Piotr II Romanow

Piotr II Romanow

Z łaski Boga jesteśmy Piotrem Drugim, Cesarzem i Autokratą Wszystkich Rusi, Moskwy, Kijowa, Włodzimierza, Nowogrodu, carem Kazania, carem Astrachania, car Syberii, car Pskowa i wielki książę Smoleńska, książę Estonii, książę Liwonii, książę Korel, książę Tweru, książę Ugra, książę Permu, książę Wiatki, książę Bułgarii oraz Wielki Książę Smoleński, Książę Estonii, Książę Liwonii, Książę Korel, Książę Tweru, Książę Ugra, Książę Permu, Książę Wiatki, Książę Bułgarii i inni władcy oraz Wielki Książę Nowogrodu Niskiego, Książę Czernigowa, Książę Riazania, Książę Rostowa, Książę Jarosławia, Książę Biełogrodu, Udorski, Obdorski, Kondiskij i cały Północny Pan i Suweren Ziemi Iverskiej, Królowie Kartaliny i Gruzji i Ziemi Kabardyńskiej, Książęta Czerkascy i Gorki i inni Koronowany Suweren i Posiadacz ich
Cesarz Rosji
Okres	od 1727 do 1730
Poprzednik	Katarzyna I
Następca	Anna Iwanowna Romanowa
Dane biograficzne
Dynastia	Romanowowie
Data i miejsce urodzenia	23 października 1715 Petersburg
Data i miejsce śmierci	30 stycznia 1730 Moskwa
Ojciec	Aleksy Piotrowicz Romanow
Matka	Szarlota Krystyna
Rodzeństwo	Natalia Aleksiejewna
Odznaczenia

Piotr II Aleksiejewicz, Пётр II Алексеевич (ur. 12 października^?/ 23 października 1715 w Petersburgu, zm. 19 stycznia^?/ 30 stycznia 1730 w Moskwie) – cesarz Rosji^[1] w latach 1727-1730, wnuk cara Piotra I (1682-1725). Pochodził z dynastii Romanowów, której był ostatnim potomkiem w linii męskiej.

Życiorys

Pochodzenie

Urodził się 12 października 1715 r. w Petersburgu jako jedyny syn carewicza rosyjskiego Aleksego Piotrowicza i księżniczki brunszwickiej Szarloty Krystyny^[2]. Jego ojciec był dziedzicem cara Piotra Wielkiego pochodzącego z jego związku z Eudoksją Łopuchiną, natomiast matka była członkinią dynastii Welfów^[2]. Piotr szybko został sierotą - Szarlota Krystyna zmarła 10 dni po porodzie a Aleksy zginął w tajemniczych okolicznościach w 1718 r.^[3] Piotr miał starszą o rok siostrę Natalię^[3]. Jego kuzynką była cesarzowa Maria Teresa^[4].

Spór o sukcesję w 1725 r.

W 1725 r. zmarł Piotr Wielki i rozpoczął się spór o sukcesję, gdyż cesarz nie wyznaczył oficjalnie swego następcy^[5]. Piotr Aleksiejewicz jako jedyny żyjący mężczyzna z dynastii Romanowów był jednym z kandydatów do tronu^[6]. Roszczenia do korony miały także córki Piotra I i jego drugiej żony Katarzyny Anna i Elżbieta^[6]. Pretendentkami do objęcia rządów były również trzy córki Iwana V: Katarzyna, Anna i Praskowia^[5].

Kandydatura 10-letniego Piotra była popierana przez Borysa Iwanowicza Kurakina i Dymitra Michałowicza Golicyna^[6]. Szybko odrzucono kandydatury córek Iwana V i Piotra I^[7]. Piotr Tołstoj zaproponował, aby rządy objęła samodzielnie Katarzyna, wdowa po Piotrze Wielkim^[7]. Książę Aleksandr Mienszykow również agitował za kandydaturą Katarzyny^[6]. Gwardia natychmiastowo poparła tą decyzję i feldmarszałek Stiepan Apraksin obwołał Katarzynę cesarzową^[7].

Wychowanie i edukacja

Wychowawcą Piotra był Andriej Iwanowicz Ostermann, który skoncentrował się na wojskowej edukacji księcia^[8]. Zaniedbał pozostałe dziedziny edukacji Piotra, który w efekcie posługiwał się jedynie łaciną^[8]. Książę mimo młodego wieku lubił polowania i innego rodzaju rozrywki, w których towarzyszyli mu najczęściej przedstawiciele rodziny Dołgorukich^[9]. Był wysoki, postawny i przypominał swego dziadka Piotra Wielkiego^[8]. Ostermann wysunął projekt małżeństwa pomiędzy swym wychowankiem a jego ciotką Elżbietą, jednak nie zdobył on aprobaty Katarzyny I^[8].

Cesarz Rosji

Objęcie rządów

Katarzyna I zmarła w maju 1727 r. Na swego sukcesora wyznaczyła niespełna 12-letniego Piotra^[10]. Cesarzowa pominęła w testamencie swoje córki Annę i Elżbietę prawdopodobnie pod wpływem swego faworyta księcia Mienszykowa, który miał zachować realną władzę w Rosji aż do czasu osiągnięcia pełnoletności przez Piotra^[10][11]. Zgodnie z wolą zmarłej nowego cesarza zaręczono z 16-letnią Marią Mienszykową, córką Aleksandra Mienszykowa^[11].

Rządy regencyjne w imieniu małoletniego cesarza, zgodnie z wolą zmarłej cesarzowej, miały sprawować jej córki Elżbieta i Anna oraz zięć Karol Fryderyk wraz z Najwyższą Tajną Radą^[9]. Faktycznie cesarz znajdował się pod opieką i przemożnym wpływem księcia Aleksandra Mienszykowa^[11][9]. Anna Piotrowna i jej mąż zaczęli się sprzeciwiać księgowi, jednak ten przekonał ich do opuszczenia Rosji^[11].

Obalenie Mienszykowa

Piotr poprzez swego przyjaciela Iwana Dołgorukowa związał się blisko z książęcą rodziną Dołgorukowów, zwaśnioną z rodem Mienszykowów. Relacje pomiędzy cesarzem a Mienszykowem stawały się coraz bardziej napięte. Książę czuł się jak prawdziwy władca i nie liczył się z Piotrem a także okradał skarbiec państwowy^[8]. Cesarz wyraźnie powiedział Mienszykowowi, że nie zawrze żadnego związku małżeńskiego przed ukończeniem 25 roku życia^[8][12] W sierpniu 1727 r. książę poważnie zachorował. Jego niedyspozycję wykorzystali Dołgoruccy i przekonali Piotra, żeby odsunął Mienszykowa od wszelkich wpływów^[12]. 8 września 1727 r. cesarz nakazał aresztować księcia. O łaskę dla Mienszykowa prosiła jego żona, szwagierka i córki, lecz decyzja cesarza była ostateczna i została wykonana dzień później^[13]. Całą rodzinę wywieziono na Syberię a ich majątek skonfiskowano^[13]. W drodze na zesłanie zmarła żona księcia a w listopadzie 1729 r. zmarł sam Mienszykow^[13]. Niedoszła cesarzowa Maria zmarła w grudniu 1729 r.^[13]

Wpływy Dołgorukich

Od upadku Mienszykowa realna władza spoczęła w rękach rodziny Dołgorukich^[14]. Swego przyjaciela Iwana mianował wielkim szambelanem. Jednym z głównych doradców cesarza został jego nauczyciel z dzieciństwa Andriej Ostermann^[12]. Piotr nie wyrażał zainteresowania sprawowaniem władzy^[12][14].

4 lutego^?/ 15 lutego 1728 Piotr II przyjechał do Moskwy na koronację, która odbyła się 25 lutego^?/ 7 marca 1728 r.^[14] Cesarz ogłosił, że Moskwa jest stolicą Rosji i już nigdy nie wrócił do Petersburga^[14]. Swojej babce Eudoksji, uwolnionej już za czasów Katarzyny I, cesarz przyznał 60 tysięcy rubli rocznej pensji^[14].

Zaręczyny z Katarzyną Dołgorukową

W podmoskiewskiej posiadłości Dołgorukowów Gorienki Piotr spędzał dużo czasu^[15]. Tam poznał siostrę swego przyjaciela, starszą o 3 lata Katarzynę Aleksjejewną Dołgorukową^[15]. Katarzyna, zapewne na polecenie swojej rodziny, stale towarzyszyła Piotrowi^[15]. 19/30 listopada 1729 r. odbyły się ich uroczyste zaręczyny^[15]. Ceremonia ślubna została wyznaczona na 19 stycznia^?/ 30 stycznia 1730^[16].

Śmierć

7 stycznia 1730 r. Piotr zachorował^[15]. Miał wysoką gorączkę a na twarzy pojawiły się oznaki ospy^[17][15]. Katarzyna Dołgorukowa i jej rodzina czuwali przy łożu cesarza^[15]. Piotr zmarł o 3 nad ranem 19 stycznia 1730 r.^[15] Dołgorukowie ogłosili Katarzynę cesarzową powołując się na rzekomy testament Piotra^[15][17]. Oszustwo było zbyt jawne i nie było szans na utrzymanie władzy, więc rodzina Katarzyny pogodziła się z porażką i spaliła sfałszowany dokument^[18]. Cesarzową została Anna, córka Iwana V^[18].

Niedoszła żona Piotra w kwietniu 1730 r. urodziła córkę^[18].

W 1728 odznaczony Orderem Orła Białego^[19].

Genealogia

Zobacz też

• Imperium Rosyjskie
• Historia Rosji

Przypisy