Plejstenes

Plejstenes
Πλεισθένης
Rodzina
Ojciec

Pelops / Atreus / Tiestes

Matka

Hippodameja / Aerope

Żona

Aerope

Rodzeństwo

Atreus, Tiestes, Pitteus, Alkatoos, Nikippe, Astydameja, Trojzen

Dzieci

Atreus, Tiestes

Plejstenes (grc. Πλεισθένης) – królewicz w mitologii greckiej.

Plejstenes jest różnie umiejscawiany na drzewie genealogicznym Pelopidów. Jedna z wersji, ta najbardziej znana[1][2], widzi w nim syna Pelopsa, spłodzonego z królową Hippodameją, córką rządzącego Pisą Ojnomaosa, wraz z Atreusem, Tiestesem, Pitteusem i Alkatoosem[3]. Niekiedy też, pozostawiając mu ojca Pelopsa, podaje się inną od Hippodamei matkę[2]. Plejstenes w tej wersji pojął za żonę Aerope, córkę Katreusa[4].

Aerope powtórnie później wyszła za mąż za Atreusa, by urodzić Agamemnona i Menelaosa[4].

Inna wersja mówi z kolei że Plejstenes był synem Atreusa, spłodzonym z Kleolą, wnuczką Pelopsa[5], a córką Dias. Ich ślub odbyć się miałby po zamieszkaniu w trifylijskim Makistos[2]. W dalszym ciągu miałby być jednak mężem Aerope i to on miałby w takim układzie spłodzić Menelaosa i Agamemnona[1], zazwyczaj uznawanych za synów Atreusa. Inna jeszcze wersja mówi, że Aerope była dla Plejstenesa nie żoną, ale matką[2].

Plejstenes poniósł śmierć z ręki własnego ojca[1].

Skomplikowane relacje rodzinne Plejstenesa starali się rozwikłać greccy tragicy. W kompromisowej wersji uznano Menelaosa i Agamenona za synów Plejstenesa, który z kolei pochodzić miał od Atreusa, zawiłość tłumacząc młodą śmiercią Plejstenesa i wzięciem na wychowanie jego dzieci przez ojca zmarłego, ojcowskiego dziadka Menelaosa i Agamemnona. Wersja ta przypisuje również Plekstenesowi ojcostwo Anaksibii, również wziętej przez Atreusa[2].

Znowuż wersja Hyginusa uważa Plejstenesa za dziecko Tiestesa, brata młodszego Tantala. Atreus zabił dzieci swego brata, wedle Grimala, aby go pomścić[2], jednakże Atreus i Tiestes żywili do siebie wielką nienawiść, a Atreus dał Teistesowi jego synów do spożycia[6]. Grimal stwierdza, że jest to późniejsza wersja mitu i określa ją mianem "pomieszania wątków"[2].

Kolejna z wersji podaje, jakoby Plejstenes był synem Atreusa, ale wychowywany był przez Tiestesa, który to uważał go za swego syna. Ponieważ, jak już wspomniano, Tiestes ze swym brate Atreusem nienawidzili się, wysłał Tiestes rzekomego syna z zadaniem pomszczenia się na Atresie: Plejstenes miał pozbawić Atreusa życia. Stało się odwrotnie i to Atreus zabił swego syna. Ten dowiedział się w końcu, że jego ofiarą stał się jego własny syn. Grimal wiąże tę wersję mitu z jedną z tragedii[2].

Drzewo genealogiczne Plejstenesa[7][8][9][2][10][11]
Pluto
 
 
 
Zeus
 
 
 
Hera
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ares
 
Harpinna/Eurytoe/Sterope
 
 
 
 
 
 
Tantal
 
Dione/Euryanassa
 
 
Ojnomaos
 
Sterope/Eurytoe/Euarete
 
 
 
 
 
 
 
 
Pelops
 
 
 
 
 
Hippodameja
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
AtreusTiestesPitteusAlkatoosNikippeAstydamejaTrojzenPlejstenes

Przypisy

  1. ↑ a b c Schmidt 2006 ↓, s. 261.
  2. ↑ a b c d e f g h i Grimal 2008 ↓, s. 292.
  3. ↑ Schmidt 2006 ↓, s. 146.
  4. ↑ a b Schmidt 2006 ↓, s. 15.
  5. ↑ Schmidt 2006 ↓, s. 54.
  6. ↑ Parandowski 1979 ↓, s. 204.
  7. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 145.
  8. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 252.
  9. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 261.
  10. ↑ Grimal 2008 ↓, s. 333.
  11. ↑ Grimal 2008 ↓, s. Tablica 2.

Bibliografia

  • Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo we Wrocławiu, 2008. ISBN 978-83-04-04673-3.
  • Jan Parandowski: Mitologia. Warszawa: Czytelnik, 1979. ISBN 83-07-00233-8.
  • Joël Schmidt: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Katowice: Książnica, 2006, seria: Słowniki encyklopedyczne „Książnicy”. ISBN 978-83-7132-841-1.