Pirfenidon

Pirfenidon
Niepodpisana grafika związku chemicznego; prawdopodobnie struktura chemiczna bądź trójwymiarowy model cząsteczki
Ogólne informacje
Wzór sumarycznyC12H11N1O1
Masa molowa185,22 g/mol
Wyglądżółty proszek
Identyfikacja
Numer CAS53179-13-8
PubChem40632
DrugBankDB04951
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATCL04AX05
Stosowanie w ciążykategoria C[4]

Pirfenidon (łac. pirfenidonum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny z grupy pirydyn podstawionych grupą karbonylową mający w swojej strukturze pierścień benzenowy.

Jeden z dwóch leków zarejestrowanych w leczeniu samoistnego włóknienia płuc.

Występowanie

Pirfenidon jest syntetycznym związkiem chemicznym i nie występuje naturalnie[6].

Historia

W 1972[7] Shreekrishna Gadekar odkrył podczas badań nad pochodnymi pirydonu, że pirfenidon ma właściwości przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne oraz obniża poziom kwasu moczowego i glukozy we krwi[6]. W 1992[8] Solomon Margolin stwierdził, że pirfenidon podawany doustnie jest skutecznym lekiem antyfibrotycznym u szczurów[6]. W 2001[9] przerwano w Japonii pierwsze randomizowane badanie nad pirfenidonem i ze względu na jego skuteczność zalecono jego natychmiastowe wprowadzenie do leczenia[10]. W 2007 prawa patentowe do leku w Europie i USA odkupiła od firmy Marnac frima InterMune (w 2014 przejęta przez Roche[11]). W Europie lek został zarejestrowany w 2011[12] po opublikowaniu wyników kolejnych badań[10] przeprowadzonych w Japonii [13] oraz międzynarodowych bliźniaczych dwóch badań Capacity[14]. Ze względu na pozytywne wyniki tylko jednego z dwóch badań Capacity FDA, odmówiła zarejestrowania leku w USA[10]. W 2011 pierwszy lek generyczny pirfenidonu wprowadziła na rynek w Indiach firma Cipla pod nazwą Pirfenex[6]. W Stanach Zjednoczonych pirfenidon została zarejestrowany 15 października 2014(jednocześnie z nintedanibem)[15], po przeprowadzeniu badania Ascend oraz metaanalizy badań Ascend i Capacity, które dały jednoznacznie pozytywne wyniki w zapobieganiu spadku FVC[10].

Zastosowania

Wskazania

Pirfenidon jest wskazany w leczeniu łagodnej do umiarkowanej postaci idiopatycznego włóknienia płuc u osób dorosłych[16].

Mechanizm działania

Mechanizm działania pirfenidonu jest nieznany. Pirfenidon zmniejsza proliferację fibroblastów, wytwarzanie białek i cytokin związanych z włóknieniem oraz zwiększoną biosyntezę i gromadzenie macierzy pozakomórkowej w odpowiedzi na cytokinowe czynniki wzrostu, takie jak transformujący czynnik wzrostu beta (TGF-β) i płytkopochodny czynnik wzrostu (PDGF)[16].

Interakcje

Pirfenidon jest substratem dla cytochromu P450 w 70–80% dla podjednostki CYP1A2 i jego stosowanie z jej silnymi inhibitorami może zwiększyć ekspozycję na pirfenidon. Podjednostki CYP2C9, 2C19, 2D6 i 2E1 cytochromu P450 uczestniczą w metabolizmie pirfenidonu w mniejszym stopniu[16].

Leki, których stosowanie jednocześnie z pirfenidonem, może prowadzić do niekorzystnych interakcji lekowych[4][16]: abirateron, amiodaron, chloramfenikol, ciprofloksacyna, enoksacyna, etynyloestradiol, flukonazol, fluoksetyna, fluwoksamina, metoksalen, meksyletyna, paroksetyna, peginterferon α-2b, propafenon, fenylopropanoloamina, tiabendazol, zileuton.

Podczas leczenie pirfenidonem należy unikać soku grejpfrutowego oraz palenia tytoniu[16].

Przeciwwskazania i środki ostrożności

Istnieją następujące przeciwwskazania stosowania leku oraz sytuacje, gdy zaleca się zachowanie ostrożności[16]:

Działania niepożądane

Działania niepożądane stwierdzone podczas badań klinicznych[16]:

Zaobserwowane działania niepożądane
UkładDziałanie
niepożądane
Częstość
występowania
Zakażenia i zarażeniazakażenie układu moczowegoczęste
zakażenie górnych dróg oddechowych
Krew i układ limfatycznyagranulocytozarzadkie
Układ odpornościowyobrzęk naczynioruchowyniezbyt częste
Metabolizm i odżywianiejadłowstrętbardzo częste
utrata apetytuczęste
zmniejszenie masy ciała
Psychicznebezsennośćczęste
Układ nerwowyból głowybardzo częste
zawroty głowyczęste
somnolencja
zaburzenia smaku
letarg
Układ naczyniowyuderzenia gorącaczęste
Układ oddechowydusznośćczęste
kaszel
kaszel z odkruszaniem
Układ pokarmowydyspepsjabardzo częste
nudności
biegunka
choroba refluksowa przełykuczęste
wymioty
wzdęcie
dolegliwości brzuszne
bóle brzucha
bóle w nadbrzuszu
dolegliwości żołądkowe
zapalenie błony śluzowej żołądka
zaparcia
rozdęcia brzucha
Wątroba i drogi żółciowezwiększenie aktywności AlATczęste
zwiększenie aktywności AspAT
zwiększenie aktywności GGTP
hiperbilirubinemia w połączeniu ze zwiększeniem aktywności AlAT i AspATrzadkie
Skóra i tkanka podskórnafotodermatozabardzo częste
wysypka
świądczęste
rumień
suchość skóry
wysypka rumieniowa
wysypka plamkowa
wysypka swędząca
Urazy, zatrucia i powikłania po zabiegachoparzenie słoneczneczęste

Dawkowanie

Dawkowanie w różnych sytuacjach klinicznych przedstawia się następująco[16]:

W przypadku przerwania leczenia na 14 dni lub więcej należy ponownie rozpocząć leczenie od dwutygodniowego okresu stopniowego dostosowywania dawki do zalecanej dawki dobowej.

Osoby dorosłe

Dzień terapiiDawkowanieDawka dobowa
[mg]
1-7trzy razy dziennie po 1 kapsułce801
8-14trzy razy dziennie po 2 kapsułki1602
od 15 dniatrzy razy dziennie po 3 kapsułki2403

Pacjenci w podeszłym wieku

Nie ma konieczności dostosowywania dawki leku.

Dzieci i młodzież

Pirfenidonu nie należy stosować u dzieci w wieku do 18 lat, ponieważ nie określono bezpieczeństwa stosowania ani skuteczności produktu leczniczego.

Zaburzenia czynności nerek

Nie ma konieczności dostosowywania dawki pirfenidonu u pacjentów z niewielką i umiarkowaną niewydolnością nerek:

Klirens kreatyninyDawkowanie
30–80 ml/min

dawka bez zmian

<30 ml/min

nie stosować

Zaburzenia czynności wątroby

Skala Childa-PughaDawkowanie
A

dawka bez zmian

B

dawka bez zmian

C

nie stosować

Wpływ na prowadzenie pojazdów

Pirfenidon może wywoływać zawroty głowy i zmęczenie, co może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania maszyn.

Ciąża i okres karmienia piersią

Ciąża

Brak danych dotyczących stosowania pirfenidonu w ciąży, jednakże wobec wykazania w badaniach przedklinicznych wydłużenia czasu ciąży i zmniejszenia przeżywalności płodów zwierząt laboratoryjnych, zaleca się unikanie stosowania produktu pirfenidonu w okresie ciąży.

Okres karmienia piersią

Nie ma danych dotyczących przenikania pirfenidonu i jego metabolitów do mleka ludzkiego, jednakże wobec wykazania w badaniach przedklinicznych przenikania do mleka zwierząt laboratoryjnych, podczas karmienia piersią należy przerwać leczenie pirfenidonem.

Sposób zażywania

Pirfenidon jest podawany trzy razy na dobę, doustnie, razem z posiłkiem. Kapsułki należy połykać w całości (nie wolno ich rzuć lub kruszyć), popijając wodą[16].

Przedawkowanie

Brakuje specyficznych danych dotyczących postępowania w przedawkowaniu pirfenidonu[17].

Przypisy

  1. a b c Pirfenidone, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB04951 (ang.).
  2. a b c d e Karta charakterystyki substancji niebezpiecznej Pirfenidone SC-203663 (ang.). Santa Cruz Biotechnology. [dostęp 2015-12-01].
  3. Pirfenidone (ang.). ChemIDplus. [dostęp 2015-12-01].
  4. a b Drugs and Supplements Pirfenidone (Oral Route). Mayo Clinic. [dostęp 2015-12-04].
  5. a b c Esbriet 267 mg Hard Capsules (ang.). [dostęp 2015-12-01].
  6. a b c d Y. Gan, E.L. Herzog, R.H. Gomer. Pirfenidone treatment of idiopathic pulmonary fibrosis.. „Ther Clin Risk Manag”. 7, s. 39–47, 2011. DOI: 10.2147/TCRM.S12209. PMID: 21339942. 
  7. Shreekrishna M. Gadekar: 5-Methyl-1-phenyl-2-(1H)-pyridone compositions and methods of use (ang.). [dostęp 2015-12-03].
  8. Solomon B. Margolin: Composition and method for reparation and prevention of fibrotic lesions (ang.). [dostęp 2015-12-04].
  9. A. Azuma, T. Nukiwa, E. Tsuboi, M. Suga i inni. Double-blind, placebo-controlled trial of pirfenidone in patients with idiopathic pulmonary fibrosis.. „Am J Respir Crit Care Med”. 171 (9), s. 1040–1047, 2005. DOI: 10.1164/rccm.200404-571OC. PMID: 15665326. 
  10. a b c d M. Myllärniemi, R. Kaarteenaho. Pharmacological treatment of idiopathic pulmonary fibrosis – preclinical and clinical studies of pirfenidone, nintedanib, and N-acetylcysteine.. „Eur Clin Respir J”. 2, 2015. DOI: 10.3402/ecrj.v2.26385. PMID: 26557253. 
  11. Roche to Acquire InterMune for $8.3 Billion (ang.). The Wall Street Journal, 2014-08-24. [dostęp 2015-12-04].
  12. InterMune Receives European Union Approval for Esbriet® (pirfenidone) (ang.). PR Newswire Association, 2011-03-03. [dostęp 2015-12-04].
  13. H. Taniguchi, M. Ebina, Y. Kondoh, T. Ogura i inni. Pirfenidone in idiopathic pulmonary fibrosis.. „Eur Respir J”. 35 (4), s. 821–829, Apr 2010. DOI: 10.1183/09031936.00005209. PMID: 19996196. 
  14. P.W. Noble, C. Albera, W.Z. Bradford, U. Costabel i inni. Pirfenidone in patients with idiopathic pulmonary fibrosis (CAPACITY): two randomised trials. „Lancet”. 377 (9779), s. 1760–1769, 2011. DOI: 10.1016/S0140-6736(11)60405-4. PMID: 21571362. 
  15. FDA approves Ofev to treat idiopathic pulmonary fibrosis (ang.). FDA News Release, 2014-10-15. [dostęp 2015-10-29].
  16. a b c d e f g h i Charakterystyka Produktu Leczniczego Esbriet 267 mg kapsułki twarde. EMA. [dostęp 2015-12-01].
  17. Prodcit monograph Esbriet (ang.). Roche. [dostęp 2015-12-04].

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

NFPA 704.svg
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.