Plac Muzealny we Wrocławiu

plac Muzealny
Przedmieście Świdnickie
Ilustracja
budynek szkoły
Państwo Polska
Województwo dolnośląskie
MiejscowośćWrocław
Poprzednie nazwyMuseumsplatz
Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „plac Muzealny”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „plac Muzealny”
51°06′14,461″N 17°01′31,486″E/51,104017 17,025413

Plac Muzealny we Wrocławiu (Museumsplatz[1][2]) – plac położony we Wrocławiu, na Przedmieściu Świdnickim, w obrębie Starego Miasta[1][3]. Plac został wytyczony i działki rozparcelowane w XIX wieku, a następnie wybudowano tu w latach 1875-1880 siedzibę Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych, skąd zaczerpnięto nazwę dla placu[1][2][4][5].

Historia

Ul. Muzealna (widok w kierunku placu).
Ul. Świebodzka (po lewej teren szkoły).
Ul. T. Kościuszki (widok w kierunku placu Muzealnego i dalej w tle placu Legonów).
Plac (lewy dolny róg przy ramieniu żurawia).

W miejscu dzisiejszego placu znajdowała się ujeżdżalnia i magazyny pułku kirasjerów[1]. Po wschodniej stronie od 1857 roku[6] (1855 r.[7]) istniała między innymi Willa Eichborna[a][1][6][7]. W 1866 roku obszar ten został zakupiony przez magistrat. W 1873 roku wytyczono plac oraz przyległe ulice, a pozyskane tereny rozparcelowano. Sam plac został ukształtowany na planie kwadratu[1].

W latach 1875-1880, zgodnie z pierwotnymi założeniami, wybudowano tu siedzibę Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych[1] (Museum der Bildende Kunste[2], Schlesisches Museum der Bildenen Kuenste[5]). Budynek został zaprojektowany przez Otto Ratheya[1][4][5], którego koncepcja wybrana została w konkursie. Miał on formę gmachu o charakterze monumentalnym, ukształtowanym w oparciu o formy zaczerpnięte ze stylu klasycystycznego. W 1901 roku przed gmachem odsłonięto pomnik cesarza Fryderyka III[1].

Zabudowę wokół placu stanowiły kamienice budowane również w latach 1875-1880. Projektantami tej zabudowy byli między innymi architekci: Friedrich Barchewitz[1][8], Karl Schmidt[1][9], M. Schlesingern[1]. W pobliżu powstał również gmach Urzędu Telegraficznego zlokalizowany w południowej pierzei zabudowy wokół placu, którego projektantem był J. Promitz[b][1][10][11]. W latach 1908-1912 po stronie wschodniej placu wybudowano także budynek zaprojektowany przez Richarda Mohra, który przeznaczony został na siedzibę loży masońskiej "Hermann zur Bestündigkeit"[1][5]. Tu powstały także kamienice czynszowe, również projektu Richarda Mohra, w miejscu rozebranej w 1907 roku Willi Eichborna[a][1][7].

Podczas działań wojennych, kiedy to Wrocław został ogłoszony twierdzą i był oblegany w 1945 r. przez Armię Czerwoną, zabudowa w rejonie placu uległa zniszczeniu. Z ocalałych i zachowanych do dziś budynków pozostały jedynie kamienice w pierzei wschodniej wraz z budynkiem dawnej loży masońskiej, który został przeznaczony do użytkowania dla potrzeb klubu policyjnego[c][1][5]. Około 1960 roku rozebrano pozostałości budynku samego muzeum[1][4][5], a w jego miejscu wybudowano budynek szkolny[d][1][5][12]. Szkoła podstawowa funkcjonuje tu od 1969 r.[13]. Tereny zaś wokół placu zostały zabudowane osiedlem o funkcjach mieszkalnych i usługowych, zaprojektowanym pod koniec lat 50. XX wieku, a zrealizowanym na przełomie lat 50. i 60. XX wieku[5][10].

Ulice

Do placu przypisane są następujące ulice[3]:

  • od ulicy Tadeusza Kościuszki do Placu Legionów o długości 116 m[3][6][10][14][15]
  • od ulicy Świebodzkiej o długości 226 m[3][16]

mające status drogi gminnej[3], oraz

Z placem łączą się ulice: Muzealna[17], Tadeusza Kościuszki[3][6][14], Świebodzka[3][16] i plac Legionów[10][15] (do lat 1965/1970 ulica Krótka[10]).

Nazwy

Nazwa placu pochodzi od zlokalizowanego tu niegdyś muzeum: Museum der Bildende Kunste[1][2] (Śląskie Muzeum Sztuk Pięknych[1][4], Schlesisches Museum der Bildenen Kuenste[5]). Po II wojnie światowej, mimo że budynek muzeum rozebrano i nie powstało w tym miejscu nowe muzeum, nazwę placu zachowano[1][4][5].

Nazwy placu:

Zobacz też

Uwagi

  1. a b Willa Eichborna zlokalizowana była w miejscu dzisiejszych budynków o adresach: Ulica Tadeusza Kościuszki 2-4.
  2. Główny Urząd Telegraficzny położony był przy ówczesnej ulicy Telegraphenstrasse, przemianowanej później na ulicę Krótką, która następnie, bo w latach 1965/1970, została włączona do Placu Legionów (wówczas Plac PKWN).
  3. Obecnie (2014 r.) Klub Policji "Śnieżka": Plac Muzealny 16.
  4. Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 16, obejmujący Szkołę Podstawową nr 67 i Przedszkole nr 30 (2014 r.): Plac Muzealny 20.

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w Harasimowicz 2006 ↓, s. 566 (Muzealny, plac).
  2. a b c d e f Wratislavia.net 2012 ↓, s. 104 (Museumplatz).
  3. a b c d e f g h ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 2440-2442.
  4. a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 881 (Śląskie Muzeum Sztuk Pięknych).
  5. a b c d e f g h i j Wroclawzwyboru 2010 ↓.
  6. a b c d Harasimowicz 2006 ↓, s. 433-434 (Kościuszki Tadeusza, ulica).
  7. a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 957 (Willa Eichborna).
  8. Harasimowicz 2006 ↓, s. 57 (Barchewitz Friedrich).
  9. Harasimowicz 2006 ↓, s. 790 (Schmidt Karl).
  10. a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 475 (Legionów, plac).
  11. Wratislavia.net 2012 ↓, s. 152 (Telegraphenstr.).
  12. ZSP13 2014 ↓.
  13. ZSP13 2014 ↓, s. SP67.
  14. a b ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 1683.
  15. a b ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 1975.
  16. a b ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 4153.
  17. ZDiUM 2014 ↓, s. poz. 2438.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Plac Muzealny, fotopolska.eu [dostęp 2014-12-11] (pol.).
  • Plac Muzealny, dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2014-12-11] (pol.).
  • Plac Muzealny, wikimapia.org [dostęp 2014-12-11] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
SP-67plMuzealnyWroclaw.jpg
typical primary school in Wrocław, Poland built in 60's
Wrocław, Trójkąt torów - fotopolska.eu (115394).jpg
(c) Neo[EZN] / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Trójkąt na ulicy Muzealnej - już żaden tramwaj tu nie wjedzie...
Ul.Kosciuszki.na.zachod.jpg
ulica Kościuszki, widok z placu Kościuszki na zachód
Wrocław - fotopolska.eu (228658).jpg
(c) Neo[EZN] / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Ulica Świebodzka widziana od ulicy Muzealnej.