Planty (Białystok)

Park Planty
Obiekt zabytkowy nr rej. A-137[1] z 18.12.1986
Ilustracja
Fontanna w parku Planty
Państwo

 Polska

Miejscowość

Białystok

Dzielnica

Centrum

Powierzchnia

14,94 ha

Data założenia

1908–10, 1930–38

Projektant

Walerian Kronenberg,
Stanisław Grall

Położenie na mapie Białegostoku
Mapa konturowa Białegostoku, w centrum znajduje się punkt z opisem „Park Planty”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Park Planty”
Ziemia53°07′37,29″N 23°10′00,50″E/53,127025 23,166806

Planty – park miejski w Białymstoku o powierzchni 14,94 ha, położony na osiedlu Centrum. Nazwa pochodzi od plantowania (wyrównywania dawnych fortyfikacji; wałów, fos, itp.)[2].

Położenie

Park jest założony na miejscu wyburzonych murów miejskich między ulicami: Mickiewicza (dawniej Puszkina), Świętojańską, Akademicką a placem Katyńskim. Łączy on ze sobą Park Konstytucji 3 Maja z Parkiem Poniatowskiego. Centralną część parku stanowi prostokątny plac, od którego krzyżowo rozchodzi się sieć dróg w formie alei parkowych.

Historia parku

Park (miejski) powstał w latach 1908–10, został zaprojektowany przez Waleriana Kronenberga w stylu naturalistycznym. Posiadał bogatą i zróżnicowaną szatę zieleni. W parku zbudowano jedną z dwóch zaprojektowanych fontann. Początkowo był ogrodzony parkanem drewnianym, a od 1910 parkanem metalowym (przetrwał do 1934 r.) z trzema ozdobnymi bramami według projektu inż. Kołuby[2].

W latach 1930–1938 pod patronatem ówczesnego wojewody Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego na terenach przyległych do pałacu, położonych w kompleksie Parku Branickich dokonano rozbudowy oraz gruntownej przebudowy parku miejskiego. Modernistyczna kompozycja parku Planty została zaprojektowana przez inż. Stanisława Gralla kierownika Plantacji Miejskich. Łączy w sobie elementy parku naturalnego i kształtowanego parku francuskiego z bogatymi elementami tzw. małej architektury. Centralną część parku stanowi promenada, szeroki komunikacyjny ciąg pieszy (bulwar Aleja Zakochanych) z urządzoną zielenią niską (rabaty, dywany kwiatowe) oraz z prostokątnym basenem z fontannami wyposażonymi w automatyczne urządzenia do iluminacji.

We wschodniej części parku od ul. Mickiewicza znajduje się różanka, prostokątny basen wodny, przy którym ustawiono przed 1938 r. rzeźbę Praczek dłuta Stanisława Horno-Popławskiego oraz staw wodny "Serce".

W PRL-u, począwszy od 1954 roku, park nosił nazwę Przyjaźni Polsko-Radzieckiej[3].

Fragment parku pomiędzy ulicami: Akademicką, Świętojańską, M. Skłodowskiej-Curie i placem Katyńskim został w 2014 roku nazwany skwerem Lecha i Marii Kaczyńskich - Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z Małżonką[4]. 1 marca 2018 r. został tam odsłonięty pomnik poświęcony Danucie Siedzikównie ps. "Inka"[5].

Na terenie parku znajdują się m.in.:

Galeria

  • Park Planty – fontanny

    Park Planty – fontanny

  • Park Planty – fontanny

    Park Planty – fontanny

  • Park Planty – fontanny

    Park Planty – fontanny

  • Dzieci na tle parku

    Dzieci na tle parku

  • Dywany kwiatowe w parku

    Dywany kwiatowe w parku

  • Rabaty kwiatowe w parku

    Rabaty kwiatowe w parku

  • Rzeźba Praczki (1938 r.)

    Rzeźba Praczki (1938 r.)

  • Rzeźba Psa Kawelina

    Rzeźba Psa Kawelina

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków województwa podlaskiego. [dostęp 2011-03-25].
  2. ↑ a b Planty w Białymstoku, parki.org.pl [dostęp 2020-11-19] (pol.).
  3. ↑ Uchwała nr IV/23 Miejskiej Rady Narodowej, BIP Urzędu Miejskiego w Białymstoku, 30 sierpnia 1954 [dostęp 2021-01-19].
  4. ↑ Uchwała nr LVIII/636/14 Rady Miejskiej Białegostoku z dnia 28 marca 2014 r., Poz. 1619 z 2014 r., Dziennik Urzędowy Województwa Podlaskiego, 16 kwietnia 2014.
  5. ↑ a b Pomnik Inki w Białymstoku, Białystok - Oficjalny Portal Miasta [dostęp 2021-01-19] (pol.).
Parki, rezerwaty i pomniki przyrody w Białymstoku
Parki
Rezerwaty przyrody
Pomniki przyrody
Place, skwery

Herb Białegostoku

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
150913 Fountain in Planty Park in Białystok - 04.jpg
Autor: Jolanta Dyr, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fontanna,, rabata kwiatowa w formie dywanu w białostockim Parku Planty przy Alei Zakochanych‎
Praczki Bialystok.jpg
Rzeźba "Praczki" Stanisława Horno-Popławskiego z roku 1938 w parku Planty w Białymstoku.
Fontanna Planty (2010).jpg
Autor: Gumisza, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fontanna w parku Planty w Białymstoku
Białystok - Fontanna w parku Planty (2010).JPG
Autor: Gumisza, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fontanna w parku Planty w Białymstoku widok od ul. A. Mickiewicza
Park Planty Białystok (2008).jpg
Autor: Gumisza, Licencja: CC BY-SA 3.0
Park Planty w Białymstoku (Aleja Zakochanych)
150913 Fountain in Planty Park in Białystok - 09.jpg
Autor: Jolanta Dyr, Licencja: CC BY-SA 3.0
Fontanna na plantach w Białymstoku
Białystok location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Białegostoku, Polska
Planty Białystok (2010).jpg
Autor: Gumisza, Licencja: CC BY-SA 3.0
Białystok. Fontanna w parku Planty
Sculpture of dog Kawelin in Białystok.jpg
Autor: Grzegorz Dąbrowski, Licencja: CC BY 4.0
Pies Kawelin, replika rzeźby w Białymstoku. Opis na tablicy informacyjnej: Pies Kawelin; Replika rzeźby Piotra Sawickiego seniora wykonana przez Małgorzatę Niedzielko; Dar Podlaskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych dla Mieszkańców Białegostoku; mecenas: "Contractus" spółka z.o.o; Białystok, 24 czerwca 2006 roku.
PlantyBialystok.jpg
Autor: Ktyzoo, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zdjęcie przedstawia grupkę dzieci na tle białostockich plantów