Plac Muzealny we Wrocławiu

plac Muzealny

Przedmieście Świdnickie
budynek szkoły
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Poprzednie nazwy	Museumsplatz
Położenie na mapie Wrocławia plac Muzealny
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de plac Muzealny
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego plac Muzealny
51°06′14,461″N 17°01′31,486″E/51,104017 17,025413

Plac Muzealny we Wrocławiu (Museumsplatz^[1][2]) – plac położony we Wrocławiu, na Przedmieściu Świdnickim, w obrębie Starego Miasta^[1][3]. Plac został wytyczony i działki rozparcelowane w XIX wieku, a następnie wybudowano tu w latach 1875-1880 siedzibę Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych, skąd zaczerpnięto nazwę dla placu^[1][2][4][5].

Historia

(c) Neo[EZN] / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0

Ul. Muzealna (widok w kierunku placu).

(c) Neo[EZN] / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0

Ul. Świebodzka (po lewej teren szkoły).

Ul. T. Kościuszki (widok w kierunku placu Muzealnego i dalej w tle placu Legonów).

Plac (lewy dolny róg przy ramieniu żurawia).

W miejscu dzisiejszego placu znajdowała się ujeżdżalnia i magazyny pułku kirasjerów^[1]. Po wschodniej stronie od 1857 roku^[6] (1855 r.^[7]) istniała między innymi Willa Eichborna^[a][1][6][7]. W 1866 roku obszar ten został zakupiony przez magistrat. W 1873 roku wytyczono plac oraz przyległe ulice, a pozyskane tereny rozparcelowano. Sam plac został ukształtowany na planie kwadratu^[1].

W latach 1875-1880, zgodnie z pierwotnymi założeniami, wybudowano tu siedzibę Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych^[1] (Museum der Bildende Kunste^[2], Schlesisches Museum der Bildenen Kuenste^[5]). Budynek został zaprojektowany przez Otto Ratheya^[1][4][5], którego koncepcja wybrana została w konkursie. Miał on formę gmachu o charakterze monumentalnym, ukształtowanym w oparciu o formy zaczerpnięte ze stylu klasycystycznego. W 1901 roku przed gmachem odsłonięto pomnik cesarza Fryderyka III^[1].

Zabudowę wokół placu stanowiły kamienice budowane również w latach 1875-1880. Projektantami tej zabudowy byli między innymi architekci: Friedrich Barchewitz^[1][8], Karl Schmidt^[1][9], M. Schlesingern^[1]. W pobliżu powstał również gmach Urzędu Telegraficznego zlokalizowany w południowej pierzei zabudowy wokół placu, którego projektantem był J. Promitz^{[b][1][10][11]}. W latach 1908-1912 po stronie wschodniej placu wybudowano także budynek zaprojektowany przez Richarda Mohra, który przeznaczony został na siedzibę loży masońskiej "Hermann zur Bestündigkeit"^[1][5]. Tu powstały także kamienice czynszowe, również projektu Richarda Mohra, w miejscu rozebranej w 1907 roku Willi Eichborna^[a][1][7].

Podczas działań wojennych, kiedy to Wrocław został ogłoszony twierdzą i był oblegany w 1945 r. przez Armię Czerwoną, zabudowa w rejonie placu uległa zniszczeniu. Z ocalałych i zachowanych do dziś budynków pozostały jedynie kamienice w pierzei wschodniej wraz z budynkiem dawnej loży masońskiej, który został przeznaczony do użytkowania dla potrzeb klubu policyjnego^[c][1][5]. Około 1960 roku rozebrano pozostałości budynku samego muzeum^[1][4][5], a w jego miejscu wybudowano budynek szkolny^{[d][1][5][12]}. Szkoła podstawowa funkcjonuje tu od 1969 r.^[13]. Tereny zaś wokół placu zostały zabudowane osiedlem o funkcjach mieszkalnych i usługowych, zaprojektowanym pod koniec lat 50. XX wieku, a zrealizowanym na przełomie lat 50. i 60. XX wieku^[5][10].

Ulice

Do placu przypisane są następujące ulice^[3]:

• od ulicy Tadeusza Kościuszki do Placu Legionów o długości 116 m^{[3][6][10][14][15]}
• od ulicy Świebodzkiej o długości 226 m^[3][16]

mające status drogi gminnej^[3], oraz

• sięgacz o długości 85 m, mający status drogi wewnętrznej^[3].

Z placem łączą się ulice: Muzealna^[17], Tadeusza Kościuszki^[3][6][14], Świebodzka^[3][16] i plac Legionów^[10][15] (do lat 1965/1970 ulica Krótka^[10]).

Nazwy

Nazwa placu pochodzi od zlokalizowanego tu niegdyś muzeum: Museum der Bildende Kunste^[1][2] (Śląskie Muzeum Sztuk Pięknych^[1][4], Schlesisches Museum der Bildenen Kuenste^[5]). Po II wojnie światowej, mimo że budynek muzeum rozebrano i nie powstało w tym miejscu nowe muzeum, nazwę placu zachowano^[1][4][5].

Nazwy placu:

• Museumsplatz^[1][2]
• Plac Muzealny^[1][2].

Zobacz też

• Historia Wrocławia
• Architektura Wrocławia

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• JanJ. Harasimowicz JanJ. (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9  (pol.).
• Wratislavia.net, Niemiecko-polski słownik nazw ulic, www.wratislavia.net, 2012 [dostęp 2014-12-11]  (pol.).
• Wroclawzwyboru, Plac Muzealny bez muzeum, wroclawzwyboru.blox.pl (Wrocław z wyboru), 18 lutego 2010 [dostęp 2014-12-12]  (pol.).
• ZDiUM, Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice”, Ewa Mazur, Wrocław: Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, 27 sierpnia 2014 [dostęp 2014-12-11] [zarchiwizowane z adresu 2014-10-31] .
• ZSP13, Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 13, zsp13.wroclaw.pl, 2014 [dostęp 2014-12-12]  (pol.).

Linki zewnętrzne

• Plac Muzealny, fotopolska.eu [dostęp 2014-12-11]  (pol.).
• Plac Muzealny, dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2014-12-11]  (pol.).
• Plac Muzealny, wikimapia.org [dostęp 2014-12-11]  (pol.).