Pleszakowate
| ||
| Phalacridae | ||
| Leach, 1815 | ||
 Olibrus bimaculatus | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | stawonogi | |
| Gromada | owady | |
| Rząd | chrząszcze | |
| Podrząd | chrząszcze wielożerne | |
| Infrarząd | Cucujiformia | |
| Nadrodzina | Cucujoidea | |
| Rodzina | Pleszakowate | |
Pleszakowate (Phalacridae) – rodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych, serii (infrarzędu) Cucujiformia i nadrodziny Cucujoidea. Liczy około 635 gatunków[1].
Taksonomia
Rodzina opisana została w 1815 roku przez Williama Elforda Leacha[2].
Opis
Owady dorosłe
Drobne chrząszcze o ciele okrągławym lub owalnym, z wierzchu silnie wypukłym, a pod spodem u prawie wszystkich gatunków płaskim. Głowa skierowana skośnie ku przodowi, z tyłu częściowo przykryta przedpleczem. Oczy duże, owalne i wycięte na przednim brzegu. Czułki 11-członowe, z ostatnimi trzema członami tworzącymi zwartą lub luźną buławkę. Głaszczki szczękowe trójczłonowe, a wargowe dwuczłonowe. Przedplecze trapezopidalne, o bokach zaokrąglonych i silnie się ku przodowi zwężających, a krawędzi tylnej równej lub węższej od nasady pokryw. Tarczka trójkątna, punktowana, dobrze widoczna. Pokrywy przykrywające w całości odwłok, dłuższe niż szerokie, owalne, silnie wypukłe. Wzdłuż krawędzi przyszwowych biegną 1 lub 2 rowki. U nasady gładki, niepunktowany rejon. Odnóża krótkie, silnie zgrubiałe, zaostrzone na krawędziach wewnętrznych. Stopy pięcioczłonowe, przy czym człon czwarty szczątkowy i zrośnięty z piątym. Odwłok złożony od góry z 7 tergitów, a od spodu z 5 sternitów. Ostatni tergit tworzy silniej zesklerotyzowane pygidium[3].
Larwy
Ciało kampeodealne, długości 3-4 mm, wydłużone, słabo zesklerotyzowane, jasno ubarwione z ciemniejszą głową. Głowa hypognatyczna. Przyoczka obecne w liczbie od 2 do 5. Czułki trójczłonowe. Segmenty tułowia dobrze wykształcone. Odnóża czteroczłonowe z pojedynczym pazurkiem na goleniostopie. Odwłok złożony z 9 segmentów, z których ostatni zwieńczony parą urogomf. Obecna jedna para przetchlinek na śródtułowiu i 7 par na odwłoku[3].
Biologia i ekologia
Chrząszcze roślinożerne. Żerują na porażonych grzybami trawach i turzycach oraz astrowatych. Zimują w wierzchniej warstwie gleby i pod odstającą korą. W środkowoeuropejskich warunkach nizinnych pojaw dorosłych następuje w końcu kwietnia lub maju[3].
Rozprzestrzenienie
Rodzina kosmopolityczna, znana ze wszystkich kontynentów, preferująca stery umiarkowane[3]. W Europie występuje 57 gatunków[4], z czego w Polsce 24[5].
Systematyka
Według pracy Boucharda i innych z 2011 roku rodzina ta podzielona była na 2 podrodziny[2]:
- Phaenocephalinae Matthews, 1899
- Phalacrinae Leach, 1815
M. Gimmel dokonał w 2013 roku rewizji tej rodziny, wprowadzając następujący podział na "grupy rodzajów" (ang. genus group)[1]:
- Phaenocephalus-group
- Phaenocephalus Wollaston, 1873
- Phalacrinus Blackburn, 1891
- Ranomafanacrinus Gimmel, 2013
- Stilbus-group
- Acylomus Sharp, 1888
- Nesiotus Guillebeau, 1896
- Stilbus Seidlitz, 1872
- Xanthocomus Guillebeau, 1893
- Pseudolibrus-group
- Litostilbus Guillebeau, 1894
- Megistopalpus Guillebeau, 1895
- Pseudolibrus Flach, 1889
- Phalacrus-group
- Phalacropsis Casey, 1890
- Phalacrus Paykull, 1800
- Olibroporus-group
- Austroporus Gimmel, 2013
- Olibroporus Casey, 1890
- Platyphalacrus Gimmel, 2013
- Pycinus Guillebeau, 1893
- Ochrolitus-group
- Ochrolitus Sharp, 1889
- Sveculus Gimmel, 2013
- Olibrus-group
- Olibrus Erichson, 1845
- Tolyphus Erichson, 1845
- Olibrosoma-group
- Antennogasmus Gimmel, 2013
- Malagasmus Gimmel, 2013
- Olibrosoma Tournier, 1889
- Litochropus-group
- Litochropus Casey, 1890
- Neolitochrus Gimmel, 2013
- Rodzaje incertae sedis
- Apallodes Reitter, 1873
- Augasmus Motschulsky, 1858
- Entomocnemus Guillebeau, 1894
- Eulitrus Sharp, 1889
- Grouvelleus Guillebeau, 1892
- Litochrus Erichson, 1845
- Malagophytus Gimmel, 2013
- Paracylomus Gimmel, 2013
Przypisy
- ↑ a b Matthew L. Gimmel. Genus-level revision of the family Phalacridae (Coleoptera: Cucujoidea). „Zootaxa”. 3506 (1), s. 1-147, 2013.
- ↑ a b Patrice Bouchard i inni, Family-group names in Coleoptera (Insecta), „ZooKeys”, 88, 2011, s. 1-972, DOI: 10.3897/zookeys.88.807.
- ↑ a b c d Zdzisław Cmoluch: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 58. Phalacridaeae. Toruń: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, Oficyna Wydawnicza Turpress, 1997, s. 3-10.
- ↑ Phalacridae na Fauna Europaea. [dostęp 2014-05-27].
- ↑ entomo.pl: Wykaz chrząszczy Polski On-Line: Phalacridae. 2005-2014. [dostęp 2014-05-27].
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Olibrus flavicornis from Commanster, Belgian High Ardennes .
Autor: Udo Schmidt, Licencja: CC BY-SA 2.0
Family: Phalacridae
Size: 2,6 mm (2,3 to 2,8 mm) Origin: Europe Ecology: development in the flower heads of Compositae Location: Helvetia, Graubuenden, Ilanz, Schluein, 650 m leg.det. U.Schmidt, 6.VII.2004
Photo: U.Schmidt, 2014(c) James Lindsey at Ecology of Commanster, CC BY-SA 3.0
Stilbus atomarius from Commanster, Belgian High Ardennes .
Autor:
|
This image is created by user Wim Rubers at waarneming.nl, a source of nature observations in the Netherlands. |
Phalacrus caricis. Location:The Netherlands - Gameren - Lieskampen en Achterbroek
Autor:
|
|
This image is created by user Dick Belgers at waarneming.nl, a source of nature observations in the Netherlands. |
Phalacrus fimetarius. Location: The Netherlands - Rhenen - Blauwe Kamer
Autor:
|
|
This image is created by user Dick Belgers at waarneming.nl, a source of nature observations in the Netherlands. |
Olibrus corticalis. Location: The Netherlands - Wageningen - Plasserwaard