Plan Jaruzelskiego

Gen. Wojciech Jaruzelski - I sekretarz Komitetu Centralnego PZPR w latach 1981-1989

Plan Jaruzelskiego – projekt dotyczący ograniczenia zimnowojennego wyścigu zbrojeń i budowy zaufania w stosunkach międzynarodowych. Czteroelementowy plan sformułowany przez gen. Wojciecha Jaruzelskiego powstał w 1987 roku.

Historia i założenia planu

Wojciech Jaruzelski przedstawił swój projekt 8 maja 1987 roku – w rocznicę kapitulacji III Rzeszy[1]. Szczegóły propozycji zostały sformułowane w Memorandum rządu PRL w sprawie zmniejszenia zbrojeń i zwiększania zaufania w Europie Środkowej z 17 lipca 1987 roku, a następnie w oświadczeniu rządowym z 15 czerwca 1988 roku[1].

Założenia planu Jaruzelskiego:

  • ograniczenie operacyjnej i taktycznej broni jądrowej[2];
  • ograniczenie najbardziej niebezpiecznej broni konwencjonalnej, w tym[3]:
    • broni o największej sile rażenia;
    • broni o największej precyzji rażenia;
    • broni służącej do operacji zaczepnych, w tym nagłych uderzeń;
  • zmiana doktryn militarnych na doktryny o charakterze obronnym[4];
  • poszukiwanie nowych środków bezpieczeństwa i budowy zaufania[5].

Projekt przewidywał powołanie systemu inspekcji i kontroli przestrzegania postanowień ewentualnego reżimu[5]. Wskazywano m.in. na udzielanie informacji, notyfikacji i obserwacji[5]. Zakładano również udzielenie gwarancji przez mocarstwa nuklearne dla państw Europy Środkowej zaangażowanych w rozbrojenie[5]. Plan nie był zatem typową propozycją rozbrojeniową, ale raczej zbiorem celów do zrealizowania[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 219. ISBN 978-83-7611-501-6.
  2. ↑ Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 220-221. ISBN 978-83-7611-501-6.
  3. ↑ Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 221. ISBN 978-83-7611-501-6.
  4. ↑ Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 222. ISBN 978-83-7611-501-6.
  5. ↑ a b c d Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 223. ISBN 978-83-7611-501-6.
  6. ↑ Ryszard Zięba, Justyna Zając: Polska w stosunkach międzynarodowych 1945-1989. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2009, s. 224. ISBN 978-83-7611-501-6.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Wojciech Jaruzelski.jpg
Photograph of Wojciech Jaruzelski taken in 1968, around the time he became the Defence Minister of Poland.