Pióronogowate

Pióronogowate
Platycnemididae
Jacobson & Bianchi, 1905
Ilustracja
Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

ważki

Podrząd

ważki równoskrzydłe

Nadrodzina

Coenagrionoidea

Rodzina

pióronogowate

Pióronogowate (Platycnemididae) – rodzina owadów z rzędu ważek[1].

Morfologia

Przedstawiciele rodziny nie mają kolców na osłonce liguli genitalnej, ich głowy często są rozszerzone bocznie, a golenie wyposażone w długie kolce[2].

Systematyka

W 1957 roku rodzina została przez Frasera podzielona na podrodziny Platycnemidinae i Calicnemiinae, na podstawie braku lub obecności rozszerzonych goleni[3]. W 2014 Dijkstra i współpracownicy zrewidowali na podstawie analiz molekularnych podział systematyczny pióronogowatych, włączając doń także Disparoneuridae. W nowym ujęciu rodzina ta dzieli się na 6 podrodzin[2]:

  • Allocnemidinae
  • Calicnemiinae
  • Disparoneurinae
  • Idiocnemidinae
  • Onychargiinae
  • Platycnemidinae

W sumie należy tu ponad 400 gatunków[2], sklasyfikowanych w rodzajach[4]:

  • Allocnemis
  • Arabicnemis – jedynym przedstawicielem jest Arabicnemis caerulea
  • Arabineura – jedynym przedstawicielem jest Arabineura khalidi
  • Archboldargia
  • Arrhenocnemis
  • Asthenocnemis
  • Caconeura
  • Calicnemia
  • Coeliccia
  • Copera
  • Cyanocnemis – jedynym przedstawicielem jest Cyanocnemis aureofrons
  • Disparoneura
  • Elattoneura
  • Esme
  • Hylaeargia
  • Idiocnemis
  • Igneocnemis
  • Indocnemis
  • Lieftinckia
  • Lochmaeocnemis – jedynym przedstawicielem jest Lochmaeocnemis malacodora
  • Macrocnemis – jedynym przedstawicielem jest Macrocnemis gracilis
  • Matticnemis – jedynym przedstawicielem jest Matticnemis doi
  • Melanoneura – jedynym przedstawicielem jest Melanoneura bilineata
  • Mesocnemis
  • Metacnemis – jedynym przedstawicielem jest Metacnemis valida
  • Nososticta
  • Onychargia
  • Palaiargia
  • Papuargia
  • Paracnemis
  • Paramecocnemis
  • Phylloneura – jedynym przedstawicielem jest Phylloneura westermanni
  • Platycnemis
  • Prodasineura
  • Proplatycnemis
  • Pseudocopera
  • Rhyacocnemis
  • Risiocnemis
  • Salomocnemis – jedynym przedstawicielem jest Salomocnemis gerdae
  • Spesbona – jedynym przedstawicielem jest Spesbona angusta
  • Stenocnemis – jedynym przedstawicielem jest Stenocnemis pachystigma
  • Torrenticnemis – jedynym przedstawicielem jest Torrenticnemis filicornis

Występowanie

Występują w tropikalnej i subtropikalnej strefie Afryki, Indo-Pacyfiku, w południowo-wschodniej Azji oraz w Europie. W odonatofaunie Polski reprezentowana jest przez jeden gatunek[5]:

  • pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes)

Zobacz też

Przypisy

  1. Ważki (Odonata) Polski: Systematyka. Strona internetowa Sekcji Odonatologicznej PTE. [dostęp 2010-07-31].
  2. a b c Klaas-Douwe B. Dijkstra, Vincent J. Kalkman, Rory A. Dow, Frank R. Stokvis, Jan Van Tol. Redefining the damselfly families: a comprehensive molecular phylogeny of Zygoptera (Odonata). „Systematic entomology”. 39 (1), s. 68–96, 2014. John Wiley & Sons Ltd, The Royal Entomological Society. DOI: 10.1111/syen.12035. 
  3. Dirk Gassmann. The Phylogeny of Southeast Asian and Indo-Pacific Calicnemiinae (Odonata, Platycnemididae). „Bonner Zoologische Beiträge”. 53, s. 37–80, 2005 (ang.). 
  4. D. Paulson, M. Schorr & C. Deliry: World Odonata List (ang.). 2022-02-17. [dostęp 2022-02-20].
  5. Jacek Wendzonka. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski (pdf). „Odonatrix – Biuletyn Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego”. 1 (Suplement), czerwiec 2005. ISSN 1733-8239. 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
XN Platycnemis pennipes fem 03.jpg
Autor: Guido Gerding, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Name: Platycnemis pennipes, female. Family: Platycnemididae. Location. Münster, NRW, Germany