Plac Nowy w Krakowie

plac Nowy
Stare Miasto
Ilustracja
Widok z ul. Warszauera
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „plac Nowy”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „plac Nowy”
Ziemia50°03′06,0″N 19°56′41,7″E/50,051670 19,944930

Plac Nowy, popularnie zwany Żydowskim – plac na krakowskim Kazimierzu. Odchodzą od niego ulice Nowa, Rabina Meiselsa i Warszauera, wschodnią część zamyka ulica Estery.

Historia

Do XIX wieku na terenie placu Nowego znajdował się tzw. Libuszhof, zespół uliczek i zabudowań. Obecny kształt ustalono w projektach regulacyjnych z 1808 i 1844. Przy północnej stronie placu, wytyczonej wzdłuż murów obronnych Kazimierza, znajdują się domy należące niegdyś do szpitala żydowskiego przy synagodze Kupa.

Okrąglak

Na środku placu znajduje się tzw. okrąglak zwany przez okolicznych mieszkańców rondlem[1]. Jest to pawilon handlowy wybudowany w 1900 składający się z dwu obiektów: wewnętrznej hali i okalającego ją pierścienia z punktami handlowymi zbudowanym na planie dwunastokąta. Budynki te są oddzielone niezadaszonym korytarzem stanowiącym wejście do sklepików. Do obiektu prowadzą dwa ustawione symetrycznie wejścia od strony zachodniej i wschodniej. W 1927 został wydzierżawiony Gminie Żydowskiej, powstała tam rytualna rzeźnia drobiu[2]. Po wojnie Okrąglak pełnił ponownie funkcję hali targowej, choć przez szereg lat większość sklepików była jedynie magazynami dla handlowców sprzedających swoje towary na straganach. Obecnie w jego murach mieszczą się sklepiki spożywcze, masarnie, obiekty gastronomiczne (w tym punkty sprzedaży zapiekanek). Na dachu okresowo odbywają się koncerty muzyczne.

W 2008 obiekt został wpisany do rejestru zabytków[3].

Współczesność

Obecnie plac Nowy funkcjonuje w dni powszednie jako targ gdzie można kupić zarówno warzywa jak i antyki. Przy placu znajduje się wiele kawiarni i pubów. Plac Nowy to także miejsce różnych festiwali i imprez. Odbywają się tu m.in. imprezy w ramach Festiwalu Kultury Żydowskiej (koncert na dachu Okrąglaka), czy też Festiwal Zupy.

Galeria

Przypisy

  1. "Dzielnica Pierwsza" marzec-kwiecień 2008 str. 10
  2. Plac Nowy. Magiczny Kraków. [dostęp 2010-11-19]. (pol.).
  3. ire: Okrąglak z pl. Nowego w rejestrze zabytków. Gazeta.pl Kraków. [dostęp 2009-06-26]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Kraków location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokacyjna miasta Kraków. Punkty graniczne mapy:
  • N: 50.15 N
  • S: 49.95 N
  • W: 19.76 E
  • E: 20.26 E
Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Diamond road sign junction across major road.svg
Crossroads with a major road ahead.
Kraków - fotopolska.eu (253409).jpg
Plac Nowy na krakowskim Kazimierzu. Po prawej widoczne stoliki knajpki "Alchemia", zlokalizowanej na rogu ul. Estery i pl. Nowego.
Plac Żydowski nocą.jpg
Autor: Mateusz Giełczyński, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plac Nowy na Kazimierzu w Krakowie nocą
PlacNowy-Okrąglak-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Plac Nowy w Krakowie, okrąglak, widok od południowego wschodu.
Nowy (New) square, Kazimierz, Krakow, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plac Nowy, Kazimierz, Kraków
PlacNowy-UlicaEstery-PierzejaWschodnia-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Pierzeja wschodnia placu Nowego, wzdłuż ulicy Estery, Kraków, Kazimierz.
Kamienica-PlacNowy7-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy placu Nowym 7 w Krakowie. Proj. Jozue Oberleder, 1911.
Kamienica-PlacNowy8-POL, Kraków.jpg
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kamienica przy placu Nowym 8 w Krakowie. Proj. Ferdynand Liebling i Jozue Oberleder, 1923.