Pirmin Zurbriggen

Pirmin Zurbriggen

Data i miejsce urodzenia	4 lutego 1963 Saas-Almagell
Klub	SC Saas-Almagell
Debiut w PŚ	7.12 1980, Val d’Isère (36. miejsce – zjazd)
Pierwsze punkty w PŚ	4.01 1981, Ebnat-Kappel (5. miejsce – kombinacja)
Pierwsze podium w PŚ	24.01 1982, Wengen (1. miejsce – kombinacja)
Dorobek medalowy
Reprezentacja  Szwajcaria Igrzyska olimpijskie złoto Calgary 1988 Zjazd brąz Calgary 1988 Gigant Mistrzostwa świata złoto Bormio 1985 Zjazd złoto Bormio 1985 Kombinacja złoto Crans-Montana 1987 Supergigant złoto Crans-Montana 1987 Gigant srebro Bormio 1985 Gigant srebro Crans-Montana 1987 Zjazd srebro Crans-Montana 1987 Kombinacja srebro Vail 1989 Supergigant brąz Vail 1989 Gigant Puchar Świata Kryształowa Kula 1983/1984 Kryształowa Kula 1986/1987 Kryształowa Kula 1987/1988 Kryształowa Kula 1989/1990 2. miejsce 1984/1985 2. miejsce 1985/1986 2. miejsce 1988/1989 Puchar Świata (Zjazd) Mała Kryształowa Kula 1986/1987 Mała Kryształowa Kula 1987/1988 3. miejsce 1989/1990 Puchar Świata (Slalom gigant) Mała Kryształowa Kula 1983/1984 Mała Kryształowa Kula 1986/1987 Mała Kryształowa Kula 1988/1989 2. miejsce 1984/1985 Puchar Świata (Supergigant) Mała Kryształowa Kula 1986/1987 Mała Kryształowa Kula 1987/1988 Mała Kryształowa Kula 1988/1989 Mała Kryształowa Kula 1989/1990 2. miejsce 1985/1986 Puchar Świata (Kombinacja) Mała Kryształowa Kula 1985/1986 Mała Kryształowa Kula 1986/1987 Mała Kryształowa Kula 1989/1990 2. miejsce 1983/1984 3. miejsce 1982/1983 3. miejsce 1988/1989 Odznaczenia

Pirmin Zurbriggen (ur. 4 lutego 1963 w Saas-Almagell) – szwajcarski narciarz alpejski, dwukrotny medalista olimpijski, multimedalista mistrzostw świata, czterokrotny zdobywca Pucharu Świata oraz wielokrotny zdobywca Małej Kryształowej Kuli za zwycięstwa w klasyfikacjach zjazdu, giganta, supergiganta i kombinacji. Jeden z niewielu alpejczyków, którzy wygrywali zawody w pięciu różnych konkurencjach: zjeździe, slalomie, slalomie gigancie, supergigancie oraz kombinacji.

Kariera

Pierwszy sukces na arenie międzynarodowej Pirmin Zurbriggen osiągnął w 1980 roku, kiedy podczas mistrzostw Europy juniorów w Madonna di Campiglio zdobył złoty medal w biegu zjazdowym. W zawodach Pucharu Świata zadebiutował 7 grudnia 1980 roku w Val d’Isère, gdzie zajął 36. miejsce w zjeździe. Pierwsze pucharowe punkty zdobył 4 stycznia 1981 roku w Ebnat-Kappel, zajmując piąte miejsce w kombinacji. W sezonie 1980/1981 punktował jeszcze kilkukrotnie, ale wyniku z Ebnat-Kappel nie poprawił. W klasyfikacji generalnej zajął 31. miejsce. Na podium zawodów tego cyklu po raz pierwszy stanął 24 stycznia 1982 roku w Wengen, gdzie zwyciężył w kombinacji. W kolejnych startach jeszcze dwukrotnie plasował się w czołowej trójce: 17 marca w Bad Kleinkirchheim był trzeci w gigancie, a 24 marca 1982 roku w San Sicario w tej samej konkurencji był najlepszy. W klasyfikacji generalnej dało mu to jedenaste miejsce, a w klasyfikacji giganta był szósty. Nie wystąpił jednak na rozgrywanych w lutym tego roku mistrzostwach świata w Schladming. Od tej pory w każdym kolejnym sezonie PŚ co najmniej dwukrotnie zwyciężał.

Rywalizację w sezonie 1982/1983 rozpoczął od zajęcia trzeciego miejsca w supergigancie 12 grudnia 1982 roku w Val d’Isère. Następnie jeszcze pięć razy stawał na podium, przy czym 22 grudnia w Madonna di Campiglio był najlepszy w kombinacji, a 11 stycznia 1983 roku w Adelboden zwyciężył w gigancie. W klasyfikacji generalnej był tym razem szósty, a w klasyfikacji kombinacji zajął trzecie miejsce. Wyprzedzili go jedynie Phil Mahre z USA oraz kolejny reprezentant Szwajcarii – Peter Lüscher. W kolejnym sezonie dwukrotnie częściej stawał na podium, przy czym w pierwszej trójce plasował się w czterech różnych konkurencjach: zjeździe, gigancie, supergigancie i kombinacji. Odniósł cztery zwycięstwa: 19 grudnia w Madonna di Campiglio był najlepszy w supergigancie, 29 stycznia w Garmisch-Partenkirchen wygrał kombinację, 5 marca w Aspen był najlepszy w gigancie, a 20 marca 1984 roku w norweskim Oppdal ponownie wygrał supergiganta. Wyniki te dały mu pierwsza w karierze Kryształową Kulę za zwycięstwo w klasyfikacji generalnej oraz Małą Kryształową Kulę za zwycięstwo w klasyfikacji giganta, ex aequo z Ingemarem Stenmarkiem ze Szwecji. W sezonie 1983/1984 był też drugi w klasyfikacji zjazdu, w której lepszy był tylko Andreas Wenzel z Liechtensteinu. W lutym 1984 roku brał udział w igrzyskach olimpijskich w Sarajewie. Był jednym z faworytów w gigancie, jednak podobnie jak pięć dni później w slalomie Szwajcar wypadł z trasy już w pierwszym przejeździe. Na tych samych igrzyskach wystąpił także w biegu zjazdowym, zajmując czwarte miejsce. Walkę o medal przegrał z Austriakiem Antonem Steinerem o 0,10 sekundy.

W sezonach 1984/1985 i 1985/1986 zajmował drugie miejsce w klasyfikacji generalnej, w obu przypadkach ulegając tylko reprezentującemu Luksemburg Markowi Girardellemu. W przeciągu tych dwóch sezonów Szwajcar 17 razy stawał na podium, odnosząc łącznie dziesięć zwycięstw: 7 grudnia w Puy-Saint-Vincent (supergigant), 10 grudnia 1984 roku w Sestriere (slalom), 11 i 12 stycznia w Kitzbühel (dwa zjazdy i kombinacja), 1, 3 i 5 lutego w Bormio (dwa zjazdy i kombinacja) i 17 marca 1985 roku w Panoramie, gdzie wygrał supergiganta oraz 19 stycznia w Kitzbühel (kombinacja), 23 lutego w Åre (slalom i kombinacja), a także 28 lutego 1986 roku w Hemsedal (supergigant). Dzięki tym wynikom w 1985 roku był drugi za Girardellim w klasyfikacji giganta, a rok później zwyciężył w klasyfikacji kombinacji, a w klasyfikacji supergiganta był drugi, przegrywając tylko z Markusem Wasmeierem z RFN. Na przełomie stycznia i lutego 1985 roku brał udział w mistrzostwach świata w Bormio, skąd przywiózł trzy medale. Zwyciężył tam w zjeździe i kombinacji, a w gigancie był drugi, rozdzielając na podium Wasmeiera i Girardellego.

Podczas mistrzostw świata w Crans-Montana w 1987 roku Szwajcar zdobywał medale w czterech z pięciu rozegranych konkurencji. W gigancie i supergigancie zwyciężył, a zjeździe był drugi za swym rodakiem Peterem Müllerem. Walkę o zwycięstwo w kombinacji stoczył z Markiem Girardellim. Zjazd do kombinacji wygrał Luksemburczyk, Szwajcar był trzeci, w slalomie natomiast zajęli odpowiednio siódme i dziewiątce miejsce. Ostatecznie o 2,27 pkt lepszy okazał się Girardelli, a trzecie miejsce z wyraźną stratą zajął Austriak Günther Mader. Startował także w slalomie, ale wypadł z trasy i nie ukończył rywalizacji. Na rozgrywanych rok później igrzyskach olimpijskich w Calgary także wystąpił we wszystkich konkurencjach. Starty rozpoczął od zwycięstwa w zjeździe, w którym wyprzedził bezpośrednio Petera Müllera i Francuza Francka Piccarda. Następnie wystąpił w kombinacji, wygrywając zjazd. Medalu jednak nie zdobył, bowiem podczas drugiego przejazdu w slalomie zahaczył czubkiem narty o jedną z bramek, przewrócił się i wypadł z trasy. Zurbriggen był jednym z faworytów do zdobycia medalu w supergigancie, jednak zmagania ukończył na piątej pozycji, najlepszej wśród Szwajcarów. Następnie wystąpił w gigancie, stając na najniższym stopniu podium. W zawodach tych wyprzedzili go jedynie Włoch Alberto Tomba oraz Austriak Hubert Strolz. W przerwie między przejazdami Zurbriggen i jego kolega z reprezentacji, Martin Hangl byli świadkami wypadku, który miał miejsce na trasie. Będący członkiem kadry Austrii 47-letni lekarz Jörg Oberhammer jadąc na nartach zderzył się z Brianem Nockiem, operatorem pracującym dla kanadyjskiej telewizji. W wyniku zderzenia Austriak wpadł pod przejeżdżający ratrak i zginął na miejscu^[1]. Obaj Szwajcarzy byli w szoku; Zurbriggen kontynuował rywalizację, podczas gdy Hangl wycofał się z zawodów. Na tych samych igrzyskach wystąpił także w slalomie, który ukończył na siódmej pozycji.

W sezonach 1986/1987 i 1987/1988 Szwajcar dominowa w zawodach Pucharu Świata. Łącznie 25 razy stawał na podium, przy czym aż trzynastokrotnie zwyciężał. W sezonie 1987 wygrywał: zjazdy 16 sierpnia w Las Leñas, 5 grudnia w Val d’Isère, 10 stycznia w Garmisch-Partenkirchen, 25 stycznia w Kitzbühel, 1 lutego w Crans-Montana i 7 marca w Aspen, giganty 13 i 20 stycznia w Adelboden, 4 lutego w Crans-Montana i 15 lutego w Todtnau, kombinację 18 stycznia w Wengen i 25 stycznia w Kitzbühel oraz supergiganta 2 lutego w Crans-Montana i 8 marca 1987 roku w Aspen. Rok później czterokrotnie wygrywał zjazdy: 29 stycznia w Schladming, 15 i 16 lutego w Calgary oraz 9 stycznia 1988 roku w Val d’Isère. W oby tych sezonach oprócz klasyfikacji generalnej wygrał także klasyfikacje zjazdu i supergiganta, wygrywając ponadto klasyfikację giganta w 1987 roku i kombinacji w 1988 roku.

Sezon 1988/1989 rozpoczął od zwycięstwa w supergigancie 27 listopada 1988 roku w Schladming. W kolejnych startach dziesięciokrotnie stawał na podium, w tym odniósł jeszcze dwa zwycięstwa: 29 listopada w Val Thorens wygrał giganta, a 22 grudnia 1988 roku w Sankt Anton był najlepszy w kombinacji. Jednakże w drugiej części sezonu częściej zwyciężał Marc Girardelli i to reprezentant Luksemburga zwyciężył w klasyfikacji generalnej. Szwajcar zajął drugie miejsce, tracąc do zwycięzcy 98 punktów. Zurbriggen wygrał jednak klasyfikacji giganta i supergiganta, a w klasyfikacji kombinacji był trzeci za Girardellim i Markusem Wasmeierem. Na początku 1989 roku wystartował na mistrzostwach świata w Vail, zdobywając dwa medale. W supergigancie zajął drugie miejsce, rozdzielając na podium Martina Hangla i Tomaža Čižmana z Jugosławii. Dzień później zajął trzecie miejsce w gigancie, ulegając tylko dwóm reprezentantom Austrii: Rudolfowi Nierlichowi i Helmutowi Mayerowi. Startował także w zjeździe, ale rywalizację ukończył dopiero na piętnastej pozycji. Czwartą i ostatnią Kryształową Kulę za zwycięstwo w klasyfikacji generalnej zdobył w sezonie 1989/1990. Dziewięciokrotnie plasował się w czołowej trójce zawodów, w tym sześciokrotnie zwyciężał: 12 grudnia w Sestriere w supergigancie, 16 grudnia w Val Gardena w zjeździe, 12 stycznia w Schladming i 21 stycznia w Kitzbühel w kombinacji, a 6 lutego w Courmayeur i 10 marca w Hemsedal ponownie był najlepszy w supergigancie. Zwycięstwo w Hemsedal było jednocześnie jego ostatnim podium w zawodach Pucharu Świata. Oprócz klasyfikacji generalnej Szwajcar wygrał także klasyfikacji supergiganta i kombinacji, a w klasyfikacji zjazdu był trzeci za Austriakiem Helmutem Höflehnerem i Atle Skårdalem z Norwegii. W 1990 roku Zurbriggen postanowił zakończyć karierę.

Ponadto pięciokrotnie zdobywał mistrzostw Szwajcarii: w gigancie w latach 1986, 1987 i 1989 oraz supergigancie i kombinacji w 1989 roku. W latach 1984, 1985, 1987, 1990 otrzymywał nagrodę Skieur d’Or, przyznawaną przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Dziennikarzy Narciarskich^[2]. Był także sportowcem roku 1985 w Szwajcarii oraz otrzymał tytuł najlepszego szwajcarskiego alpejczyka XX wieku. Obecnie jest właścicielem hoteli w Saas Almagell i Zermatt.

Jego siostra Heidi Zurbriggen oraz syn Elia również uprawiali narciarstwo alpejskie.

Osiągnięcia

Igrzyska olimpijskie

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurencja	Czas biegu	Strata	Zwycięzca
DNF	14 lutego	1984	Sarajewo	Gigant	2:41,18 min	–	Max Julen
4.	16 lutego	1984	Sarajewo	Zjazd	1:45,59 min	+0,46 s	Bill Johnson
DNF	19 lutego	1984	Sarajewo	Slalom	1:39,41 min	–	Phil Mahre
1.	15 lutego	1988	Calgary	Zjazd	1:59,63 min	–	–
DNF	17 lutego	1988	Calgary	Kombinacja	36,55 pkt	–	Hubert Strolz
5.	21 lutego	1988	Calgary	Supergigant	1:39,66 min	+2,30 s	Franck Piccard
3.	25 lutego	1988	Calgary	Gigant	2:06,37 min	+2,02 s	Alberto Tomba
7.	27 lutego	1988	Calgary	Slalom	1:39.47 min	+1,01 s	Alberto Tomba

Mistrzostwa świata

Miejsce	Dzień	Rok	Miejscowość	Konkurencja	Czas biegu	Strata	Zwycięzca
1.	3 lutego	1985	Bormio	Zjazd	2:06,68 min	–	–
1.	5 lutego	1985	Bormio	Kombinacja	7,67 pkt	–	–
2.	7 lutego	1985	Bormio	Gigant	2:28,90 min	+0,05 s	Markus Wasmeier
DNF	10 lutego	1985	Bormio	Slalom	1:38,82 min	–	Jonas Nilsson
2.	31 stycznia	1987	Crans-Montana	Zjazd	2:07,80 min	+0,33 s	Peter Müller
2.	1 lutego	1987	Crans-Montana	Kombinacja	28,27 pkt	+2,27 pkt	Marc Girardelli
1.	2 lutego	1987	Crans-Montana	Supergigant	1:19,93 min	–	–
1.	4 lutego	1987	Crans-Montana	Gigant	2:32,38 min	–	–
DNF	8 lutego	1987	Crans-Montana	Slalom	1:54,63 min	–	Frank Wörndl
4.	3 lutego	1989	Vail	Kombinacja	4,72 pkt	+35,69 pkt	Marc Girardelli
15.	6 lutego	1989	Vail	Zjazd	2:10,39 min	+2,00 s	Hansjörg Tauscher
2.	8 lutego	1989	Vail	Supergigant	1:38,81 min	+0,28 s	Martin Hangl
3.	9 lutego	1989	Vail	Gigant	2:37,66 min	+1,72 s	Rudolf Nierlich
DNF	12 lutego	1989	Vail	Slalom	2:02,85 min	–	Rudolf Nierlich

Puchar Świata

Miejsca w klasyfikacji generalnej

• sezon 1980/1981: 31.
• sezon 1981/1982: 11.
• sezon 1982/1983: 6.
• sezon 1983/1984: 1.
• sezon 1984/1985: 2.
• sezon 1985/1986: 2.
• sezon 1986/1987: 1.
• sezon 1987/1988: 1.
• sezon 1988/1989: 2.
• sezon 1989/1990: 1.

Zwycięstwa w zawodach Pucharu Świata

1. Wengen – 24 stycznia 1982 (kombinacja)
2. San Sicario – 24 marca 1982 (gigant)
3. Madonna di Campiglio – 22 grudnia 1982 (kombinacja)
4. Adelboden – 11 stycznia 1983 (gigant)
5. Madonna di Campiglio – 19 grudnia 1983 (supergigant)
6. Garmisch-Partenkirchen – 29 stycznia 1984 (kombinacja)
7. Aspen – 5 marca 1984 (gigant)
8. Oppdal – 20 marca 1984 (supergigant)
9. Puy-Saint-Vincent – 7 grudnia 1984 (supergigant)
10. Sestriere – 10 grudnia 1984 (slalom)
11. Kitzbühel – 11 stycznia 1985 (zjazd)
12. Puy-Saint-Vincent – 11 stycznia 1985 (kombinacja)
13. Kitzbühel – 12 stycznia 1985 (zjazd)
14. Panorama – 17 marca 1985 (supergigant)
15. Kitzbühel – 19 stycznia 1986 (kombinacja)
16. Åre – 23 lutego 1986 (slalom)
17. Åre – 23 lutego 1986 (kombinacja)
18. Hemsedal – 28 lutego 1986 (supergigant)
19. Las Leñas – 16 sierpnia 1986 (zjazd)
20. Val d’Isère – 5 grudnia 1986 (zjazd)
21. Garmisch-Partenkirchen – 10 stycznia 1987 (zjazd)
22. Adelboden – 13 stycznia 1987 (gigant)
23. Wengen – 18 stycznia 1987 (kombinacja)
24. Adelboden – 20 stycznia 1987 (gigant)
25. Kitzbühel – 25 stycznia 1987 (zjazd)
26. Kitzbühel – 25 stycznia 1987 (kombinacja)
27. Todtnau – 15 lutego 1987 (gigant)
28. Aspen – 7 marca 1987 (zjazd)
29. Aspen – 8 marca 1987 (supergigant)
30. Val d’Isère – 9 stycznia 1988 (zjazd)
31. Schladming – 29 stycznia 1988 (zjazd)
32. Schladming – 27 listopada 1988 (supergigant)
33. Val Thorens – 29 listopada 1988 (gigant)
34. Sankt Anton – 22 grudnia 1988 (kombinacja)
35. Sestriere – 12 grudnia 1989 (supergigant)
36. Val Gardena – 16 grudnia 1989 (zjazd)
37. Schladming – 12 stycznia 1990 (kombinacja)
38. Kitzbühel – 21 stycznia 1990 (kombinacja)
39. Courmayeur – 6 lutego 1990 (supergigant)
40. Hemsedal – 10 marca 1990 (supergigant)

Pozostałe miejsca na podium

1. Garmisch-Partenkirchen – 17 marca 1982 (gigant) – 3. miejsce
2. Val d’Isère – 12 grudnia 1982 (supergigant) – 3. miejsce
3. Madonna di Campiglio – 22 grudnia 1982 (supergigant) – 3. miejsce
4. Garmisch-Partenkirchen – 9 lutego 1983 (supergigant) – 2. miejsce
5. Todtnau – 13 lutego 1983 (gigant) – 3. miejsce
6. Val d’Isère – 10 grudnia 1983 (supergigant) – 2. miejsce
7. Val d’Isère – 10 grudnia 1983 (kombinacja) – 2. miejsce
8. Les Diablerets – 12 grudnia 1983 (gigant) – 2. miejsce
9. Adelboden – 10 stycznia 1984 (gigant) – 3. miejsce
10. Kitzbühel – 22 stycznia 1984 (kombinacja) – 2. miejsce
11. Garmisch-Partenkirchen – 29 stycznia 1984 (supergigant) – 2. miejsce
12. Vail – 7 marca 1984 (gigant) – 2. miejsce
13. Whistler – 11 marca 1984 (zjazd) – 3. miejsce
14. Madonna di Campiglio – 17 grudnia 1984 (supergigant) – 2. miejsce
15. Kranjska Gora – 15 lutego 1985 (gigant) – 2. miejsce
16. Madonna di Campiglio – 15 grudnia 1985 (kombinacja) – 3. miejsce
17. Kitzbühel – 17 stycznia 1986 (zjazd) – 3. miejsce
18. Crans-Montana – 3 lutego 1986 (supergigant) – 2. miejsce
19. Heavenly Valley – 11 marca 1986 (slalom) – 2. miejsce
20. Bromont – 21 marca 1986 (slalom) – 3. miejsce
21. Sestriere – 30 listopada 1986 (gigant) – 3. miejsce
22. Garmisch-Partenkirchen – 11 stycznia 1987 (supergigant) – 2. miejsce
23. Furano – 1 marca 1987 (supergigant) – 2. miejsce
24. Calgary – 15 marca 1987 (supergigant) – 2. miejsce
25. Val d’Isère – 7 grudnia 1987 (zjazd) – 2. miejsce
26. Val Gardena – 12 grudnia 1987 (zjazd) – 2. miejsce
27. Kranjska Gora – 19 grudnia 1987 (gigant) – 2. miejsce
28. Val d’Isère – 10 stycznia 1988 (supergigant) – 3. miejsce
29. Bad Kleinkirchheim – 16 stycznia 1988 (zjazd) – 2. miejsce
30. Crans-Montana – 25 stycznia 1988 (supergigant) – 2. miejsce
31. Åre – 20 marca 1988 (kombinacja) – 2. miejsce
32. Saalbach-Hinterglemm – 25 marca 1988 (gigant) – 3. miejsce
33. Sankt Anton – 21 grudnia 1988 (slalom) – 3. miejsce
34. Sankt Anton – 22 grudnia 1988 (zjazd) – 2. miejsce
35. Kirchberg – 10 stycznia 1989 (gigant) – 2. miejsce
36. Wengen – 21 stycznia 1989 (zjazd) – 2. miejsce
37. Wengen – 22 stycznia 1989 (kombinacja) – 2. miejsce
38. Whistler – 25 lutego 1989 (zjazd) – 3. miejsce
39. Whistler – 26 lutego 1989 (supergigant) – 3. miejsce
40. Furano – 3 marca 1989 (gigant) – 3. miejsce
41. Park City – 23 marca 1989 (gigant) – 2. miejsce
42. Waterville Valley – 29 listopada 1989 (slalom) – 2. miejsce
43. Kitzbühel – 20 stycznia 1990 (zjazd) – 3. miejsce

Bibliografia

• Oficjalna strona internetowa (niem.)
• Profil na stronie FIS (niem. • ang. • fr.)
• Profil na Sports Reference.com. sports-reference.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-04)]. (ang.)
• Profil na Alpine Ski Database (ang.)

Przypisy