Piroluzyt

Piroluzyt
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

tlenek manganu(IV) (MnO2)

Twardość w skali Mohsa

1–2 (skupienia ziemiste)
6–7 (kryształy)

Przełam

nierówny

Łupliwość

doskonała

Układ krystalograficzny

tetragonalny

Gęstość minerału

4,5–7,91 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

srebrzystoszary do szaroczarnego

Rysa

czarna

Połysk

metaliczny do matowego

Piroluzyt w formie dendrytu

Piroluzytminerał z gromady tlenków. Należy do minerałów pospolitych i często spotykanych.

Nazwa pochodzi od gr. pyr = ogień i liosis = rozproszenie, rozkład (oysis = myć).

Charakterystyka

Właściwości

Tworzy kryształy słupkowe, pręcikowe (polianit) lub igiełkowe. Występuje w skupieniach ziemistych, proszkowych, piankowych (wad), nerkowych, groniastych, włóknistych. Niekiedy tworzy kolomorficzne masy. Tworzy pseudomorfozy po innych minerałach np. po kalcycie. Jest kruchy, nieprzezroczysty. Odmiany ziemiste są bardzo miękkie i tłuste w dotyku oraz brudzą ręce.

Występowanie

Stanowi składnik utworów hydrotermalnych oraz osadowych. Wytrąca się jako osad chemiczny w bagnach, jeziorach, lagunach, i innych zbiornikach wodnych. Tworzy się także wtórnie w strefie utleniania minerałów zawierających mangan. Współwystępuje z manganitem, psylomelanem, limonitem, (goethytem i lepidokrokitem), braunitem. Główny składnik rudy manganu - braunsztynu.

Miejsca występowania:

Zastosowanie

  • wykorzystywany bezpośrednio do produkcji suchych ogniw Leclanchégo cynkowo-grafitowych (zużycie tego minerału do tego celu w szczytowym w okresie (1976) wynosiło w skali globu pół miliona ton),
  • bardzo ważna ruda manganu (zawiera 63,19% Mn), do pozyskiwania metalicznego manganu,
  • składnik uszlachetniający stal,
  • składnik utwardzający stopy glinu i magnezu,
  • służy do otrzymywania chloru,
  • jest poszukiwany przez kolekcjonerów – najpiękniejsze kryształy przekraczające 10 cm długości pochodzą z Niemiec i USA.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Pyrolusite botryoidal.jpg
Shiny botryoidal mass of pyrolusite from Tres Cruzes, Brazil. Photo taken at the Natural History Museum, London.
Pyrolusite dendritic on felsite.jpg
Dendritic pyrolusite formations on felsite, from Elba, Italy. Photograph taken at the Natural History Museum, London.