Plac Karola Miarki w Katowicach

plac Karola Miarki
Śródmieście
Ilustracja
Północna część i pierzeja placu, widok od ul. Kochanowskiego na zachód
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „plac Karola Miarki”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „plac Karola Miarki”
Ziemia50°15′16,6″N 19°01′04,2″E/50,254600 19,017828
Skwer na środku placu i pierzeja zachodnia
Blücherplatz w Katowicach na początku XX wieku
Pomnik Stanisława Moniuszki na pl. K. Miarki w Katowicach
Kamienice mieszkalne (po prawej wlot w ulicę Jagiellońską)

Plac Karola Miarki w Katowicachplac usytuowany w Śródmieściu Katowic, po południowej stronie torów kolejowych. Położony jest na styku ulic: Jana Kochanowskiego, Wita Stwosza (od wschodu), Tadeusza Kościuszki i Stefana Batorego (od zachodu). Od strony wschodniej znajduje się wylot ulicy Jagiellońskiej, zaś od zachodniej ulicy Mikołaja Kopernika.

Historia

Plac został wytyczony w okresie szybkiej rozbudowy śródmieścia na przełomie XIX i XX wieku. Opiekował się nim w miarę swoich możliwości założony w 1874 niemiecki Związek Upiększania Miasta (niem. Verschönerungsverein), który jednak zdobywał środki na swą działalność z dorywczych składek mieszkańców miasta. Dopiero ok. 1910 magistrat ówczesnych Katowic udzielił pierwszej pomocy materialnej na posadzenie drzew i urządzenie regularnego skweru. W dwudziestoleciu międzywojennym w budynku przy pl. K. Miarki 1 funkcjonował oddział towarzystwa ubezpieczeniowego "Patria" i oddział Warszawskiego Towarzystwa Ubezpieczeń[1]. W 1932 na placu wybudowano stację pomp[2].

W okresie Rzeszy Niemieckiej (do 1922)[3] i w latach niemieckiej okupacji Polski (1939–1945)[4] plac nosił nazwę Blücherplatz[5][6].

Pomnik

Na placu znajduje się pomnik Stanisława Moniuszki, wpisany do Ewidencji Miejsc Pamięci Województwa Śląskiego. Autorem przedwojennego pomnika, odsłoniętego 8 czerwca 1930, był rzeźbiarz Wincenty Chorembalski[7]. Pomnik powstał z inicjatywy kompozytora i dyrygenta Stefana Mariana Stoińskiego – prezesa Związku Śląskich Kół Śpiewaczych[8]. Po wojnie, w 1959, pomnik odbudowano[9].

Obiekty zabytkowe

Przy placu K. Miarki znajdują się historyczne kamienice[9]:

Opis

Tuż za pomnikiem, od strony zachodniej, zlokalizowane jest jedno z targowisk miejskich - niewielki bazar, oferujący głównie warzywa, owoce, nabiał i kwiaty. Na placu K. Miarki istnieje pętla tramwajowa linii nr 1 i 11 oraz przystanek tramwajowy[11]. Od strony ulicy Wita Stwosza znajduje się siedziba spółki Miastoprojekt-Katowice. W podziemiach siedziby firmy znajduje się kryty basen.

Plac K. Miarki jest swego rodzaju atrakcją dendrologiczną. Rosną tutaj: kasztanowiec żółty (Aesculus flava), iglicznia trójcierniowa (Gleditsia triacanthos Inermis), robinie akacjowe (Robinia pseudoacacia), wiśnie piłkowane (Prunus serrulata), wierzba płacząca (Salix alba Tristis), klony, lipy, grab. Spośród krzewów występują: bzy lilaki (Syringa vulgaris), karagany syberyjskie (Caragana arborescens), wiciokrzewy tatarskie (Lonicera tatarica), jaśminowce (Philadelphus), parczeliny trójlistkowe (Ptelea trifoliata), śnieguliczki (Symphoricarpos albus) oraz tawuły van Houtte’a (Spiraea Vanhouttei).

Plac pełni funkcje rekreacyjne. Po roku 2000 wybudowano fontannę Karlik, która składa się z trzech elementów: fontanny centralnej obudowanej płytami granitowymi w kolorze jasnoszarym oraz dwóch, umieszczonych symetrycznie fontann bocznych; ogółem ma dwadzieścia dziewięć dysz (tryskaczy)[12]. Nazwę wymyślił 12-letni Sebastian Koenig[13].

Zobacz też

Przypisy

  1. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 51. ISBN 978-83-7729-021-7.
  2. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 42. ISBN 978-83-7729-021-7.
  3. J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
  4. Plan Katowic z 1942 roku. grytzka-genealogie.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. www.grytzka-genealogie.de [dostęp 2011-07-18]
  5. Alle Straßen bzw. Straßennamen von Kattowitz Deutsch – Polnisch. www.grytzka-genealogie.de. [dostęp 2011-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-19)]. (niem.).
  6. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 384. ISBN 83-85831-35-5.
  7. Odsłonięcie pomnika Moniuszki w Katowicach, Gość Niedzielny z 15 czerwca 1930, s. 12.
  8. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 39. ISBN 978-83-7729-021-7.
  9. a b Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
  10. WYKAZ OBIEKTÓW I ZESPOŁÓW WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ZLOKALIZOWANYCH NA OBSZARZE CENTRUM W KATOWICACH, Załącznik 1 do Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Katowice na lata 2007-2013, bip.katowice.eu, Katowice, czerwiec 2012 [dostęp 2022-08-14] (pol.).
  11. Rozkład jazdy linii tramwajowej nr 19. www.rozklady.kzkgop.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).
  12. Place i skwery. katowice.eu. [dostęp 2016-11-13].
  13. Katowickie fontanny mają imiona. www.portal.katowice.pl. [dostęp 2011-07-18]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Katowice location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Katowice. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.30 N
  • S: 50.125 N
  • W: 18.885 E
  • E: 19.125 E
Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
POL Katowice Plac Miarki X Jagiellońska.jpg
Autor: Kris D from Metropolia Silesia, Upper Silesia ( Oberschlesien ), Licencja: CC BY-SA 2.0
Katowice Plac Miarki X Jagiellońska
Plac Miarki Katowice.jpg
Stara pocztówka przedstawiająca Plac Miarki w Katowicach
PlacKarolaMiarki-PierzejaZachodnia-POL, Katowice.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Plac Karola Miarki w Katowicach. Widok pierzei zachodniej i skwer na środku placu.
PlacKarolaMiarki-PierzejaPółnocna-POL, Katowice.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Plac Karola Miarki w Katowicach. Widok pierzei północnej placu, od ulicy Kochanowskiego na zachód.
Katowice - Moniuszko.JPG
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pomnik Stanisława Moniuszki na Pl. Miarki w Katowicach.