Pleszczotka

Pleszczotka
Ilustracja
Morfologia (pleszczotka górska)
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

pleszczotka

Nazwa systematyczna
Biscutella L.
Sp. Pl. 652. 1 Mai 1753
Typ nomenklatoryczny

Biscutella didyma L.[3]

Pleszczotka (Biscutella L.) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje ponad 50 gatunków[4][5], występujących głównie w południowej Europie, poza tym w północnej Afryce i południowo-zachodniej Azji, sięgając na wschodzie po Iran[6]. W Polsce występuje tylko jeden gatunek – pleszczotka górska (Biscutella laevigata)[7]. Do rodzaju należą rośliny terenów skalistych, urwisk, występujące w większości w górach, liczne gatunki mają bardzo małe zasięgi[6]. Łacińska nazwa rodzaju pochodzi od charakterystycznego kształtu łuszczyny (łac. bis znaczy dwa, scutellum – tarczka).

Morfologia

Pokrój
Byliny, często półkrzewy drewniejące u nasady i tu krzaczasto rozgałęzione. Osiągają do 1 m wysokości[6].
Liście
Pojedyncze, ząbkowane do pierzasto wcinanych[6].
Kwiaty
Czterokrotne, żółte. Działki kielicha cztery, wewnętrzna para często workowato rozdęta. Płatki cztery, u nasady zwężone w paznokieć. Pręcików 6, czterosilnych; 4 wewnętrzne dłuższe od 2 zewnętrznych. Zalążnia górna z długą szyjką słupka zwieńczoną główkowatym znamieniem[6].
Owoce
Dwuczęściowe łuszczynki, każda z części półkolista, spłaszczona z pojedynczym nasionem[6].

Systematyka

Synonimy taksonomiczne[3]

Perspicillum Heister ex Fabricius, Teruncius E. J. Lunell, Thlaspidium Mill.

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), rzędu kapustowców (Brassicales), kladu różowych (rosids) w obrębie okrytonasiennych (Magnoliophyta)[2].

Pozycja w systemie Reveala (1993–1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa ukęślowe (Dilleniidae Takht. ex Reveal & Tahkt.), nadrząd Capparanae Reveal, rząd kaparowce (Capparales Hutch.), podrząd Capparineae Engl., rodzina kapustowate (Brassicaceae Burnett), plemię Biscutelleae Dumort., podplemię Biscutellinae Meiss, rodzaj pleszczotka (Biscutella L.)[8].

Biscutella didyma
Pleszczotka górska
Owoc pleszczotki górskiej
Biscutella valentina
Biscutella vincentina
Wykaz gatunków[5]
  • Biscutella alcarriae A.Segura
  • Biscutella ambigua DC.
  • Biscutella apuana Raffaelli
  • Biscutella arvernensis Jord.
  • Biscutella atlantica (Maire) Greuter & Burdet
  • Biscutella atropurpurea Mateo & Figuerola
  • Biscutella auriculata L.
  • Biscutella bilbilitana Mateo & M.B.Crespo
  • Biscutella boetica Boiss. & Reut.
  • Biscutella brevicalcarata (Batt.) Batt.
  • Biscutella brevicaulis Jord.
  • Biscutella brevifolia (Rouy & Foucaud) Guinea
  • Biscutella calduchii (O.Bolòs & Masclans) Mateo & M.B.Crespo
  • Biscutella caroli-pauana Stübing, Peris & Figuerola
  • Biscutella cichoriifolia Loisel.
  • Biscutella conquensis Mateo & M.B.Crespo
  • Biscutella controversa Boreau
  • Biscutella coronopifolia L.
  • Biscutella didyma L.
  • Biscutella divionensis Jord.
  • Biscutella dufourii G.Mateo & M.B.Crespo
  • Biscutella ebusitana Rosselló & L.Sáez
  • Biscutella eriocarpa DC.
  • Biscutella flexuosa Jord.
  • Biscutella fontqueri Guinea & Heywood
  • Biscutella frutescens Coss.
  • Biscutella glacialis (Boiss. & Reut.) Jord.
  • Biscutella gredensis Guinea
  • Biscutella guillonii Jord.
  • Biscutella incana Ten.
  • Biscutella intermedia Gouan
  • Biscutella laevigata L. – pleszczotka górska
  • Biscutella lima Rchb.
  • Biscutella lucentina M.B.Crespo & Mateo
  • Biscutella lyrata L.
  • Biscutella maestratensis Mateo & M.B.Crespo
  • Biscutella marinae M.B.Crespo, Mateo & Solanas
  • Biscutella maritima Ten.
  • Biscutella mauritanica Jord.
  • Biscutella mollis Loisel.
  • Biscutella neustriaca Bonnet
  • Biscutella ossolana (Raffaelli & Baldoin) Landolt
  • Biscutella pichiana Raffaelli
  • Biscutella pseudolyrata A.Vicente, M.Á.Alonso & M.B.Crespo
  • Biscutella raphanifolia Poir.
  • Biscutella rotgesii Foucaud
  • Biscutella scaposa Sennen ex Mach.-Laur.
  • Biscutella sclerocarpa Revel
  • Biscutella segurae Mateo & M.B.Crespo
  • Biscutella sempervirens L.
  • Biscutella turolensis Pau ex M.B.Crespo, Güemes & Mateo
  • Biscutella valentina (Loefl. ex L.) Heywood
  • Biscutella variegata Boiss. & Reut.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. ↑ a b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-22].
  4. ↑ Biscutella. W: The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2016-03-13].
  5. ↑ a b Biscutella L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-06].
  6. ↑ a b c d e f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 169. ISBN 0-333-74890-5.
  7. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 42, ISBN 978-83-62975-45-7.
  8. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Biscutella (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-22].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Biscutella didyma.JPG
Autor: Eitan Ferman, Licencja: CC BY-SA 3.0

Biscutella didyma

מצילתיים מצויים - ליד יקנעם
Biscutella laevigata a4.jpg
(c) I, Selso, CC-BY-SA-3.0
Biscutella laevigata (pl. pleszczotka górska), habitat: Tatra Mountains, Kobylarzowy Żleb)
Biscutella laevigata subsp. kerneri sl7.jpg
Autor: Stefan.lefnaer, Licencja: CC BY-SA 4.0
Silique

Taxonym: Biscutella laevigata subsp. kerneri ss Fischer et al. EfÖLS 2008 ISBN 978-3-85474-187-9
Location: Biratalwand Dürnstein, district Krems-Land, Lower Austria - ca. 350 m a.s.l.

Habitat: rocky slope
Biscutellavalentina.jpg
Biscutella valentina in the UC Botanical Garden, Berkeley, California, USA. Identified by sign.
Biscutella vincentina.jpg
Autor: Taken by Carsten Niehaus (user:Lumbar)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Name
Biscutella vincentina
Familiy
Cruciferae