Plac Ignacego Daszyńskiego w Częstochowie
| ||
| Stare Miasto | ||
 Kościół św. Zygmunta, najstarsza budowla przy pl. Ignacego Daszyńskiego | ||
| Państwo |  Polska | |
| Miejscowość | Częstochowa | |
| Plan | ||
 | ||
Położenie na mapie Częstochowy  | ||
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | ||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | ||
 50°48′42,0″N 19°07′36,0″E/50,811667 19,126667 | ||
Plac Ignacego Daszyńskiego w Częstochowie, do 1934 nazywany Nowym Rynkiem – plac w centrum Częstochowy, w dzielnicy Stare Miasto, nazwany imieniem premiera Polski – Ignacego Daszyńskiego.
Na placu zbiega się sześć ulic: al. Najświętszej Maryi Panny., ul. Warszawska, ul. Krakowska, ul. Mirowska, ul. Ogrodowa i ul. Berka Joselewicza.
Plac leży na drodze pątniczej na Jasną Górę i sąsiaduje ze Starym Rynkiem.
Historia[1]
Pierwotnie, od średniowiecza, mieścił się tu cmentarz, wykorzystywany jako cmentarz grzebalny przez pobliską parafię. Na jego terenie znajdowała się kaplica św. Krzyża. Cmentarz został powiększony w roku 1643, natomiast w roku 1825, przy wytyczaniu Alei NMP, cmentarz zlikwidowano i przeniesiono w okolice ulic Fabrycznej (Mielczarskiego) i Ogrodowej, a później na Kule.
Północna i południowa pierzeja zabudowane są XIX-wiecznymi kamienicami, późnoklasycystycznymi, eklektycznymi i bezstylowymi, głównie jedno- i dwupiętrowymi.
Początkowo nazywany Nowym Rynkiem, gdyż na nim odbywały się targi aż do 1934, kiedy przeniesiono je na Rynek Narutowicza na Zawodziu. Później nadano mu imię Ignacego Daszyńskiego (obowiązujące także dziś). W czasie II wojny światowej nosił nazwę Ostring i znajdował się w obrębie „dużego getta”. Podczas jego likwidacji plac stał się miejscem koncentracji i selekcji Żydów wywożonych do Treblinki. W okresie PRL-u plac nosił imię Marcelego Nowotki. W tym czasie w jego środkowej części wznosił się pomnik zwycięstwa Armii Radzieckiej.
Przez wschodnią część placu aż do 1976, gdy wybudowano trasę średnicową omijającą centrum od wschodu, przebiegał ruchliwy trakt z Warszawy do Katowic.
Na wschód od placu znajduje się jest kościół św. Zygmunta pochodzący z XIV w., będący najstarszą świątynią w mieście. Pierwotnie składał się z prezbiterium, nawy głównej i gotyckiej wieży. W XV w. na południe od kościoła wzniesiono dwukondygnacyjny klasztor paulinów (obecnie plebania) połączony na piętrze z kościołem krytym gankiem wspartym na dwóch arkadach. W XVII w. dobudowano kaplice św. Grzegorza (od strony południowej) i św. Anny (od północy) oraz zakrystię. Wielokrotnie palony, dewastowany i plądrowany. Odbudowany w II połowie XVIII w. z przekształceniem na budowlę trójnawową i dobudowaniem dwóch wież. Odebrany paulinom po powstaniu styczniowym. Wystrój wnętrza i forma barokowe z pozostałościami gotyckimi.
W latach 60. XX wieku Włodzimierz Błaszczyk, dyrektor Muzeum Regionalnego i archeolog, opisywał efekty wykopalisk prowadzonych na pl. Daszyńskiego. Archeolodzy odkryli resztki miejskich obwarowań, w tym bramy, budynku przybramnego i fundamentów murów, które pochodziły prawdopodobnie z XVI wieku. Mury zachowały się do wysokości 1,5 metra. W planie znalazły częściowa rekonstrukcja obiektów i obiekt turystyczny, ale ostatecznie zabytki zostały zakopane[2].
12 października 2008 odsłonięty został pomnik papieża Jana Pawła II, który usytuowany jest w centralnej części placu.
Zabytkowa zabudowa
Do rejestru zabytków wpisane są następujące budynki[3]:
- kościół św. Zygmunta, nr rej.: A/3/76 z 13 lutego 1978
- kamienica dwupodwórzowa z oficynami pod nr 2, nr rej.: A/299/10 z 19 marca 2010
- kamienica pod nr 5, nr rej.: 408/86 z 16 czerwca 1986
- kamienica pod nr 6, nr rej.: 406/86 z 16 czerwca 1986
- kamienica pod nr 10, nr rej.: 405/86 z 16 czerwca 1986
- kamienica pod nr 11, nr rej.: 409/86 z 16 czerwca 1986
- kamienica pod nr 13, nr rej.: 531/90 z 4 lipca 1990
- kamienica pod nr 14, nr rej.: 404/86 z 16 czerwca 1986
- kamienica pod nr 15, nr rej.: 403/86 z 16 czerwca 1986
Galeria
Pomnik Jana Pawła II i krzyż na pl. Daszyńskiego
Kamienica z nr 3
Kamienica z nr 4
Zabytkowa kamienica z nr 5-6
Zabytkowa kamienica z nr 9-10
Zabytkowa kamienica z nr 11
Zabytkowa kamienica z nr 13
Zabytkowa kamienica z nr 14
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Mirosław Zwoliński: Przewodnik po Częstochowie. Częstochowa: Oddział PTTK Huty "Częstochowa", 1997. ISBN 83-902642-2-6.
- ↑ Tadeusz Piersiak: Będzie śmietnik zamiast Starego Rynku? (pol.). Gazeta Wyborcza, 2011-03-27. [dostęp 2011-03-27].
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie. 2020-09-30. [dostęp 17 stycznia 2010].
Linki zewnętrzne
| |||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
- N: 51.1617 N
- S: 49.2956 N
- W: 17.8872 E
- E: 20.0559 E
Crossroads with a major road ahead.
Autor: zdjęcie zabytków Częstochowy wykonane w trakcie Częstochowskiej Przechadzki Fotograficznej 29-04-2012 przez Przykutę, Pleple2000 i Kpjasa.
Wszystkie można zobaczyć w kategorii Częstochowa 29042012 Photowalk., Licencja: CC BY-SA 3.0
Częstochowa. Zabytkowy budynek przy pl. Daszyńskiego 13
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół parafialny pw. św. Zygmunta Częstochowa, Częstochowa
|
Legenda
|
|
|
Ogólne
|
|
 |
zabudowania |
 |
parki, skwery |
 |
łąki |
|
Kultura
|
|
 |
ważniejsze galerie: Miejska Galeria Sztuki - al. NMP |
 |
ważniejsze ośrodki promocji kultury: Ośrodek Promocji Kultury „Gaude Mater” - ul. Dąbrowskiego |
 |
kina: |
 |
teatry: Teatr Dramatyczny im. A. Mickiewicza - róg ul. ul. Jasnogórskiej i J. Kilińskiego |
 |
filharmonie: Filharmonia Częstochowska - róg ul. ul. T.W. Wilsona i G. Garibaldiego |
|
Edukacja
|
|
 |
szkoły średnie: Liceum Plastyczne im. J. Malczewskiego - ul. K. Pułaskiego |
 |
szkoły wyższe: Akademia Polonijna - róg ul. ul. Siedmiu Kamienic i Pułaskiego |
 |
muzea: Muzeum Częstochowskie - wszystkie obiekty zaznaczone |
 |
biblioteki (pominięto filie): Biblioteka Miejska - al. NMP |
 |
inne jednostki: obserwatorium astronomiczne - Park St. Staszica |
|
Turystyka
|
|
 |
informacja turystyczna: punkt informacji turystycznej Urzędu Miasta - al. NMP |
 |
zabytkowe kościoły rzymskokatolickie: pw. Najświętszego Imienia Maryi - al. NMP, koło LO Sienkiewicza |
 |
kościoły rzymskokatolickie |
 |
kaplice |
 |
cerkwie |
 |
zabytkowe kościoły protestanckie: pw. Wniebowstąpienia Pańskiego (ewengelicko-augsburski) - ul. M. Kopernika |
 |
pomniki |
 |
Miejsca Pamięci Narodowej |
 |
inne atrakcje turystyczne: Dom Biegańskiego - vis-à-vis stacji PKP |
|
Varia
|
|
 |
Stacje pogotowia ratunkowego: Stacja Pogotowia Ratunkowego - ul. J. Kilińskiego |
 |
jednostki Straży Pożarnej |
 |
urzędy pocztowe |
 |
fontanny |
|
Skróty literowe
|
|
| UM | Urząd Miasta |
| PKP | stacja PKP Częstochowa Osobowa |
Autor: zdjęcie zabytków Częstochowy wykonane w trakcie Częstochowskiej Przechadzki Fotograficznej 29-04-2012 przez Przykutę, Pleple2000 i Kpjasa.
Wszystkie można zobaczyć w kategorii Częstochowa 29042012 Photowalk., Licencja: CC BY-SA 3.0
Częstochowa. Zabytkowy budynek przy pl. Daszyńskiego 11
Autor: zdjęcie zabytków Częstochowy wykonane w trakcie Częstochowskiej Przechadzki Fotograficznej 29-04-2012 przez Przykutę, Pleple2000 i Kpjasa.
Wszystkie można zobaczyć w kategorii Częstochowa 29042012 Photowalk., Licencja: CC BY-SA 3.0
Częstochowa. Zabytkowy budynek przy ul. Berka Joselewicza 1
Autor: Magdalia25, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kamienica
Ta fotografia przedstawia zabytek wpisany do rejestru zabytków województwa śląskiego pod numerem A-411/86 z 16.06.1986.
Autor: zdjęcie zabytków Częstochowy wykonane w trakcie Częstochowskiej Przechadzki Fotograficznej 29-04-2012 przez Przykutę, Pleple2000 i Kpjasa.
Wszystkie można zobaczyć w kategorii Częstochowa 29042012 Photowalk., Licencja: CC BY-SA 3.0
Częstochowa. Zabytkowy budynek przy pl. Daszyńskiego 5
Autor: zdjęcie zabytków Częstochowy wykonane w trakcie Częstochowskiej Przechadzki Fotograficznej 29-04-2012 przez Przykutę, Pleple2000 i Kpjasa.
Wszystkie można zobaczyć w kategorii Częstochowa 29042012 Photowalk., Licencja: CC BY-SA 3.0
Częstochowa. Zabytkowy budynek przy pl. Daszyńskiego 10 (dokładny adres: Daszyńskiego 9/10)
Autor: Magdalia25, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Częstochowa pl. Ignacego Daszyńskiego 14 - kamienica (zabytek nr rejestr. A-404/86)
Autor: Paweł 'pbm' Szubert (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
Pomnik Jana Pawła II na placu Daszyńskiego w Częstochowie