Pleszczotka górska
(c) I, Selso, CC-BY-SA-3.0 | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek | pleszczotka górska | ||
Nazwa systematyczna | |||
Biscutella laevigata L. Mant. pl. 2:255. 1771[3] | |||
Synonimy | |||
|
Pleszczotka górska, pleszczotka gładkołuszczynkowa[5] (Biscutella laevigata L.) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych. Występuje tylko w niektórych rejonach Europy, głównie w górach[4]. W Polsce występuje głównie w Tatrach, poza tym na pojedynczych tylko stanowiskach na Górnym Śląsku i Wyżynie Śląskiej[6] (hałdy galmanowe w Bolesławiu) oraz na Dolnym Śląsku[7].
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, rozgałęziona, o wysokości 15–30 cm[8].
- Liście
- Liście odziomkowe całobrzegie lub ząbkowane, o podłużnym kształcie zwężające się w ogonek. Liście łodygowe również podłużne, ale bezogonkowe, zaokrąglonymi nasadami obejmujące łodygę. Są szczeciniasto owłosione[8][6].
- Kwiaty
- O 4 żółtych płatkach korony, mających długość 4–7 mm. Naprzemiennie z nimi występują 4 żółtozielone działki kielicha, krótsze od płatków. Pojedynczy słupek z szyjką i pałeczkowatym znamieniem, kilka pręcików[6].
- Owoc
- Wykrojona na obu końcach i spłaszczona łuszczyna, przypominająca kształtem leżącą ósemkę. Ma większą szerokość, niż długość[7].
Biologia i ekologia
- Rozwój: bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia[7].
- Siedlisko: skały, piargi, murawy, Roślina górska. W Tatrach występuje od regla dolnego do piętra alpejskiego, wyłącznie na podłożu wapiennym (roślina wapieniolubna). Na Dolnym Śląsku rośnie na hałdach galenowych. Wykazuje cechy metalofitu[7].
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Seslerietea variae[9].
- Pleszczotka górska jest jednym z trzech gatunków roślin, na których żeruje gąsienica motyla bielinek bryonie (pozostałe to tobołki polne i gęsiówka Hallera)[10].
Zagrożenia i ochrona
Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w grupie gatunków narażonych na wyginięcie na izolowanych stanowiskach, poza głównym obszarem występowania (kategoria zagrożenia [V])[11].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
- ↑ The Plant List. [dostęp 2017-01-26].
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-27].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- ↑ a b c d Teofil Gołębiowski: Rośliny gór i pogórzy. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1990, s. 71. ISBN 83-217-2710-7.
- ↑ a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Bielinek bryonie (strona zarchiwizowana). [dostęp 2007-10-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-12)].
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Biscutella laevigata (fruits)
(c) I, Selso, CC-BY-SA-3.0
Biscutella laevigata (pl. pleszczotka górska), habitat: Tatra Mountains, Kobylarzowy Żleb)
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Biscutella laevigata (habitat:West Tatra Mountains)
Biscutella laevigata L. — Glattfrüchtiges ßrillenschötchen.