Plac Jana Pawła II we Wrocławiu
| Szczepin | |
 Fontanna z alegoriami „Walki i Zwycięstwa”, w tle Akademia Muzyczna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Poprzednie nazwy | An-der-Königsbrücke-Platz, Königsplatz, 1 Maja |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°06′42,0″N 17°01′18,3″E/51,111680 17,021760 | |
Plac Jana Pawła II – obszerny plac w ścisłym centrum Wrocławia, powstały krótko po zdobyciu miasta przez wojska napoleońskie w 1807 i zburzeniu wkrótce potem – na rozkaz zwycięzców – fortyfikacji miejskich.
Historia placu
Na terenach, które powstały po zburzeniu murów urządzono w 1813 ciąg spacerowy, a stojąca nad fosą Brama Mikołajska (wiodły od niej w kierunku Rynku dwie ulice: Ruska i św. Mikołaja) została zburzona w 1820. Przez Fosę Miejską przerzucono w 1822 żeliwny most, nazwany Królewskim (Königsbrücke), skąd prowadził dalej na zachód trakt (obecna ulica Legnicka) w kierunku Leśnicy i Środy Śląskiej.
Pierwsze założenia urbanistyczne dla placu na przedpolu Bramy Mikołajskiej wykonane zostały w 1815 przez C. F. Langhansa. Ostatecznie, po zburzeniu bramy i wybudowaniu mostu, utworzono w tym miejscu (1823) prostokątny plac o powierzchni około 0,5 hektara, który nazwano po prostu placem przed Mostem Królewskim (An-der-Königsbrücke-Platz), później placem Królewskim (Königsplatz). Po niespełna pół wieku (1866), w związku z rozwojem potrzeb komunikacyjnych miasta, most Królewski zlikwidowano (znajdujący się pod mostem odcinek fosy został zasypany, pozostawiono tylko podziemny kanał łączący wody rozdzielonych części fosy), a sam plac został wedle projektu budowniczego miejskiego Hansa Zimmermanna poszerzony i wzbogacony o dalsze zieleńce i kwietniki; jego powierzchnia wzrosła – głównie kosztem zasypanej części fosy – do 1,5 hektara. Na północnym skraju placu, w osi fosy, ustawiono pomnik Ottona von Bismarcka (1900), a naprzeciw, na skraju południowym – fontannę z rzeźbami Ernsta Segera przedstawiającymi „Walkę i Zwycięstwo” (1905)[a] – Fontanna Alegoria Walki i Zwycięstwa. Fontannę tę wraz z rzeźbami w 1970 przesunięto – w wyniku rosnących wciąż potrzeb komunikacyjnych – o kilka metrów na południe.
W 1945 większość zabudowań przy placu została zburzona w wyniku zniszczeń w czasie oblężenia Festung Breslau, a pomnik Bismarcka krótko po kapitulacji miasta (fontanna po przeciwnej stronie zachowała się do dziś). Zachowała się tylko bogata kamienica czynszowa z 1841 (przebudowana w 1879 na neorenesansowy pałac, później siedziba Śląskiego Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia) po stronie południowo-zachodniej (na rogu Podwala), obecnie siedziba Akademii Muzycznej. W 1945 plac przemianowano nadając mu nazwę 1 Maja.
W 1967 przy placu wzniesiono biurowiec „Cuprum”[1]. W latach 1979–1981 wybudowano pod skrzyżowaniem podziemne przejścia dla pieszych (ostatecznie oddane do eksploatacji w marcu 1984; odtworzono w nim częściowo układ fundamentów Bramy Mikołajskiej, ale nie wyeksponowano ich pozostałości; ponadto zlikwidowano pętlę tramwajową znajdującą się przed biurowcem „Cuprum”).
1 stycznia 2006 patronem placu został zmarły poprzedniego roku papież Jan Paweł II[2]. W maju 2015 zakończono rozbiórkę biurowca „Cuprum”[3].
Transport publiczny
Przez plac Jana Pawła II kursują linie tramwajowe:
- 0L Dworzec Nadodrze – Dworzec Główny PKP przez pl. Orląt Lwowskich i pl. Legionów
- 0P Dworzec Główny PKP – Dworzec Nadodrze w kierunku przeciwnym[b]
- 3 Leśnica – Księże Małe
- 10 Leśnica – Biskupin
- 14 FAT – Osobowice
- 24 Osobowice – FAT
- 31 Stadion Wrocław (Królewiecka) – Gaj
- 32 Kozanów (Dokerska) – Gaj
- 33 Pilczyce – Sępolno
oraz linie autobusowe:
- 102 pl. Jana Pawła II – Grabowa
- 103 pl. Jana Pawła II – Pracze Odrzańskie
- 104 pl. Jana Pawła II – Rędzińska
- 122 Nowy Dwór (Pętla) – Dworzec Autobusowy
- 127 Kozia – Zwycięska
- 132 Oporów – Kromera
- 142 Nowy Dwór (Pętla) – Karłowice
- 144 Zwycięska – Starościńska
- 240 Dworzec Główny PKP – Dworzec Nadodrze
- 243 Pilczyce – Księże Wielkie
- 245 Pracze Odrzańskie – Bieńkowice
- 250 Dworzec Nadodrze – Dworzec Główny PKP
- 253 Sępolno – Leśnica – Bartoszowice
Uwagi
- ↑ Sfinansowało je to samo towarzystwo, które ufundowało pomnik Bismarcka ze środków, które pozostały mu po zakończeniu budowy.
- ↑ Linia „okólna” jest oznaczona numerem zero; tramwaje jeżdżące wokół centrum zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara („w prawo”) oznaczane są zerem z indeksem P – 0P, a w stronę przeciwną („w lewo”) – 0L.
Przypisy
- ↑ Wrocław: Wielka koparka zburzy biurowiec Cuprum przy pl. Jana Pawła II. gazetawroclawska.pl, 2015-04-10. [dostęp 2017-04-24]. (pol.).
- ↑ Symboliczna tablica na pl. 1 Maja. wyborcza.pl, 2005-10-16. [dostęp 2017-04-24]. (pol.).
- ↑ Wrocław: Cuprum przeszło do historii. Po biurowcu pozostało tylko gruzowisko. gazetawroclawska.pl, 2015-05-25. [dostęp 2017-04-24]. (pol.).
Bibliografia
- Encyklopedia Wrocławia, 2000, ISBN 83-7023-749-5.
Linki zewnętrzne
- Plac Jana Pawła II na starych i współczesnych fotografiach
- Zdjęcie lotnicze placu Królewskiego z r. 1933
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa Wrocławia, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Crossroads with a major road ahead.
Fontanna z rzeźbami - alegoriami Walki i Zwycięstwa - na pl. Jana Pawła II we Wrocławiu. Odsłonięta w sierpniu 1905, autorstwa architekta Bernarda Sehringa i rzeźbiarza Ernsta Segera. Z lewej strony: atleta walczący z lwem ("Walka"); z prawej: człowiek siedzi na pokonanym zwierzęciu ("Zwycięstwo"). Na drugim planie narożny budynek Akademii Muzycznej, dawniej pałac - siedziba Śląskiego Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia.