Pożdżenice

Pożdżenice

wieś
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	bełchatowski
Gmina	Zelów
Strefa numeracyjna	44
Kod pocztowy	97-425[1]
Tablice rejestracyjne	EBE
SIMC	0557300
Położenie na mapie gminy Zelów Pożdżenice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pożdżenice
Położenie na mapie województwa łódzkiego Pożdżenice
Położenie na mapie powiatu bełchatowskiego Pożdżenice
51°27′02,1″N 19°11′11,4″E/51,450583 19,186500

Pożdżenice – wieś położona w gminie Zelów, w powiecie bełchatowskim, w województwie łódzkim, w Polsce.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego.

Historia

Była to wieś szlachecka, w XVII w. należała do Gomolińskich, w następnym wieku do Miączyńskich. Parafia powstała w 1622 roku. Erygowana przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Wawrzyńca Gembickiego i jako samodzielna parafia istniała do 1863 roku, kiedy to wcielono ją do parafii w Wygiełzowie. W 1927 roku, została odłączona od Wygiełzowa i wcielona w granice parafii w Zelowie. Reaktywowano ją w 1958 roku. Pierwszy kościół św. Barbary był fundacji Wojciecha i Barbary Wężyków Gomolińskich. Obecny kościół św. Kazimierza i św. Barbary postawiono w 1836 roku z fundacji kasztelana sieradzkiego hr. Miączyńskiego. Kościół jest orientowany, drewniany, konstrukcji zrębowej, jednonawowy, na planie prostokąta. Dach dwuspadowy z wieżyczką na sygnaturkę. Bogate uposażenie wnętrza z XVII w. pochodzące zapewne z wcześniejszej świątyni. Obok stoi drewniana dzwonnica z początku XIX w.

W 1843 roku było tu 30 rodzin czeskich, 33 niemieckie i tylko 6 polskich. W 1921 roku wieś liczyła 147 domów i 1061 mieszkańców, z których 66% było ewangelikami. Dziś wyróżnia się dwie wsie: Pożdżenice i Pożdżenice Kolonię, zwaną kiedyś Holenderską. Ta ostatnia została założona przez kolonistów niemieckich prawdopodobnie u schyłku XVIII w^[2].

Religia

W Pożdżenicach opiekę duszpasterską nad niemieckimi kolonistami sprawował Kościół ewangelicko-augsburski. W 1857 roku miejscowość stała się filiałem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Bełchatowie^[3]. W miejscowości znajdował się dom zborowy ze szkołą kantoracką, w którym odbywały się prowadzone przez pastora, bądź lokalnego kantora nabożeństwa ewangelickie oraz lekcje dla dzieci^[4]. Do 1934 roku zajęcia szkolne prowadzone były w języku niemieckim^[5]. W latach 20. i 30. XX wieku funkcję kantora we wsi pełnił Hermann Kurzmanowski^[6].

Zabytki

Według rejestru zabytków Narodowego Instytutu Dziedzictwa^[7] na listę zabytków wpisany jest obiekt:

• szkoła, pocz. XIX w., nr rej.: 436 z 25.07.1967

Szlaki turystyczne

Przez wieś prowadzi niebieski turystyczny Szlak „Osady Braci Czeskich” (65 km): Widawa (PKS) – Ruda – Chrząstawa – Faustynów – Walewice – Pożdżenice – Zelów – Zelówek – Bocianicha – Grzeszyn – Gucin – Rokitnica – Talar – Barycz – Ostrów – Łask Kolumna (PKP, PKS).

Zobacz też

• Cmentarz ewangelicki w Pożdżenicach

Przypisy

Bibliografia

• Jakob Gerhardt: 1837–1937 Festschrift anlässlich der Jahrhundertfeier der evang.-luth. Gemeinde zu Belchatow. Lodz: Libertas, 1937. (niem.).
• Eduard Kneifel: Die Evangelisch-Augsburgischen Gemeinden in Polen 1555-1939. Vierkirchen: Selbstverlag des Verfassers, 1971. (niem.).
• Krzysztof Paweł Woźniak: Niemieckie osadnictwo wiejskie między Prosną a Pilicą i Wisłą od lat 70. XVIII wieku do 1866 roku. Proces i jego interpretacje. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2013. (pol.).
• „Rocznik Ewangelicki”, 1925. Warszawa: Związek Polskich Towarzystw i Zborów Ewangelickich w Państwie Polskiem. (pol.). 
• Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. 2008.

Linki zewnętrzne

• Pożdżenice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 898 .