Piuska

Papież Jan Paweł II w białej piusce
Biskupi w piuskach – w czerwonych kardynałowie: pośrodku kard. Joseph Ratzinger (późniejszy Papież Benedykt XVI), z prawej kard. Franciszek Macharski, z lewej w różowej abp. Wiktor Skworc

Piuska lub zucchetto [dzukˈketto], lub kalotka[1][2] – mała, okrągła czapeczka, noszona przez biskupów katolickich na szczycie głowy[3]. Zasadniczo fioletowa dla biskupów, różowa dla arcybiskupów nuncjuszy (deseń mora), purpurowa (czerwona) dla kardynałów, biała dla papieża i emerytowanego papieża. Piuski noszą również niektóre zakony w kolorach określonych przez konstytucje zakonne; dawniej nosili również duchowni diecezjalni. Prawo noszenia piuski mają również opaci klasztorów. Jest też w użyciu zakonników w zakonach habitowych (np. u franciszkanów), ale nigdy podczas liturgii.

Wywodzi się ze zwyczaju tonsury. Był to znak przynależności do stanu duchownego w postaci wygolonego koła na szczycie głowy, przykrywanego właśnie piuską. Wprowadzona w VII w. jako prawo, tonsura została zniesiona po Soborze Watykańskim II przez papieża Pawła VI. Piuska pozostała jako element stroju oficjalnego wyższych duchownych. Noszą ją oni także podczas mszy (ale tylko do zakończenia modlitwy nad darami i po komunii), czego nie mogą czynić inni duchowni[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Tonsura i korona – I komu to przeszkadzało?, ikomutoprzeszkadzalo.pl [dostęp 2018-07-01] (pol.).
  2. Adoratio crucis – I komu to przeszkadzało?, ikomutoprzeszkadzalo.pl [dostęp 2018-07-01] (pol.).
  3. piuska, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-09-29].
  4. Słownik wyrażeń liturgicznych na stronie Parafii św. Dominika. mb.sluzew.dominikanie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-23)]..

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Emblem of the Papacy SE.svg
Emblem of the Papacy: Triple Tiara and Keys
John Paul II Medal of Freedom 2004.jpg
Papież Jan Paweł II przemawia po uhonorowaniu go Medalem Wolności w czerwcu 2004, wydarzenie ma miejsce podczas audiencji prezydenta USA Georga Busha i Laury Bush.
Ratzinger Szczepanow 2003 5 modified.jpg
Autor: Muu-karhu, Licencja: CC BY 2.0
Kardynał Joseph Ratzinger (od 2005 papież Benedykt XVI) 10 maja 2003, podczas obchodów 750. rocznicy kanonizacji św. Stanisława w Szczepanowie, w Polsce. Zdjęcie autorstwa Mariana Lamberta, udostępnione na licencji CC-BY przez Szamila (www.szczepanow.pl).