Plaza Mayor
 (c) Tiia Monto, CC BY-SA 3.0 Plaza Mayor (2012) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie miasta Madrytu  | |
Położenie na mapie Hiszpanii  | |
Położenie na mapie wspólnoty autonomicznej Madrytu  (c) Miguillen, CC BY-SA 3.0 | |
| 40°24′55,64″N 3°42′26,57″W/40,415456 -3,707381 | |
Plaza Mayor – jeden z najbardziej znanych placów w Madrycie. Został zbudowany na planie prostokąta o bokach 129 × 94 m. Otaczają go trzypiętrowe budynki z 243[1] balkonami umieszczonymi od strony placu.
Historia
W średniowieczu był zwykłym targowiskiem usytuowanym poza murami miasta, nazywano je Plaza de Arrabal (dzielnica biedy, slumsy). W 1561 Filip II przeniósł do Madrytu stolicę i postanowił stworzyć na bazie istniejącego targowiska, miejsce reprezentacyjne przeznaczone dla spotkań publicznych i obchodzonych uroczystości. Zaangażował w tym celu architekta Eskurialu Juana de Herrerę oraz Francisca de Morę. Zarządzone przez niego zmiany były kontynuowane przez Filipa III (którego pomnik od XIX w. stoi na placu). Jedynym zachowanym elementem projektu de Herrery jest Casa de la Carnicería, która w momencie powstania była siedzibą gildii piekarzy.
W 1617 do przebudowy Plaza Mayor został zatrudniony architekt królewski Juan Gómez de Mora, pod którego kierunkiem ukończono adaptację placu w 1619. Został przyjęty kształt prostokąta o rozmiarach 120 × 90 m, otoczonego pięciokondygnacyjnymi budynkami. Mieszkało tam wówczas ok. 3 tysiące ludzi, co powodowało niespotykane zagęszczenie. Trzykrotnie spłonęły one w pożarach (1631, 1670 i 1790) i ostatecznie plac uzyskał dzisiejszą postać w roku 1790. Pracami przy odbudowie kierował Juan de Villanueva, który ujednolicił fasady i dodał łuki przy wejściach na plac. On też zadecydował o obniżeniu zabudowy z czterech do trzech pięter oraz zabudowania narożników, po jego śmierci prace kontynuowali jego uczniowie Antonio López Aguadoi i Kustodia Moreno. Z okolicznymi ulicami plac łączy dziewięć bram, z których najsłynniejszą jest Arco de Cuchilleros (Łuk Nożowników)[2].
Przeznaczeniem placu miało być organizowanie publicznych uroczystości i świąt, w związku z tym Plaza de Mayor był świadkiem wielu ważnych wydarzeń. Odbywały się tu koronacje królów, celebrowano uroczystości, ogłaszano ważne informacje. Wystawiano tu sztuki teatralne, odbywały się tu corridy, a nawet egzekucje skazańców. Pierwszą uroczystością była celebracja ku czci św. Izydora, patrona miasta, która odbyła się dwa lata po jego beatyfikacji, tj. w 1620[3]. 21 października 1621 na placu został ścięty Rodrigo Calderón, hrabia Oliva.
W 1848 na placu ustawiono pomnik konny Filipa III, jego autorami są Juan de Bolonia i Pietro Tacca, powstał w 1616 i wcześniej znajdował się w Casa de Campo. Był darem Wielkiego Księcia Florencji Kosmy Medyceusza, przenosiny na obecne miejsce były decyzją królowej Izabeli II[4]. W 1880 przeprowadzono remont Casa de la Panadería według projektu Joaquína Maríi de la Vega, kolejny w 1935 przeprowadził Fernando García Mercadal. Największa współczesna przebudowa placu miała miejsce po 1960, zlikwidowano linię tramwajową, odcięto płytę placu od ruchu ulicznego, pod nią wybudowano parking, odnowiono elewacje kamienic, a także zmieniono pokrycie dachów. W 1992 na elewacji Casa de la Panadería umieszczono kontrowersyjne freski Carlosa Franco przedstawiające postacie mitologiczne.
Do najważniejszych obiektów należą Casa de la Panadería i Casa de la Carnicería oraz pomnik Filipa III.
Obecnie plac jest atrakcją turystyczną, wszystkie budynki zostały odrestaurowane, w ich oficynach mieszczą się kawiarnie i restauracje. W każdą niedzielę na placu odbywa się targ kolekcjonerski, na którym można zdobyć stare hiszpańskie znaczki, monety, czasopisma, zdjęcia i widokówki[1].
Przypisy
- ↑ a b Annie Bennett, "Madryt" Przewodnik National Geographic, Warszawa: Wydawnictwo G+J RBA, National Geographic Society, 2006, s. 54-55, ISBN 978-83-7596-187-4.
- ↑ "Madryt", Gliwice: Wydawnictwo Helion, 2016, s. 70-71, ISBN 978-83-283-2192-2.
- ↑ Harvey Hotom, "Madryt" Miasta Świata, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2010, s. 82-85, ISBN 978-83-7513-640-1.
- ↑ Jolanta Dutkowska, Anna Jankowska, Zofia Siewak-Sojka, Ludomiła Sojka Filip Dutkowski, "Hiszpania" Praktyczny przewodnik, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2011, s. 71-72, ISBN 978-83-7513-907-5.
Media użyte na tej stronie
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Spain
Equirectangular projection, N/S stretching 130 %. Geographic limits of the map:
- N: 44.4° N
- S: 34.7° N
- W: 9.9° W
- E: 4.8° E
Autor: Pedro A. Gracia Fajardo, escudo de Manual de Imagen Institucional de la Administración General del Estado, Licencja: CC0
Flaga Hiszpanii
Crossroads with a major road ahead.
El lienzo representa la proclamación de Carlos III (1716-1788), como rey de España en la Plaza Mayor de Madrid.
The work represents an auto de fe celebrated in Madrid on June 30, 1680, during the reign of Charles II of Spain. The ritual was held in the Plaza Mayor and lasted a whole day. In the background we see the royal tribune and in it Charles II, his wife María Luisa and his mother. Distinguished people from the court are located on the balconies. On the left, rich carpet and on it the altar with the green cross, symbolizing the hope of forgiveness of the reconciled, and the banner of the Holy Office. Next door, the stands of public office, and the throne of the inquisitor general who is still next to the king's tribune after taking an oath. In the center of the painting we see two prisoners dressed as in the 15th century, with coroza and sambenitos with flames, the rapporteurs or readers of causes and sentences in the pulpits, and some Dominicans with the preacher in the central pulpit. On the right are the stands for relatives of the Inquisition and prisoners in person or statue (dead or fled), which bears an inscription with their crimes and a box with their bones. Prisoners could be penance (punished with various penalties and who by abjuring their mistakes became reconciled) or relaxed (condemned to death in a club, or at the stake if they were repeat offenders). In the foreground are the soldiers of faith and donkeys who will take those condemned to death on the outskirts of the city to be executed by secular justice. In this group of soldiers at the bottom center of the painting, we find a male figure who carries a large drum widely used in this type of ceremony.