Piotr Rytel
Pseudonim | Witold Szeliga, W.S., F.C. |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 16 maja 1884 Wilno |
Pochodzenie | polskie |
Data i miejsce śmierci | 2 stycznia 1970 Warszawa |
Instrumenty | fortepian |
Gatunki | muzyka poważna |
Zawód | kompozytor, pedagog, krytyk muzyczny |
Odznaczenia | |
![]() |
Piotr Rytel, ps. Witold Szeliga, W.S., F.C. (ur. 16 maja 1884 w Wilnie, zm. 2 stycznia 1970 w Warszawie)[1] – polski kompozytor, pedagog i krytyk muzyczny.
Życiorys
Studiował w latach 1903–1908 w Instytucie Muzycznym w Warszawie: kompozycję u Zygmunta Noskowskiego, grę na fortepianie u Aleksandra Michałowskiego. W latach 1911–1939 wykładał w warszawskim Instytucie Muzycznym harmonię i formy muzyczne, w latach 1925–1926 i 1931–1939 także kompozycję. 11 listopada 1937 został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[2].
W okresie II wojny światowej uczył w tajnym Konserwatorium Stanisława Kazury. Po upadku powstania warszawskiego opuścił Warszawę, do której powrócił w marcu 1945.
Po wojnie w latach 1945–1952 prowadził klasę kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. W latach 1956–1961 pełnił funkcję rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Sopocie (później przeniesiona do Gdańska)[1]. W 1960 otrzymał Nagrodę miasta Gdańska.
Piotr Rytel był również krytykiem muzycznym. Publikował recenzje w „Nowościach Muzycznych”, „Scenie i Sztuce” i poznańskiej „Kulturze”, „Gazecie Warszawskiej” (1920–1935), a po wojnie m.in. w „Tygodniku Warszawskim”, „Słowie Powszechnym”, „Gazecie Ludowej” (1946–1949), „Kurierze Polskim”, „Ruchu Muzycznym”, „Muzyce” i „Teatrze”[1]. W publikacjach krytycznych okazywał niechęć do modernizmu w muzyce, co stało się przyczyną ostrego konfliktu m.in. z Karolem Szymanowskim.
Własne kompozycje Rytla cechowały się konserwatyzmem, stylistycznie nawiązywały do późnego romantyzmu[1].
Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (aleja zasłużonych-1-119)[3].
Kompozycje (wybór)
- Grażyna op. 1, poemat symfoniczny na orkiestrę (1908)
- I Symfonia h-moll op. 4 (1909)
- Korsarz op. 6, poemat symfoniczny na orkiestrę (1911)
- Sen Dantego op. 7, poemat symfoniczny na orkiestrę (1911)
- Święty gaj op. 8, poemat symfoniczny na orkiestrę (1913)
- Legenda o św. Jerzym op. 9, poemat symfoniczny na orkiestrę (1918)
- Ijola, opera w 4 aktach (1927)
- Stalin, kantata na baryton, chór mieszany i orkiestrę (1949)
- II Symfonia „Mickiewiczowska” na tenor, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1950)
- III Symfonia na tenor solo i orkiestrę symfoniczną (1950)
- Koncert skrzypcowy op. 20 (1950)
- Żelazowa Wola op. 31, poemat symfoniczny na orkiestrę (1952)
Przypisy
- ↑ a b c d Barbara Długońska , Rytel Piotr, [w:] Elżbieta Dziębowska (red.), Encyklopedia muzyczna PWM, wyd. I, t. 8 Pe–R część biograficzna, Kraków: PWM, 2004, s. 534, ISBN 83-224-0837-4 .
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi na polu sztuki”.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Piotr Rytel, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2019-12-19] .
Linki zewnętrzne
- Piotr Rytel w serwisie Culture.pl
- Piotr Rytel na zdjęciach w bibliotece Polona
Media użyte na tej stronie
Autor: Nlkalwien, Licencja: CC BY-SA 3.0
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. / Dawne koszary.
Autor: Krzem Anonim, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Piotra Rytla na Cmentarzu Powązkowskim (Aleja Zasłużonych, grób 119)