur, Wojewoda Piotr Dunin-Borkowski (1890–1949), Zeszyty Historyczne 2006 nr 155, s. 164–187.
• Małgorzata Witkowska [Zamojska], Kwestia polsko-ukraińska w świetle koncepcji Piotra Dunin-Borkowskiego (1890–1949),[w:] Polska między Wschodem a Zachodem, pod red. Anny Szczepańskiej, Henryka Walczaka, Adama Wątora, t. 1, Wyd. Adam Marszałek, Toruń 2008, ISBN 978-83-7611-200-8.
• Małgorzata Zamojska, Między eklektyzmem a oryginalnością. Koncepcje inicjatywy społecznej i ładu politycznego Piotra Dunin-Borkowskiego, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013, ISBN 978-83-231-3174-8, dostępne: http://repozytorium.umk.pl/handle/item/955.