Plener

John Singer Sargent, Artysta w Simplon, około 1909
Winslow Homer, Artyści malujący w White Mountains, 1868, Portland Museum of Art

Plener (fr. en plein air – na świeżym powietrzu) – twórczość na zewnątrz, w bezpośrednim kontakcie z naturą. Otwarta przestrzeń pod gołym niebem jako miejsce i temat pracy artysty[1].

Twórczość plenerowa stała się popularna w XIX wieku dzięki francuskim malarzom barbizończykom i impresjonistom. Przyczyniły się też do tego dwa wynalazki: przenośne, lekkie sztalugi plenerowe i farby w tubkach. Obrazu niekiedy dopełniał mniejszy lub większy biały parasol, dający równo rozproszone światło na płaszczyznę płótna. Propagatorami malarstwa plenerowego we Francji byli Camille Corot, Claude Monet, Camille Pissarro, Pierre-Auguste Renoir, Vincent van Gogh. Odświeżyli sztukę, uwolnili ją z historycznych rekwizytów, wprowadzili światło, blask i powietrze.

W Polsce w tym czasie malowali w plenerze Julian Fałat, Stanisław Masłowski[2], Józef Pankiewicz, Leon Wyczółkowski, Wojciech Weiss, Jan Stanisławski.

Dziś plener, podczas którego malarze (ale też na przykład rysownicy) tworzą w otwartej przestrzeni, choć ma to samo znaczenie, bywa również zorganizowanym wyjazdem grupy artystów[1], naukowców, teoretyków sztuki w odległe, niejednokrotnie egzotyczne miejsca, w których odizolowani od zgiełku cywilizacji, inspirowani przez naturę, tworzą swoje dzieła.

Przypisy

  1. ↑ a b plener, Słownik języka polskiego PWN [dostęp 2020-05-30] (pol.).
  2. ↑ Polski Słownik Biograficzny, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975 (wyd. Polska Akademia Nauk – Zakład Narodowy im. Ossolińskich), t. XX/1? s. 129 – hasło: „Stanisław Masłowski”

Bibliografia

  • Ian Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady , 2002, s. 519. ISBN 83-213-4157-8.

Media użyte na tej stronie

Artist in the Simplon John Singer Sargent.jpeg
"Artist in the Simplon," watercolor, by the American peintre John Singer Sargent. Courtesy of the Fogg Houat of Art.