Plac Jakuba Wejhera w Wejherowie

Plac Jakuba Wejhera w Wejherowie

Plac Jakuba Wejhera – centralny plac w Wejherowie, będący rynkiem miejskim. Jego granice zostały wytyczone w latach 1643–1644. Ma kształt prostokąta, przy czym z rogów północnych wychodzą po dwie ulice, a z rogów południowych po jednej.

W przeszłości odbywały się na nim targi, dzisiaj jest reprezentacyjnym miejscem Wejherowa.

Historia

Ratusz w Wejherowie
Dawny szpitalik-przytułek

Rynek został wytyczony wraz z powstaniem miasta, w latach 1643–1644, przez Jakuba Wejhera, założyciela miasta. W czasach PRL rynek przecinały asfaltowe ulice, a część centralną zajmował zieleniec, który następnie został zamieniony na trylinki. W latach 2000–2001 nawierzchnia rynku, wraz z przylegającymi ulicami, została całkowicie przebudowana i wyłączona z ruchu kołowego.

Nazwa

Plac Jakuba Wejhera, do czasów rozbiorów, nazywany był po prostu rynkiem. Po I rozbiorze Polski w 1772 roku Wejherowo znalazło się w granicach Prus. Odtąd zaczął panować język niemiecki, a rynek był nazywany Marktplatz, czyli "plac targowy". Po odzyskaniu niepodległości rynek otrzymał oficjalną nazwę plac Jakuba Wejhera, która przetrwała do 1939 roku. Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu miasta przez hitlerowców nazwa została zmieniona na Adolf Hitler Platz. Po wyzwoleniu, 12 marca 1945 roku przywrócono nazwę plac Jakuba Wejhera. Jednak wraz z nastaniem PRL, znowu zmieniono nazwę – tym razem na plac Armii Czerwonej. Kolejna zmiana miała miejsce w 1990 roku – przywrócono nazwę plac Jakuba Wejhera.

Zabytki

Kolegiata

W zachodniej pierzei rynku usytuowana jest kolegiata pw. św. Trójcy. Pierwotną świątynię zbudował w latach 40. XVII wieku Jakub Wejher, wypełniając ślub złożony pod Białą podczas wyprawy moskiewskiej. Ta budowla, poświęcona w 1644 roku przez opata cystersów z Oliwy Aleksandra Kęsowskiego, została w latach 1754-1755 rozebrana, a w jej miejscu ówczesny właściciel miasta Jerzy Piotr Przebendowski wzniósł barokową świątynię o powierzchni ok. 300 m². Tę z kolei rozbudował w latach 1926–1928 prałat Edmund Roszczynialski, powiększając ją dwukrotnie. W tym stanie przetrwała do czasów dzisiejszych[1].

Ratusz

Pierwszy ratusz w mieście powstał ok. 1650. Dzięki mapie burmistrza Dawida Judyckiego wiadomo, jak wyglądał. Przetrwał do roku 1839. W tym roku podjęto decyzję o rozbiórce starego i budowie nowego ratusza. Ten z kolei przetrwał do 1906 – wtenczas zawaliła się część sali posiedzeń. Podjęto decyzję o przebudowie ratusza. Zakończono ją w 1908 i w takiej formie ratusz wejherowski istnieje do dzisiaj[2]. Gruntownego remontu ratusza dokonano w 2004 roku - wymieniono dach, kopułę pokryto miedzią, a także przywrócono pierwotny wygląd wszystkich pomieszczeń.

Szpitalik

Budynek dawnego szpitalika-przytułku jest jednym z cenniejszych zabytków miasta. Znajduje się w zachodniej pierzei rynku. Wybudowany w konstrukcji szachulcowej wypełnionej murem ceglanym[3]. Jego budowa została zakończona w dniu poświęcenia kolegiaty, 4 października 1644 roku. Obiekt został odrestaurowany w 1986 roku. Obecnie na parterze budynku mieści się sklep z pamiątkami i dewocjonaliami.

Przypisy

  1. Kościół parafialny Trójcy Świętej (Kolegiata Wejherowska). swtrojcawejherowo.wordpress.com [dostęp 2019-05-08]
  2. Ratusz. turystyka.wejherowo.pl [dostęp 2019-05-08]
  3. Szachulcowy szpitalik-przytułek z XVII w. w Wejherowie. polskaniezwykla.pl [dostęp 2019-05-08]

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

638365 Wejherowo kościół Św. Trójcy 03.jpg
Autor: Dawid Galus, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Wejherowo, Rynek / ul. Kościuszki - zespół kościoła par. p.w. Św. Trójcy, 1754-1755
Były szpitalik przy placu J. Wejhera w Wejherowie, obecnie sklepik z dewocjonaliami.jpg
Autor: Izoldaw, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Wejherowo - Były szpitalik przy placu J. Wejhera, obecnie sklepik z dewocjonaliami (zabytek nr rejestr. 521)
Wejherowo plac Wejhera.jpg
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wejherowo - pl. Wejhera
Wejherowo ratusz 11.jpg
Autor: Riven, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ratusz w Wejherowie