Podatek katastralny

Podatek katastralny – jeden ze sposobów opodatkowania nieruchomości, w którym wysokość podatku jest uzależniona od wartości katastralnej nieruchomości[1].

W literaturze podatek katastralny jest często określany łacińskim zwrotem ad valorem („od wartości”)[2].

Zalety podatku katastralnego

  • zwiększenie dochodów jednostek samorządu terytorialnego[1]
  • uzależnienie dochodów jednostek samorządu terytorialnego od prowadzenia racjonalnej, podnoszącej wartości nieruchomości polityki przestrzennej
  • w krajach i jednostkach administracyjnych gdzie został wprowadzony sprzyja uchwalaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
  • prowadzi do uporządkowanej urbanizacji, wspiera racjonalny rozwój miast, zwiększa dostępność mieszkań i domów na rynku (jednostki samorządu terytorialnego zarabiają na zagospodarowanych i płacących wyższy podatek katastralny nieruchomościach)
  • uporządkowanie kwestii własności nieruchomości (m.in. pozytywny wpływ na bezpieczeństwo obrotu nieruchomościami)
  • ograniczenie tzw. szarej strefy podatków lokalnych
  • może być uzasadniony społecznie (właściciele droższych nieruchomości płacą proporcjonalnie wyższy podatek)
  • pozytywny wpływ na dystrybucję bogactwa w społeczeństwie (bardziej proporcjonalne rozłożenie ciężarów podatkowych)
  • ograniczenie spekulacyjnego inwestowania w nieruchomości
  • stanowi impuls do zagospodarowania niewykorzystywanych obecnie nieruchomości
  • uporządkowanie przestrzeni publicznej (podatek może zachęcać do rozbiórki budynków i budowli, których nie udało się zagospodarować, w tym obiektów niskiej jakości, szpecących krajobraz)
  • zwiększa powszechną dostępność informacji na temat zasobów terenów, dostępną potencjalnym inwestorom, dzięki udostępnianiu przez władze lokalne, zwykle w formie elektronicznej, bazy danych i map dotyczących oszacowanej wartości, istniejącego i dopuszczalnego sposobu zagospodarowania poszczególnych działek, mediów dostępnych na działce etc.
  • związana z wprowadzeniem podatku jawność i łatwa dostępność istotnych informacji o nieruchomościach ma pozytywny wpływ na zdolność do racjonalnego podejmowania decyzji tak przez inwestorów, jak i władze lokalne - zwiększa ruch inwestycyjny w nieruchomości.
  • podnosi świadomość właścicieli o istnieniu korelacji pomiędzy wartością ich nieruchomości, traktowanej jako istotna inwestycja, a sposobem wydawania zasobów miejskich, czy gminnych - sprzyja nadzorowi społecznemu nad działaniami samorządu lokalnego
  • mieszkańcy gmin otrzymujących szerszy zakres usług komunalnych, (występujące w dużych miastach usługi komunikacji zbiorowej, dostęp do szkół i instytucji kulturalnych, rozwiniętej sieci dróg) płacą proporcjonalnie wyższy podatek za administrację i utrzymywanie tej infrastruktury, od mieszkańców gmin wiejskich, gdzie są one niedostępne w tym zakresie.

Wady podatku katastralnego

  • wzrost obciążeń podatkowych właścicieli nieruchomości, co z kolei może wywołać wzrost kosztów wynajmu i użytkowania nieruchomości[1]
  • jest kosztowny we wdrożeniu (uzupełnienie i uporządkowanie danych w ewidencji gruntów i budynków, księgach wieczystych, budowa zintegrowanego systemu informacji o nieruchomościach)
  • jest droższy w administrowaniu (m.in. konieczność aktualizacji wartości nieruchomości)
  • wysokość obciążeń podatkowych nie zależy od dochodów podatnika (co jest wadą np. w przypadku osoby posiadającej nieruchomości o dużej wartości, która uzyskuje niewysokie świadczenia emerytalne)
  • może spowodować osłabienie skłonności właścicieli nieruchomości do ich remontowania lub modernizowania z obawy przed wzrostem ich wartości, która wiązałaby się ze zwiększeniem kwoty należnego podatku
  • może pogłębić dysproporcje dochodowe pomiędzy gminami biednymi a bogatymi (różnice pomiędzy wartością podstawy opodatkowania w poszczególnych gminach)

Przypisy

  1. ↑ a b c Podatek katastralny - czy byłby katastrofą dla właścicieli mieszkań w Polsce?, Bankier.pl [dostęp 2015-11-29].
  2. ↑ Michał Głuszak, Bartłomiej Marona: Podatek katastralny. Ekonomiczne uwarunkowania reformy opodatkowania nieruchomości. Warszawa: Poltext, 2015, s. 45. ISBN 978-83-7561-497-8.

Bibliografia