Plauen
![]() Plauen – Śródmieście | |||
| |||
Państwo | ![]() | ||
---|---|---|---|
Kraj związkowy | ![]() | ||
Powiat | Vogtlandkreis | ||
Powierzchnia | 102,11 km² | ||
Wysokość | 412 m n.p.m. | ||
Populacja (2009) • liczba ludności • gęstość | 66 000[1] 646,36 os./km² | ||
Nr kierunkowy | 03741 | ||
Kod pocztowy | 08523, 08525, 08527, 08529, 08541, 08547 | ||
Tablice rejestracyjne | V, AE, OVL, PL, RC | ||
![]() | |||
Strona internetowa | |||
Portal ![]() |
Plauen (czes. Plavno, grnłuż. Pławno) – miasto powiatowe we wschodniej części Niemiec, w kraju związkowym Saksonia, siedziba powiatu Vogtland, u podnóża Rudaw, nad Białą Elsterą. Liczy ok. 66 tys. mieszkańców.
Do 31 lipca 2008 Plauen było miastem na prawach powiatu, do 29 lutego 2012 należało do okręgu administracyjnego Chemnitz.
Historia
Miejscowość po raz pierwszy wzmiankowana w 1122 pod słowiańską nazwą Plawe[2]. Stanowiła część Vogtlandu, znajdującego się w późnym średniowieczu pod zwierzchnictwem Czech jako lenno. W XIII w. powstał w Plauen zamek lokalnych wójtów, a miejscowość otrzymała prawa miejskie. W czasie wojen husyckich w 1430 miasto oblegali husyci pod wodzą Prokopa Wielkiego. W 1466 miasto zostało włączone do Saksonii. W latach 1657–1718 przynależało do księstwa Saksonii-Zeitz (z przerwą na okupację szwedzką w l. 1706–1707), po czym od 1718 do 1763 znajdowało się we władaniu królów Polski Augusta II i Augusta III jako część Elektoratu Saksonii.
Na przełomie XIX i XX wieku Plauen było czwartym miastem pod względem ludności w Królestwie Saksonii po Lipsku, Dreźnie i Chemnitz. W 1903 znacząco poszerzono granice miasta, przyłączając osady Kleinfriesen, Reusa, Sorga, Tauschwitz[2], po czym populacja miasta przekroczyła barierę 100 tysięcy.
W czasie II wojny światowej znajdowała się tu filia(niem.) niemieckiego obozu koncentracyjnego Flossenbürg. W końcowym okresie wojny 10 kwietnia 1945 miasto zostało zbombardowane przez aliantów. Zginęło około 900 osób. Od 16 kwietnia 1945 pod okupacją amerykańską, od 1 lipca w radzieckiej strefie okupacyjnej, w latach 1949–1990 część NRD.
W 1950 i 1999 ponownie znacząco rozszerzono granice miasta[2].
Do 31 lipca 2008 Plauen było miastem na prawach powiatu, następnego dnia wskutek reformy administracyjnej zostało wcielone do powiatu Vogtland.
Zabytki
- kościół św. Jana, poświęcony w 1122 roku, podarowany w 1224 roku zakonowi krzyżackiemu
- Nonnenturm (dosł. Wieża zakonnic) z ok. 1200 r.
- ruiny zamku wójtów(niem.), sięgającego XIII w.
- zamek w Jößnitz(niem.), sięgający XIII w.
- komturia, sięgająca XIII w.
- ratusz miejski wzmiankowany po raz pierwszy w 1382 r. z zegarem z 1548 r.
- słup dystansowy poczty polsko-saskiej z 1725 r. ozdobiony herbem Polski, monogramem polskiego króla Augusta II Mocnego i polską koroną królewską
- dom słodowy (Malzhaus) z 1727 r.
- Muzeum Vogtlandu(niem.) (Vogtlandmuseum) w kamienicy z l. 1787–1789
- kościół św. Pawła(niem.) z 1897 r. (neogotycki)
- Teatr Plauen-Zwickau(niem.) z l. 1897–1898
- kościół św. Marka(niem.) z pocz. XX w.
Demografia
Zmiany populacji miasta od 1458 do 2017 roku:
Najwyższą populację miasto osiągnęło przed I wojną światową – w 1912 liczyło 128 014 mieszkańców.
Gospodarka
W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny oraz włókienniczy[1].
Podział administracyjny
Miasto dzieli się na pięć okręgów i 38 dzielnic:
- Centrum: Altstadt (Stare Miasto), Bahnhofsvorstadt, Dobenau, Neustadt (Nowe Miasto), Obere Aue, Schloßberg
- Północ: Hammertorvorstadt, Haselbrunn, Preißelpöhl, Reißig, Reißiger Vorstadt, Reißigwald mit Lochhaus, Jößnitz, Steinsdorf, Kauschwitz, Zwoschwitz, Röttis
- Wschód: Alt Chrieschwitz, Chrieschwitz, Großfriesen, Kleinfriesen, Reusa mit Sorga, Reichenbacher Vorstadt, Tauschwitz
- Południe: Hofer Vorstadt, Meßbach, Oberlosa, Ostvorstadt, Reinsdorf, Stöckigt, Südvorstadt, Thiergarten, Unterlos
- Zachód: Bärenstein, Neundorfer Vorstadt, Siedlung Neundorf, Syratal, Neundorf, Straßberg
Transport
W mieście znajduje się stacja kolejowa Plauen (Vogtland) Oberer Bahnhof.
Sport
- VFC Plauen – klub piłkarski
Urodzeni w Plauen
- Carl Gottlob Anstadt – fabrykant, twórca pierwszego przemysłowego browaru w Łodzi
- André Ochodlo – polski aktor, reżyser teatralny, pieśniarz
- Heinrich von Plauen – Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego
Współpraca
Czechy: Aš
Węgry: Cegléd
Bawaria: Heilsbronn (kontakty utrzymuje dzielnica Jößnitz), Hof
Polska: Pabianice
Nadrenia Północna-Westfalia: Siegen
Austria: Steyr
Litwa: Szawle
Przypisy
- ↑ a b Plauen, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-05] .
- ↑ a b c Plauen (2) – HOV | ISGV e.V, hov.isgv.de [dostęp 2018-11-17] .
Bibliografia
- Praca zbiorowa, Piękno saksońskich miast, TMGS, Drezno
Media użyte na tej stronie
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany (Wp article: en:Germany)
Autor: Hanhil based on work by TUBS, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map Saxony, showing position of Saxony within Germany. Geographic limits of the map:
Kursächsische Postdistanzsäule Elsterbrücke Plauen - Nachbildung 1986/2011
Autor: Wolfgang Pehlemann Wiesbaden Germany, Licencja: CC BY-SA 3.0 de
Plauen St. Johanniskirche von Süden - Kirche St. Johannis - Foto 2009 Wolfgang Pehlemann Wiesbaden IMG_0758
Autor: Summer ... hier! (dyskusja) 13:53, 12 March 2018 (UTC), Licencja: CC0
Einwohnerentwicklung von Plauen
Autor: Tilman2007, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plauen, Postplatz, Nonnenturm
Autor: ernstol, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plauen Innenstadt Bahnhofstrasse, Juli 2014
Autor: N8eule78, Licencja: CC BY-SA 4.0
Schloss der Vögte in Plauen - Sechzehneckiger Turm und Mauer
Autor: Tilman2007, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plauen, Altes und Neues Rathaus
Autor: N8eule78, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plauen, Karte mit den Gemarkungen des Stadtkreises
Autor: N8eule78, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plauen, denkmalgeschütztes Haus am Schulberg (Schulberg 2) aus Richtung Syrastraße (Osten) gesehen. Komturei des Deutschen Ordens in unmittelbarer Nähe zur Johanniskirche, im Zweiten Weltkrieg zerstört, seit 2006 Restaurierung nach historischen Vorlagen.