Piotr Stołypin
Pełne imię i nazwisko | Piotr Arkadiewicz Stołypin |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Przewodniczący Rady Ministrów Imperium Rosyjskiego | |
Okres | od 21 lipca 1906 |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister Spraw Wewnętrznych | |
Okres | od 26 kwietnia 1906 |
Poprzednik | |
Następca | Alekander Makarow |
Gubernator saratowski | |
Okres | od 15 lutego 1903 |
Poprzednik | Aleksander Engelhardt |
Następca | Siergiej Tatiszczew |
Gubernator grodzieński | |
Okres | od 30 maja 1902 |
Poprzednik | Nikołaj Urusow |
Następca | Michaił Osorgin |
Odznaczenia | |
Piotr Arkadiewicz Stołypin (ros. Пётр Аркадьевич Столыпин; ur. 2 kwietnia?/ 14 kwietnia 1862 w Dreźnie, zm. 5 września?/ 18 września 1911 w Kijowie) – działacz państwowy i polityk rosyjski, 1906–1911 premier i minister spraw wewnętrznych w okresie rządów Mikołaja II.
Życiorys
Pochodził ze starej rodziny szlacheckiej. Ukończył studia na Uniwersytecie Petersburskim w 1884, po czym rozpoczął służbę państwową w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Od 1902 gubernator guberni grodzieńskiej, w latach 1903–1906 guberni saratowskiej.
Od 26 kwietnia 1906 minister spraw wewnętrznych, a od 21 lipca jednocześnie przewodniczący Rady Ministrów. Kierował tłumieniem rewolucji 1905–1907, stosował sądy wojskowe w stosunku do rewolucjonistów ze skazywaniem na karę śmierci. Stosował terror w walce z ruchem rewolucyjnym (sznur do wieszania skazanych nazywano „krawatem Stołypina”). Okres jego władzy określany jest jako „reakcja stołypinowska”. W 1907 r. rozwiązał Dumę, zmienił ordynację wyborczą i znacznie ograniczył uprawnienia parlamentu sprowadzając go do instytucji fasadowej.
Jednocześnie Stołypin dążył do modernizacji państwa. Wspólnie z Aleksandrem Kriwoszeinem czy Andrzejem Andrejewiczem Køfødem, przeprowadził zakrojoną na szeroką skalę reformę rolną (pozwolenie na opuszczanie wspólnot wiejskich), w celu utworzenia socjalnego oparcia dla caratu na wsi.
W 1910 wysunął projekt wprowadzenia ziemstw w 6 guberniach (witebskiej, wołyńskiej, kijowskiej, mińskiej, mohylewskiej i podolskiej) przewidujący kurie narodowościowe dla uniknięcia uprzywilejowania polskich ziemian. Wskutek oporu Rady Państwa (przeciwko wystąpił zwłaszcza były minister spraw wewnętrznych Piotr Durnowo) premier nakłonił cara do wprowadzenia projektu w drodze ukazu wydanego na podstawie art. 87 Ustaw Zasadniczych z 1906. Mikołaj II postąpił zgodnie z radą Stołypina 14 marca?/ 27 marca 1911, lecz premier utracił monarsze zaufanie.
Stołypin został śmiertelnie raniony w zamachu 1 września?/ 14 września 1911 przez eserowca mającego powiązania z Ochraną Dmitrija Bogrowa w Kijowie i zmarł 5 września?/ 18 września 1911.
W 2006 r. na podstawie dziejów Stołypina nakręcono 14-odcinkowy serial historyczny pt. Stołypin (Столыпин... Невыученные уроки) w reż. Jurija Kuzina.
Bibliografia
- Ludwik Bazylow: Ostatnie lata Rosji Carskiej. Rządy Stołypina, 1972
- Jarosław Nieścioruk Piotr Stołypin. Życie i działalność polityczna
- ISNI: 0000 0001 0905 2649
- VIAF: 59091363
- LCCN: n81077088
- GND: 118618636
- NDL: 00457807
- LIBRIS: fcrtvk8z22g4cdt
- BnF: 119697633
- SUDOC: 027714144
- NLA: 36022946
- NKC: jn20000720287
- NTA: 071304894
- Open Library: OL850367A
- PLWABN: 9810569011105606
- NUKAT: n99034461
- J9U: 987007268661705171
- CONOR: 189671011
- WorldCat: lccn-n81077088
Media użyte na tej stronie
Central element of the Russian imperial coat of arms.
Autor: Guy de Rambaud Участник:Vissarion, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Band to Order St Vladimir
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 3.0
Ribbon bar: Ordem of the Seraphim. Sweden. True size for the template.
Emblem of the Russian Soviet Federative Socialist Republic (RSFSR)
Autor: Mimich, Licencja: CC BY-SA 3.0
Knight Grand Cross (1st Class) of the Order of Danilo I (Montenegro)
Baretka brytyjskiego Królewskiego Orderu Wiktorii.
Autor: Vadim Chuprina, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stolypin's grave in the Pechersk Monastery (Lavra) in Kiev. 2018
Baretka: Order Orła Białego (Cesarstwo Rosyjskie).
Coat of arms of Russia - Provisional Government, 1917
Band to Order of St. Alexander Nevsky
Autor: Ordensherre, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon of Grand Cross of the Order of St. Olav, Norwegian: Stripe for storkors av St. Olavs Orden.