Plac Mariana Rapackiego w Toruniu

plac Mariana Rapackiego
Stare Miasto
Ilustracja
Widok na Plac od strony południowej
Państwo Polska
MiejscowośćToruń
Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „plac Mariana Rapackiego”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°00′33,9″N 18°36′02,8″E/53,009419 18,600767

Plac Mariana Rapackiego – plac położony w centrum Torunia.

Charakterystyka

Plac Rapackiego znajduje się na zachodnich obrzeżach Zespołu Staromiejskiego, u wylotu ul. Różanej. Jego wschodnią granicę stanowią kamienice przy ulicy Fosa Staromiejska (w tym tzw. Łukiem Cezara), od północy przy placu stoi gmach dawnego Banku Rzeszy. Od południa Plac ograniczony jest przez ul. Kopernika z pozostałościami średniowiecznego barbakanu, zaś od zachodu przez Aleję Jana Pawła II, stanowiąca wjazd na most drogowy im. Józefa Piłsudskiego[1].

Historia

Plac powstał po rozebraniu zachodniego odcinka murów miejskich i zniwelowaniu fosy. W ciągu kolejnych lat zmieniał swoją formę. W 1901 roku na ulicę Kopernika wprowadzono tramwaje elektryczne, które przejeżdżały przez plac. W 1906 roku na jego północnym skraju powstał budynek Banku Rzeszy (obecnie Collegium Maximum UMK)[2]. W roku 1911 dokonano przebicia pod kamienicami we wschodniej pierzei placu, tworząc tym samym dogodne połączenie ze Starym Miastem[3]. Tak powstałym Łukiem Cezara w 1936 roku poprowadzono dwutorową linię tramwajową, którą zlikwidowano dopiero w roku 1970[4]. W latach 30. XX w. plac miał formę okrągłego skrzyżowania z zadrzewionym skwerkiem pośrodku[5].

W 1931 roku bezimienny dotąd teren nazwano Placem Bankowym[6]. Po II wojnie światowej nadano mu imię Mariana Rapackiego[7]. Na co dzień posługuje się jednak skróconą nazwą „Plac Rapackiego”, przez co część osób sądzi, że patronem placu jest Wincenty Rapacki, znany aktor i reżyser[8].

W budynku o numerze 4 (obok Łuku Cezara) od 1960 roku mieści się Archiwum Państwowe[9]. 13 lat później, w pięćsetną rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, na skwerku pośrodku placu postawiono ku jego czci pomnik Helios autorstwa Józefa Kopczyńskiego, symbolizujący Układ Słoneczny[10].

Współcześnie plac jest przeznaczony wyłącznie dla ruchu pieszego. Jego część zajmuje chodnik z kwietnikami, zaś pozostała porośnięta jest różnego rodzaju roślinnością. We wschodniej części ulokowano fontannę.

Komunikacja

Z uwagi na jednolite nazewnictwo przystanków („Plac Rapackiego”) położonych po obu stronach Alei Jana Pawła II, jak również przy pobliskiej ulicy Chopina[11], część torunian z nazwą plac Rapackiego utożsamia skrzyżowanie dwóch wymienionych wcześniej ulic[12]. W związku z tym, do obiektów znajdujących się przy placu Rapackiego zaliczane bywają także: odsłonięty w 2000 roku pomnik Józefa Piłsudskiego[13], fontanna Cosmopolis, czy figura poświęcona planetoidzie (12999) Toruń (dwie ostatnie położone są na skwerze, który w 2012 roku otrzymał imię Lucjana Broniewicza[14]).

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Geoportal Miasta Torunia (pol.). Urząd Miasta Torunia. [dostęp 2013-01-07].
  2. Lidia Gerc. Collegium Maximum w banku. „Głos Uczelni”, 2003-03. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (pol.). 
  3. Toruński Serwis Turystyczny - Kamienice mieszczańskie. [dostęp 2013-01-07].
  4. Pamiątka bardziej trwała (pol.). W: Nowości [on-line]. 2012-07-27. [dostęp 2013-01-07].
  5. Budynek bankowy, obecnie UMK (pol.). oToruniu.met, 2006. [dostęp 2013-01-07].
  6. Nowomianowane ulice toruńskie (pol.). W: Słowo Pomorskie [on-line]. oToruniu.net, 1931-12-25. [dostęp 2013-01-07].
  7. Adam Piechowski: Marian RAPACKI - Muzeum Historii Spółdzielczości w Polsce. mhs.org.pl. [dostęp 2016-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-03-05)].
  8. Bogdan Lewandowski: Plac Rapackiego (pol.). W: Nowości [on-line]. 2008-05-31. [dostęp 2013-01-07].
  9. Historia Archiwum Państwowego w Toruniu (pol.). Archiwum Państwowe w Toruniu. [dostęp 2013-01-07].
  10. Arkadiusz Skonieczny: Pomniki w zespole staromiejskim i w obrębie plant (pol.). Toruński Serwis Turystyczny, 2004-11. [dostęp 2013-01-07].
  11. Schematyczny plan sieci komunikacji miejskiej w Toruniu (pol.). Urząd Miasta Torunia. [dostęp 2013-01-07].
  12. Marcin Behrendt: Skonsultują plany tunelu na pl. Rapackiego (pol.). W: Gazeta Wyborcza Toruń [on-line]. [dostęp 2013-01-07].Sprawdź autora:1.
  13. Obchody przed pomnikiem Piłsudskiego w Toruniu (pol.). TVP Bydgoszcz, 2010-11-11. [dostęp 2013-01-07].
  14. Fontanna Cosmopolis (pol.). Urząd Miasta Torunia. [dostęp 2013-01-07].

Media użyte na tej stronie

Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Pomnik Piłsudskiego w Toruniu.JPG
Pomnik Józefa Piłsudskiego w Toruniu
Plac Mariana Rapackiego w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plac Mariana Rapackiego w Toruniu
Skyway09 Moon on Plac Rapackiego in Toruń.JPG
Autor: Ananas96, Licencja: CC BY-SA 4.0
Model Księżyca na Placu Rapackiego Skyway 2009
Drzewostan na Placu Rapackiego w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Drzewostan na Placu Rapackiego w Toruniu
Fontanna on Plac Rapackiego in Toruń Skyway09.JPG
Autor: Ananas96, Licencja: CC BY-SA 4.0
Fontanna on Plac Rapackiego in Torun on Skyway 09
Toruń - Collegium Maximum 01.jpg
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Collegium Maximum Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika na Placu Rapackiego w Toruniu. Dawniej Bank Rzeszy, potem Narodowy Bank Polski.
Torun Rubinkowo ul. Dziewulskiego.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rubinkowo, widok na ul. Dziewulskiego z bloku przy ul. Łyskowskiego 13.