Plac Pracy w Jekaterynburgu

plac Pracy

Площадь Труда

Rejon leninowski
Widok na plac Pracy
Państwo	Rosja
Miejscowość	Jekaterynburg
Położenie na mapie Jekaterynburga plac Pracy
Położenie na mapie Rosji plac Pracy
Położenie na mapie obwodu swierdłowskiego plac Pracy
56°50′18,2″N 60°36′24,4″E/56,838378 60,606778

Plac Pracy w Jekaterynburgu (ros. Площадь Труда) – jeden z placów położonych w rosyjskim mieście Jekaterynburg.

Informacje ogólne

Plac Pracy w Jekaterynburgu położony jest w ścisłym centrum miasta, administracyjnie znajduje się on na terenie rejonu leninowskiego^[1]. W jego pobliżu znajdują się jedne z najważniejszych arterii miasta: ulica Maksima Gorkiego, ulica Aleksandra Puszkina i Prospekt Włodzimierza Lenina^[1]. Najbliższa stacja jekaterynburskiego metra to położona w odległości około 450 metrów od placu to Stacja Plac 1905 Roku.

Historia

Teren dzisiejszego placu Pracy jest jednym z najstarszych miejsc w Jekaterynburgu^[2][3]. Już na początku 1723 roku rozpoczęto wznosić na terenie obecnego placu drewnianą cerkiew dedykowaną świętej Katarzynie Aleksandryjskiej^[2][3]. Budynek został ukończony w 1726 roku, a w 1747 roku spłonął^[2][3]. W latach 1758-1768 na miejscu spalonej cerkwi wzniesiono sobór św. Katarzyny, który miał stać się jednym z najważniejszych symboli Jekaterynburga w okresie Imperium Rosyjskiego^[2][3][4]. Nazwa placu wokół soboru ulegała parokrotnie zmianie, jednak zawsze związana była z budynkiem świątyni stojącym w jego centrum. Był on znany jako plac Cerkiewny (Церковная), Soborowy (Соборная) i wreszcie Jekatieriński (Екатерининская)^[5][6]. Najważniejsze budynki wzniesione w XIX wieku przy placu to przede wszystkim Dom Sewastianowa (wzniesiony w latach 1863-1866) i budynek dawnej apteki autorstwa Michaiła Małachowa (1820 rok)^[6].

Obecny kształt zaczął uzyskiwać po 1917 roku. Po przewrocie bolszewickim i ugruntowaniu się władzy sowieckiej nastąpiły zmiany w otoczeniu i architekturze tego miejsca. Doszło też do ostatecznej zmiany nazwy placu. W latach 1925-1928 przy placu powstały m.in. budynek rady miejskiej i konstruktywistyczna siedziba poczty głównej^[6]. Wokół placu swe siedziby miały znaleźć biura i agencje związane z nowym porządkiem, stąd stojący po jego środku wielki sobór Jekatieriński nie mógł być zbyt długo tolerowany. W 1930 roku decyzją swierdłowskiej^[a] rady miejskiej świątynia została zamknięta, a następnie w dniach 5-8 kwietnia tego samego roku wysadzona w powietrze^[2][3]. Pozyskany z niej materiał budowlany miał posłużyć przy wznoszeniu innych obiektów związanych z socjalizmem^[2][3]. W latach trzydziestych XX wieku plac uzyskuje obecny wygląd, a swą siedzibę znajdują przy nim budynki regionalnych komitetów Wszechzwiązkowej Partii Komunistycznej (bolszewików)^[6] i Komsomołu^[1].

W 1962 roku na środku placu, pomiędzy terenami zielonymi i spacerowymi, wzniesiona została fontanna Kamienny Kwiat^[7]. Wykonano ją w stylu epoki, z różowego marmuru, z elementami metalowymi pomalowanymi na kolor tzw. jekaterynburskiego malachitu^[7]. Zmiany w wyglądzie i architekturze placu zaszły już po rozpadzie Związku Radzieckiego. 18 sierpnia 1991 roku umieszczono na nim drewniany krzyż, a stało się to w miejscu gdzie niegdyś znajdował się główny ołtarz soboru św. Katarzyny^[8][3]. Miał on przypominać mieszkańcom o historii tego terenu^[8]. W 1998 roku obchodzono 275 rocznicę założenia Jekaterynburga^[9]. Na miejscu krzyża powstała wtedy kaplica św. Katarzyny^[9]. 14 sierpnia 1999 roku w bliskiej odległości od placu odsłonięto pomnik Tatiszczewa i de Gennina^[10].

Plac Pracy obecnie

Widok na znajdującą się na placu fontannę i kaplicę św. Katarzyny.

Projekt odbudowy soboru św. Katarzyny

18 marca 2010 roku arcybiskup jekaterynburski Wincenty ogłosił, że w porozumieniu z władzami obwodu swierdłowskiego, rozważana jest odbudowa soboru św. Katarzyny^[11]. Pomysł ten poparł gubernator swierdłowski Aleksander Miszarin^[11]. Jednak w samym mieście, zarówno wśród jego mieszkańców jak i elit, idea ta wywołała wiele sporów i kontrowersji^[12][13][14]. Szybko zmobilizowali się przeciwnicy odbudowy soboru, którzy zaczęli domagać się zachowania placu Pracy w jego obecnej formie^[13]. Twierdzili, że jest to swego rodzaju oaza spokoju i zieleni w tej części miasta, a fontanna się tam znajdująca jest już jednym z symboli miasta, ważnym dla jego mieszkańców^[13]. Wskazywano także na problemy komunikacyjne i transportowe jakie mogą wyniknąć z zabudowania tego obszaru^[14].

10 kwietnia 2010 roku na jekaterynburskim placu Pracy odbyła się wielka manifestacja przeciwników odbudowy soboru Jekaterińskiego^[15]. Według szacunków organizatorów zgromadziła ona ponad 6 tysięcy uczestników^[15]. Zbiegła się ona z osiemdziesiątą rocznicą zniszczenia świątyni przez bolszewików^[16]. Niejako w odpowiedzi, 14 maja 2010 roku, przez teren placu przeszła procesja wiernych pod przewodnictwem arcybiskupa Wincentego, która zatrzymała się przy kaplicy św. Katarzyny^[17]. Wzięło w niej udział około 10 tysięcy wiernych^[17]. Kolejne miesiące sporu nie przyniosły rozwiązania problemu. Według doniesień lokalnych mediów z czerwca 2012 roku kwestia rekonstrukcji soboru nie będzie na razie podejmowana, zarówno przez władze kościelne jak i świeckie^[18].

Miejsce manifestacji

Plac Pracy stał się popularnym miejscem różnego rodzaju pikiet, manifestacji i protestów - organizowanych przez różne grupy społeczne i polityczne^{[19][20][21][22]}. 28 sierpnia 2012 roku administracja miejska nie wydała zgody na antyrządową demonstrację, w której wziąć mieli udział m.in. rosyjscy opozycjoniści, Siergiej Udalcow i Ilja Ponomariow^[23]. 12 września 2012 roku przedstawiciele władz obwodowych i miejskich zapowiedzieli, że trwają prace mające na celu zakazanie organizacji wszelkich manifestacji na placu Pracy^[24]. Krytycy tego pomysłu twierdzą, że działanie te mają być wstępem do zakazania protestów w centrum Jekaterynburga^[24]. Władze mają rzekomo na celu wypchnięcie potencjalnych manifestacji na tereny peryferyjne, gdzie siła protestów będzie znacznie mniejsza, a ich głos mniej słyszalny^[24]. Administracja miejska i obwodowa zaprzeczyły tym oskarżeniom^[24].

Ostatnia większa manifestacja na placu odbyła się 17 września 2012^[25]. Protestujący wznosili hasła antyrządowe i antyputinowskie, domagając się demokratyzacji kraju i uczciwych wyborów^[25]. W proteście wzięło udział pomiędzy 500 a 1000 ludzi^[25]. Zdaniem lokalnych mediów, w związku z doniesieniami o zamknięciu placu dla pikiet i manifestacji, mógł to być ostatni legalny protest zorganizowany na jekaterynburskim placu Pracy^[25].

Uwagi

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Plac Pracy na archiwalnych fotografiach (w języku rosyjskim)