Piotr Jan Olivi

Piotr Jan Olivi
Pietro Giovanni Olivi
Data i miejsce urodzenia

1248
Sérignan

Data i miejsce śmierci

14 marca 1298
Narbona

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

franciszkanie

Śluby zakonne

Piotr Jan Olivi, fr. Pierre Jean Olivi, Pierre Déjean, także Pietro Giovanni Olivi[1] (ur. 1248 w Sérignan, zm. 14 marca 1298 w Narbonie) − francuski franciszkanin, teolog scholastyk.

Chociaż umarł, będąc oficjalnie prawowiernym członkiem Kościoła katolickiego, za życia był figurą kontrowersyjną w historii ruchu franciszkańskiego, zapoczątkowanego przez św. Franciszka z Asyżu. Gdy po śmierci założyciela zakonu franciszkańskiego w 1226, wspólnota zaczęła uzyskiwać w kurii rzymskiej nowe przywileje, które miały być pomocne w prowadzonych przez braci mniejszych duszpasterstwie i pracy misyjnej. Przywileje wywołały opozycję tzw. spirytuałów w łonie zakonu. Piotr Olivi był jednym z tych, którzy zanegowali wartość dyspens papieskich oraz prawne usankcjonowanie złagodzonego rozumienia zakonnego ślubu ubóstwa[2]. Poparcie dla idei ekstremalnego zachowywania ubóstwa, jakiego udzielał Jan Olivi, odegrało znaczącą rolę w formowaniu się grup w ruchu franciszkańskich, które w historiografii nazywane są fraticelli (wł. braciszkowie)[3].

Życiorys

Jan Olivi wstąpił do franciszkanów w wieku lat dwunastu w Béziers. Został wysłany na studia do Paryża. Po powrocie do rodzinnej prowincji na południu Francji, został doceniony jako dobry teolog i zakonnik nieskazitelny w przestrzeganiu reguły św. Franciszka. Gdy w 1279 papież Mikołaj III przygotowywał bullę Exiit qui seminat, Olivi został poproszony o wzięcie udziału w pracach nad redakcją tekstu. Dokument dotyczył zachowywania ślubu ubóstwa w zakonie franciszkańskim[4]. W klasztorach prowansalski dyskutowano w tym czasie nad problemem ścisłej i lekkiej obserwancji w zachowywaniu tego ślubu. Olivi stał się szybko koryfeuszem opcji rygorystów, zdobywając równie wielu wrogów po przeciwnej stronie. Podczas kapituły generalnej w Strasburgu w 1282 został oskarżony o herezję. Od tego momentu jego poglądy i postawa były przedmiotem każdego kolejnego zgromadzenia generalnego braci mniejszych. Doktryna Oliviego była egzaminowana przez siedmiu doktorów Sorbony[5]. Krytyka dotyczyła trzydziestu czterech punktów. Dzieła teologa zostały skonfiskowane w 1283. Olivi kilkakrotnie występował w swojej własnej obronie w latach 1283-1285. Oczyszczono go z zarzutów podczas kapituły generalnej w Montpellier w 1287. Generał zakonu Mateusz z Acquasparty mianował go lektorem teologii w konwencie św. Krzyża we Florencji, zaś jego następca Francuz Rajmund Godefroy lektorem w Montpellier. Kolejna samoobrona Oliviego miała miejsce podczas kapituły generalnej w Paryżu w 1292. Ostatnie lata swego życia scholastyk spędził w klasztorze w Narbonie, otoczony gronem życzliwych mu braci. Zmarł 14 marca 1298[6].

Olivi jest autorem dzieł z zakresu filozofii i teologii, dzieł egzegetycznych oraz traktatów dotyczących zachowywania reguły franciszkańskiej[7].

Przypisy

  1. ↑ Natale Benazzi: 1001 faktów z historii Kościoła. Kraków: Wydawnictwo Salwator, 2010, s. 385.
  2. ↑ Ilarino z Mediolanu OFMCap: Krótka historia Zakonu Franciszkańskiego. Alojzy Pańczak OFM (tłum.). Poznań: Kuria Prowincjalna Franciszkanów, 1999, s. 12-13.
  3. ↑ Lázaro Iriarte OFMCap, Józef Salezy Kafel OFMCap, Andrzej Józef Zębik OFMCap, Krystyna Kuklińska OSC: Historia franciszkanizmu. Kraków: Bracia Mniejsi Kapucyni, 1998, s. 71-78. ISBN 83-910410-0-X.
  4. ↑ Raoul Manselli: Pierwsze stulecie historii franciszkanów. Kraków: Bratni Zew, 2006, s. 152-155. ISBN 83-7485-007-8.
  5. ↑ Por. Analecta Franciscana sive Chronica Aliaque Varia Documenta ad Historiam Fratrum Minorum, III, 374-375.
  6. ↑ Catholic Encyclopedia: Pierre Jean Olivi (ang.). en.wikisource.org. [dostęp 2011-11-18].
  7. ↑ Pasnau i Toivanen 2017 ↓.

Bibliografia

Franciszkanizm
Początki
Święci i błogosławieni
rodziny franciszkańskiej
Wybitni uczeni
franciszkańscy
Papieże
Działalność, instytucje,
siedziby
Zakon franciszkański
Św. Franciszek

Media użyte na tej stronie

StFrancis part.jpg
Górną częścią najstarsze Portret Franciszek z Asyżu, ścienne malowidła w Sacro Speco w Subiaco.