Plac Nowy w Krakowie
| Stare Miasto | |
_square%2c_Kazimierz%2c_Krakow%2c_Poland.jpg) Widok z ul. Warszauera | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
 50°03′06,0″N 19°56′41,7″E/50,051670 19,944930 | |
Plac Nowy, popularnie zwany Żydowskim – plac na krakowskim Kazimierzu. Odchodzą od niego ulice Nowa, Rabina Meiselsa i Warszauera, wschodnią część zamyka ulica Estery.
Historia
Do XIX wieku na terenie placu Nowego znajdował się tzw. Libuszhof, zespół uliczek i zabudowań. Obecny kształt ustalono w projektach regulacyjnych z 1808 i 1844. Przy północnej stronie placu, wytyczonej wzdłuż murów obronnych Kazimierza, znajdują się domy należące niegdyś do szpitala żydowskiego przy synagodze Kupa.
Okrąglak
Na środku placu znajduje się tzw. okrąglak zwany przez okolicznych mieszkańców rondlem[1]. Jest to pawilon handlowy wybudowany w 1900 składający się z dwu obiektów: wewnętrznej hali i okalającego ją pierścienia z punktami handlowymi zbudowanym na planie dwunastokąta. Budynki te są oddzielone niezadaszonym korytarzem stanowiącym wejście do sklepików. Do obiektu prowadzą dwa ustawione symetrycznie wejścia od strony zachodniej i wschodniej. W 1927 został wydzierżawiony Gminie Żydowskiej, powstała tam rytualna rzeźnia drobiu[2]. Po wojnie Okrąglak pełnił ponownie funkcję hali targowej, choć przez szereg lat większość sklepików była jedynie magazynami dla handlowców sprzedających swoje towary na straganach. Obecnie w jego murach mieszczą się sklepiki spożywcze, masarnie, obiekty gastronomiczne (w tym punkty sprzedaży zapiekanek). Na dachu okresowo odbywają się koncerty muzyczne.
W 2008 obiekt został wpisany do rejestru zabytków[3].
Współczesność
Obecnie plac Nowy funkcjonuje w dni powszednie jako targ gdzie można kupić zarówno warzywa jak i antyki. Przy placu znajduje się wiele kawiarni i pubów. Plac Nowy to także miejsce różnych festiwali i imprez. Odbywają się tu m.in. imprezy w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej (koncert na dachu Okrąglaka), czy też Festiwal Zupy.
Galeria
Targ i kawiarnie na placu Nowym
Okrąglak
Kamenice wschodniej pierzei placu, wzdłuż ulicy Estery
Stoisko warzywnicze nocą
Pl. Nowy 7
Kamienica (proj. Jozue Oberleder, 1911)
Pl. Nowy 8
Kamienica (proj. Ferdynand Liebling, Jozue Oberleder, 1923)
Przypisy
- ↑ "Dzielnica Pierwsza" marzec-kwiecień 2008 str. 10
- ↑ Plac Nowy. Magiczny Kraków. [dostęp 2010-11-19]. (pol.).
- ↑ ire: Okrąglak z pl. Nowego w rejestrze zabytków. Gazeta.pl Kraków. [dostęp 2009-06-26]. (pol.).
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
- N: 50.15 N
- S: 49.95 N
- W: 19.76 E
- E: 20.26 E
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Crossroads with a major road ahead.
.jpg)
Plac Nowy na krakowskim Kazimierzu. Po prawej widoczne stoliki knajpki "Alchemia", zlokalizowanej na rogu ul. Estery i pl. Nowego.
Autor: Mateusz Giełczyński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plac Nowy na Kazimierzu w Krakowie nocą
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Plac Nowy w Krakowie, okrąglak, widok od południowego wschodu.
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plac Nowy, Kazimierz, Kraków
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Pierzeja wschodnia placu Nowego, wzdłuż ulicy Estery, Kraków, Kazimierz.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy placu Nowym 7 w Krakowie. Proj. Jozue Oberleder, 1911.
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy placu Nowym 8 w Krakowie. Proj. Ferdynand Liebling i Jozue Oberleder, 1923.