Pismo trawiaste

Pismo trawiaste
ilustracja
Nazwa chińska
Pismo uproszczone

草书

Pismo tradycyjne

草書

Hanyu pinyin

cǎoshū

Wade-Giles

ts’ao-shu

Pismo trawiaste w Traktacie o kaligrafii Sun Guotinga
8 różnych form znaku 龍 (smok) w Zbiorze znaków trawiastych (《草字彙》) Shi Lianga (石梁) z czasów dynastii Qing. Autorami poszczególnych form są: 1 Sun Guoting; 2, 3 Huai Su; 4 Yan Zhenqing; 5 Zhao Mengfu; 6, 7 Zhu Zhisan; 8 nn.

Pismo trawiaste (jap. 草書体 sōshotai)[a], inaczej pismo szkicowekaligraficzna odmiana chińskiego pisma, powstała celem przyspieszenia i ułatwienia kreślenia znaków.

Największym mankamentem tego pisma jest jego nieczytelność, z którą borykają się nawet sami Chińczycy i Japończycy, ponieważ styl ten przyjął się również w Japonii do kreślenia m.in. kanji.

Pismo trawiaste pojawiło się w Chinach za czasów dynastii Han jako odmiana pisma kancelaryjnego. Kreślenie znaków przyspieszano dzięki łączeniu kresek, omijaniu fragmentów znaków lub ich zastępowaniu uproszczonymi formami (np. jedna kreska zamiast czterech kropek). W wielu dokumentach zachowanych na bambusowych deszczułkach i drewnianych płytach trawiaste i kancelaryjne formy znaków są przemieszane. Dzięki temu można śledzić ich ewolucję.

Wczesna forma pisma trawiastego jest nazywana zhāngcǎo (章草), dla odróżnienia od współczesnego pisma trawiastego (今草 jīncǎo), które ewoluowało w Chinach od czasów państwa Wei po dynastię Jin. Szalone pismo trawiaste (狂草, pinyin: kuángcǎo, jap.: kyōsō) – to forma najbardziej radykalna w upraszczaniu chińskich znaków na potrzeby szybkiego pisania, porównywalna w pewnym stopniu z europejską stenografią.

Wyróżnia się również trawiaste pismo rozdzielne (chiń. upr.: 独草, chiń. trad.: 獨草, pinyin: dúcǎo, jap.: dokusō), w którym znaki – tak jak w innych rodzajach chińskiego pisma – kreśli się oddzielnie, oraz pismo łączone (chiń. upr.: 连绵, chiń. trad.: 連綿, jap. 連綿体, pinyin liánmián, jap.: renmentai), w którym nawet kilka znaków naraz jest kreślone jedną kreską.

Współczesne uproszczone pismo chińskie wiele form znaków zawdzięcza właśnie pismu trawiastemu. Podobne źródło ma japońska hiragana, która wyewoluowała z pośredniej formy pisma zwanej w Japonii man’yōgana. Japończycy uważali pismo trawiaste za stosowne dla kobiet, a pismo kancelaryjne – dla mężczyzn.

Uwagi

  1. Zdaniem Głucha i Wiślickiego (2017) termin ten dosłownie przetłumaczyć można jako „pismo z brudnopisów”, ponieważ znak 草 został tutaj użyty w znaczeniu „początek, rozpoczynanie [czego]”, nie zaś „trawa”. Według chińskiego filologa Duàn Yùcáia (段玉裁; 1735-1815) znakiem pierwotnym, z którego zapożyczono owo znaczenie, był 創 (pinyin: chuāng, chuàng, jap.: , shō) oznaczający „zrobić [co] po raz pierwszy, rozpocząć prace [nad czym], być [w czym] pionierem”. To zapożyczone znaczenie zaobserwować można także we współcześnie używanych złożeniach znakowych 草稿 (pinyin: cǎogǎo, jap.: sōkō) – „zgrubny szkic, brudnopis, rękopis”, 草擬 (pinyin: cǎonǐ) – „sporządzić [plan]” itp.

Bibliografia

  • Mieczysław Künstler: Pismo chińskie. Warszawa: PWN, 1970, s. 144-146.
  • Dariusz Głuch, Jan Wiślicki: U źródeł grafemiki chińskiej – pismo ideograficzne i jego analiza w Posłowiu do słownika Shuōwénjiězì. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, 2017, s. 137-138.

Media użyte na tej stronie

Cur eg.svg
草書 Cǎoshū Grass script, written in standard and grass script
CaoshuShupu.jpg
Chinese characters - draft script Draft script is a style more freely and quickly to write but not easy to understand. It is better for the artists to ordinary people.
This is an artical "Book List" (书谱) by a famous calligrapher Sun Guoting (孙过庭) Japanese Hiragana is created from draft srcipt.
永-order.gif
Autor: See user in the "File history" section., Licencja: CC BY 3.0
This 永-order.gif image depicting the stroke order of the character 永 in order.gif style.
This image is part of the Commons:Stroke Order Project(zh-de-ja), a project to create a complete set of images depicting the right stroke order (Protocols).
The 214 Kangxi radicals have been completed by hand. The next goal is to complete the missing animations from the page: GIF_progress. Help is welcome, on this link are the official guidelines.